Joegoslaviëtribunaal: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Perudotes heeft de pagina Joegoslavië-tribunaal hernoemd naar Joegoslaviëtribunaal over een doorverwijzing: n.a.v. opname in de Woordenlijst Nederlandse Taal.
Aanpassing spelling n.a.v. opname in de Woordenlijst Nederlandse Taal.
Regel 4:
}}
 
Het '''Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal''' (''International Tribunal for the Prosecution of Persons Responsible for Serious Violations of International Humanitarian Law Committed in the Territory of the Former Yugoslavia since 1991'', ICTY)<ref>Als werknaam wordt volstaan met 'International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia'; [http://www.icty.org/x/file/Legal%20Library/Statute/statute_sept09_en.pdf Statuut] ICTY, preambule.</ref> is een [[Hof (internationaal recht)|internationaal tribunaal]] voor het vervolgen van personen die worden verdacht van het schenden van internationaal humanitair recht, gepleegd op het grondgebied van het voormalig Joegoslavië vanaf 1 januari 1991.
 
Het tribunaal, gevestigd in het [[Aegongebouw]], is gelegen aan het [[Churchillplein (Den Haag)|Churchillplein]] in het noorden van de wijk [[Zorgvliet (Den Haag)|Zorgvliet]] in [[Den Haag]], tegenover het [[World Forum Convention Center]].
 
== Oprichting, gebouw en werkwijze ==
Sinds het begin van het uitbreken van de [[Oorlogen in Joegoslavië|Joegoslavische burgeroorlog]] (1991-1995) heeft dit conflict de [[internationale gemeenschap]] bezig gehouden. Op 25 september 1991 nam de [[VN-Veiligheidsraad]] zijn eerste resolutie met betrekking tot het conflict aan. In [[Resolutie_713_Veiligheidsraad_Verenigde_Naties|resolutie 713]] sprak de Veiligheidsraad zijn bedenkingen uit met betrekking tot de schendingen van de [[staakt-het-vuren]] van 17 en 22 september 1991.<ref>{{en}}[http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/596/49/IMG/NR059649.pdf?OpenElement VN-Veiligheidsraad, 25 september 1991, Resolutie 713].</ref> In [[Resolutie_764_Veiligheidsraad_Verenigde_Naties|resolutie 764]] van 13 juli 1992 sprak de Veiligheidsraad zijn ongenoegen uit over de vele schendingen van het [[internationaal humanitair recht|oorlogsrecht]] en waarschuwde dat de daders van [[oorlogsmisdaden]] individueel aansprakelijk waren voor hun daden.<ref>{{en}}[http://unscr.com/files/1992/00764.pdf VN-Veiligheidsraad, 13 juli 1992, Resolutie 764], paragraaf 10.</ref> Op 13 augustus 1992 nam de Veiligheidsraad [[Resolutie_771_Veiligheidsraad_Verenigde_Naties|resolutie 771]] aan. In deze resolutie veroordeelde hij wederom de vele schendingen van [[internationaal humanitair recht]] en met name de vele schendingen met betrekking tot burgers. De Veiligheidsraad veroordeelde specifiek diegenen die zich schuldig hadden gemaakt aan [[etnische zuivering|etnische zuiveringen]] en riep alle partijen op om onmiddellijk alle gevechten te staken.<ref>{{en}}[http://unscr.com/files/1992/00771.pdf VN-Veiligheidsraad, 13 augustus 1992, Resolutie 771], paragraaf 1, 2 en 3.</ref> Op 6 oktober 1992 kwam de Veiligheidsraad met [[Resolutie_780_Veiligheidsraad_Verenigde_Naties|resolutie 780]], waarin hij [[Secretaris-generaal van de Verenigde Naties|VN-secretaris-generaal]] [[Boutros Boutros-Ghali]] opriep om een onafhankelijke commissie van experten op te stellen, die belast werd met het verzamelen en doen van bevindingen met betrekking tot schendingen van het oorlogsrecht in het conflict.<ref>{{en}}[http://unscr.com/files/1992/00780.pdf VN-Veiligheidsraad, 6 oktober 1992, Resolutie 780], paragraaf 2.</ref> Een van de aanbevelingen van de commissie van experts was het instellen van een internationaal tribunaal belast met de vervolging van schendingen van het oorlogsrecht.<ref>{{en}}[http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=s/25274 VN Secretaris-generaal, 10 februari 1993, Rapport S/25724]</ref> Naar aanleiding van dit rapport besloot de Veiligheidsraad op 22 februari 1993 in [[Resolutie_808_Veiligheidsraad_Verenigde_Naties|resolutie 808]] tot de oprichting van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal. De Veiligheidsraad droeg daarbij de secretaris-generaal op om met een voorstel te komen voor het statuut van dit tribunaal.<ref>{{en}}[http://unscr.com/files/1993/00808.pdf VN-Veiligheidsraad, 22 februari 1993, Resolutie 808], paragraaf 1-2.</ref> Op 3 mei 1993 kwam de secretaris-generaal met het rapport waarin het statuut voor het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal was vervat.<ref>{{en}}[http://www.icty.org/x/file/Legal%20Library/Statute/statute_re808_1993_en.pdf VN-secretaris-generaal, 3 mei 1993, Rapport S/25704], statuut van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal</ref>. Op 25 mei 1993 bekrachtigde de Veiligheidsraad het statuut in [[Resolutie_827_Veiligheidsraad_Verenigde_Naties|resolutie 827]] waarmee de oprichting van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal een feit was.<ref>{{en}}[http://unscr.com/files/1993/00827.pdf VN-Veiligheidsraad, 3 mei 1993, Resolutie 827], paragraaf 1-3.</ref> Het tribunaal werd in [[Den Haag]] gevestigd, en was in grote mate gebaseerd op de [[Internationaal_recht#Rechtsbronnen|algemene rechtsbeginselen der naties en de internationale gewoonte]].
 
