Lutterade: verschil tussen versies

Lutterade is gelegen ten zuiden van [[Sittard]] aan de spoorlijn Sittard-Maastricht. In het centrum ligt het [[Station Geleen-Lutterade]].

In de 18e en 19e eeuw was Lutterade naasteen deagrarisch landbouwdorp bekendmet omde daarbij zijnbehorende kleine industrie, zoals leerlooierijen, spijkerindustrie, smidsen enz. De komst van de [[Staatsmijn Maurits]], die in [[1926]] in gebruik werd genomen en later uitgroeide tot de grootste mijn in Europa, heeft verregaande gevolgen gehad voor Lutterade. Op haar hoogtepunt leverde de mijn werk aan zo'nca. 16.000 mijnwerkers en nevenberoepen. Een deel van het oude dorp en de parochiekerk moesten wijken voor de mijn en het dorp groeide in ijltempo uit tot een stad. Dede open ruimten tussen de diverse buurtschappen Lutterade, Krawinkel en Oud-Geleen werden geheel opgevuld met [[woningbouw]] ten behoeve van de arbeiders, die van heinde en verre kwamen om in de mijn te werken en later in de Chemische Industrie van [[Koninklijke DSM NV|DSM]]. Geleen groeide in ijltempo uit tot een middelgrote stad en Lutterade werd het centrum van de gemeente Geleen.

In de mijn werd zogenaamde vetkool ontgonnen, die uitermate geschikt was voor verwerking tot lichtgas, teer en voorcokes gebruiken als diende grondstof voor chemische doeleindenindustrie. De cokesfabrieken konden een groot deel van Nederland voorzien van lichtgasgas voor huishoudelijk gebruik. Hiervoor werd te LutteradeKrawinkel de grootste gashouder van Europa gebouwd. NogIn voorhet begin van de oorlog1930-er jaren begon de ontwikkeling van de Chemische bedrijven door de [[Staatsmijnen in Limburg]], laterde kortweglatere multinational [[Koninklijke DSM NV|DSM]] genoemd. Het eerst ontstond het SBB (Stikstof Bindingsbedrijf) voor de productie van kunstmest en nylons, later werd de locatie uitgebreid met een Centraal Laboratorium, de Groep Organische Producten en de Locatie Kunststoffen te [[Beek (Limburg)|Beek]] hieraan toegevoegd. Deze laatste bedrijven werden enkele jarenin geleden2007 verkocht aan het Saoedi-Arabische bedrijf [[Sabic]]. Bij haar 100-jarig bestaan in [[2002]] kreeg DSM het [[predicaat Koninklijk]]. Het industriecomplex bij Geleen en Beek heet tegenwoordig [[Chemelot]].

Het kon niet lang uitblijven of de roep naar betaald voetbal had tot gevolg dat een echte profclub werd opgericht. Promotor werd [[Gied Joosten]] die de eerste Nederlandse profclub [[Fortuna '54]] oprichtte en die in het Mauritsstadion haar thuiswedstrijden ging spelen. Na het sluiten van de mijn gingen echter ook de aspiraties van Fortuna '54 teloor en werd de club door financiële perikelen gedwongen tot fusie met Sittardia, een andere profclub uit het naburige Sittard,. enZo ontstond de [[Fortuna Sittard|Fortuna Sittardia Combinatie]] (FSC, later hernoemd tot Fortuna Sittard). HetDe club bouwde een nieuw stadion in Sittard en het stadion in Geleen werd geslooptniet enveel later gesloopt, het vrijgekomen terrein werd bestemd voor woningbouw. In de nabijheid van de locatie van het voormalige stadion staat een herinneringsplaquette voor zowel SV Maurits als ook voor Fortuna '54.

Door de mijnbouw zijn veel bijzondere gebouwen, vooral oude boerenhoeven, verdwenen. Van de weinige dingenhistorische gebouwen die resteren is het [[Drossaerdhuis]] aan de Geenstraat vermeldenswaard. In het [[Openluchtmuseum]] te Arnhem staat een authentieke Limburgse hoeve uit Lutterade. Van de voormalige Staatsmijn Maurits zijn het hoofdgebouw en een watertoren overgebleven en als monument aangeduid.