Het tribunaal is gehuisvest in het [[Aegongebouw]] aan het Churchillplein, dat is aangekocht door de VN. Het gebouw is door de architect [[Ad van der Steur]] ontworpen (1951-1953) voor de verzekeraar EN/NEN, later Ennia, een rechtsvoorganger van [[Aegon]].
Regel 57:
Onder misdaden tegen de menselijkheid verstaat het oprichtingsstatuut: moord, verkrachting, marteling, slavernij, deportatie, uitroeiing, gevangenneming en misbruik. Bovendien moet er een verband zijn tussen deze misdrijven en het gewapende conflict in Joegoslavië.
 
Uit de jurisprudentie van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal komen vijf verdere vereisten naar voren:
*(i) Er moet sprake zijn van een aanval;
*(ii) De handeling van de dader moet deel uit maken van deze aanval;
Regel 64:
*(v) De dader moet weten dat zijn handeling deel uit maak van een patroon van wijdverbreide of systematische misdrijven gericht tegen een burgerbevolking ''en'' weten dat zijn handeling in zulk een patroon past.<ref>{{en}}[http://www.icty.org/x/cases/kunarac/acjug/en/kun-aj020612e.pdf ICTY], 12 juni 2002, IT-96-23/1-A ''Kunarac'', paragraaf 85.</ref>
 
Ook werd in beginsel vereist dat deze misdrijfen werden gepleegd als deel van overheidsbeleid/op staatsgezag. Echter, in de Kunurac-zaak besloot de kamer voor hoger beroep dat het vereiste van overheidsbemoeinis niet meer vereist was: dit zou verdisconteerd zijn in het vereiste dat er sprake moet zijn van een wijdverbreide of systematische aanval.<ref>{{en}}[http://www.icty.org/x/cases/kunarac/acjug/en/kun-aj020612e.pdf ICTY], 12 juni 2002, IT-96-23/1-A ''Kunarac'', paragraaf 98.</ref> Bassiouni is van mening dat deze uitspraak opmerkelijk is, omdat het [[Internationaal Strafhof]] beide eisen kent in zijn omschrijving van misdrijven tegen de menselijkheid. Het Statuut van Rome wordt daarbij gezien als codificatie van de huidige stand van het internationaal gewoonterecht, waardoor de uitspraak van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal geen volkenrechtelijke grondslag zou hebben.<ref>{{aut|M.C. Bassiouni}}: Crimes Against Humanity - Historical Evolution and Contemporary Application, New York: CUP 2011, p. xxxiii-xxxiv.</ref>
 
== Rechtszaken ==
Regel 76:
* [[Milomir Stakić]], oorlogsburgemeester van [[Prijedor]], werd veroordeeld tot 40 jaar gevangenis wegens misdaden jegens de burgerbevolking van Prijedor, [[Kozarac]] en Ljubija in onder andere 3 detentiekampen, Trnopolje, [[Keraterm]] en [[Omarska]].
 
* [[Zdravko Tolimir]] was hulpcommandant van het Bosnisch-Servische leger tijdens de Bosnische Oorlog. Op 12 december 2012 werd Tolimir door het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf wegens genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden gepleegd in 1995 na de val van de enclave Srebrenica en Zepa in Bosnië-Herzegovina.<ref>{{en}}[http://www.icty.org/sid/11175 'Zdravko Tolimir sentenced to life imprisonment for Srebrenica and Žepa crimes'], ''ICTY'' 12 december 2012, geraadpleegd op 12 december 2012.</ref> Ook in hoger beroep werd hij tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld.<ref>{{nl}}[http://www.knack.be/nieuws/wereld/levenslang-voor-ex-generaal-wegens-volkerenmoord-srebrenica/article-normal-560633.html 'Levenslang voor ex-generaal wegens volkerenmoord Srebrenica'], ''Knack.be'' 8 april 2015, geraadpleegd op 9 april 2015.</ref>
 
=== Veroordeeld en vrijgelaten (o.a.) ===
* [[Biljana Plavšić]], voormalig Bosnisch-Servische politica, meldde zich in 2001 vrijwillig bij het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal en werd als gevolg van een akkoord met het tribunaal – ze verklaarde zichzelf schuldig aan [[misdaden tegen de menselijkheid]] waarna de overige aanklachten vervielen – veroordeeld tot elf jaar gevangenisstraf. In 2009 werd ze vervroegd vrijgelaten.
 
* In januari 2009 werd door het tribunaal besloten dat de veroordeelde [[Pavle Strugar]] op 20 februari 2009 vervroegd moest worden vrijgelaten wegens zijn verslechterende gezondheidssituatie, nadat twee derde van zijn uiteindelijke gevangenisstraf van zeven en een half jaar was verstreken. Strugar was een generaal van het ''Joegoslavische Volksleger'' (JNA) tijdens de belegering van Dubrovnik in 1991 ten tijde van de oorlog in Kroatië. Hij was aanvankelijk veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf wegens het plegen van oorlogsmisdaden, waaronder ongeoorloofde aanvallen op burgers en civiele doelen, bij het bombarderen van deze stad. Dit vonnis was reeds verminderd tot zeven en een half jaar in juli 2008 wegens zijn slechte gezondheid. Rechter Robinson overwoog dat Strugar zich tijdens zijn detentie goed had gedragen en ook dat hij zich in oktober 2001 vrijwillig bij het tribunaal had gemeld. Daaruit zou een zekere mate van rehabilitatie blijken.
 
=== Vrijgesproken (o.a.) ===
* [[Ante Gotovina]], generaal in het Kroatische leger en commandant van het militaire district [[Split]], werd aanvankelijk veroordeeld tot 24 jaar gevangenis wegens vervolging, deportatie, plundering, moedwillige vernieling, twee gevallen van moord, onmenselijke handelingen en wrede behandeling, onder andere tijdens [[Operatie Storm (Kroatië)|Operatie Storm]] (Oluja) door het Kroatische leger. Op 16 november 2012 is Ante Gotovina door het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal in Hoger Beroep vrijgesproken van alle aanklachten en werd hij meteen vrijgelaten. Dezelfde dag is Ante Gotovina teruggekeerd naar Kroatië. De rechters van de Kamer van Beroep kwamen tot de conclusie dat er geen plan van hogerhand was om de Serven te verdrijven. Volgens de VN-aanklagers waren Gotovina en [[Franjo Tuđman]] daarbij betrokken. De beroepsrechters vonden daar geen bewijs voor en achtten ook de andere aanklachten ongegrond.
 
=== Zaak tegen oud-medewerkster ===
Regel 90:
 
== Rechters, hoofdaanklagers en griffiers ==
{{Zie hoofdartikel|lijst van leden van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal}}
 
== Zie ook ==
Regel 101:
== Externe link ==
{{Commonscatklein|International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia}}
* {{en}}[http://www.un.org/icty/ Website van het Joegoslavië-tribunaalJoegoslaviëtribunaal]
 
{{Navigatie oorlogen Joegoslavië}}
Regel 109:
{{Coor title dms|52|4|4.44|N|4|21|12.6|E|type:landmark_scale:12500}}
 
{{DEFAULTSORT:Joegoslavie-tribunaalJoegoslavietribunaal}}
[[Categorie:Bosnië en Herzegovina]]
[[Categorie:Internationaal recht in Den Haag]]