Konstantin Stanislavski: verschil tussen versies

'''Konstantin Sergejevitsj Stanislavski''' ([[Russisch]]: Константин Сергеевич Станиславский) ([[Moskou (hoofdbetekenis)|Moskou]], {{OudeStijlDatum|17 januari|1863|5 januari}} – aldaar, [[7 augustus]] [[1938]]) was een Russisch [[acteur]], [[toneelregisseur|regisseur]] en [[theater (kunstvorm)|theatertheoreticus]]. Zijn leven lang onderwierp hij zijn eigen toneelspel aan een proces van diepgaand artistieke zelfanalyse en reflectie. Hij ontwikkelde een theoretische basis voor het acteren , waarbij de repetitieperiode dient voor creatieve ontplooïng. Stanislavski’s werk was belangrijk voor de ontwikkeling van het [[sociaal realisme]] in de [[Sovjet-Unie]] en het [[psychologisch realisme]] in de [[Verenigde Staten]]. Hij schreef verschillende standaardwerken, zoals ''Lessen voor acteurs'',<ref>Theaterboekwinkel:[http://www.theaterboekwinkel.nl/webshop/detail/educatie_acteren/lessen_voor_acteurs_deel_1_de_voorbereiding.html] acteren/lessen voor acteurs</ref>

Stanislavski werd als Konstantin Sergejevitsj Aleksejev (Russisch: Константи́н Серге́евич Алексе́ев) geboren . Hij groeide op in één van de rijkste families van [[Rusland]] De Alexejevs waren zeer actief in het culturele leven van Moskou. Als kind raakte Konstantin al geinteresseerd in het [[Circus (attractie)|circus]], het [[ballet]] en het [[poppenspel]].

In 1877 werd zijn vader benoemd tot hoofd van de [[Kamer van Koophandel]] in Moskou (één van de belangrijkste en invloedrijkste banen in de stad). In datzelfde jaar liet hij een volledig uitgerust theater bouwen op zijn landgoed Lyubimovka. Daar speelde de jonge Stanislavski zijn eerste voorstelling.

Stanislavski vond zijn inspiratie niet bij zijn Russische tijdgenoten, maar wel bij de oudere generatie van het [[Russisch realisme]] zoals [[Gogol]]. Volgens Stanislavski had het toneel een morele opdracht: het moest het publiek beschaven en opvoeden. Hij moest echter niets weten van het [[naturalisme (toneel)|naturalisme]] als speelstijl. Hij vond het een ongenuanceerde, oppervlakkige weergave van de realiteit.

Vanaf 1884 kreeg hij zangles op het [[Conservatorium van Moskou]] van Fyodor Petrovich Komissarzhevsky , een [[tenor]] van het [[ Bolsjojtheater]], met wie hij de coördinatie tussen stem en lichaam verkende. Samen ontwikkelden zij oefeningen om te bewegen en te zitten op een ritmische manier. Later zou hij deze lessen in lichamelijke ritmiek ook gebruiken bij [[Opera (muziek)|opera]] zangers.

Komissarzhevsky stond model voor de rol van Tortsov, één van karakters uit ''Een acteur aan het werk'' dat Stanislavski schreef. In dit lesboek voor acteurs is Tortsov de acteur en regisseur die verkeerde denkbeelden van studenten aan de kaak stelt en hen leert om eerlijk en realistisch te acteren.

In 1897 ontmoette Stanislavski de succesvolle auteur [[Vladimir Nemirovitsj-Dansjenko]] en zij richten samen het [[Moskouse Kunsttheater]] op.<ref>Bronsofotografie:[http://www.bronsofotografie.be/blog/het-moskous-kunsttheater-nemirovich-danchenko-tsjechov] het moskous kunsttheater nemirovich danchenko tsjechov</ref>

Toen hij Meyerhold tijdens repetities bezig zag en bemerkte hoe hij de jonge acteurs met ijzeren hand regisseerde, kwam Stanislavski tot het besef dat een acteur zich zo niet ten volle kon ontplooien. De acteur moest proberen om tijdens het spelen tot echte emotie te worden gebracht in plaats van de emoties puur te imiteren. Hiervoor vond hij een systeem uit, waarbij de acteur moest spelen alsof het ''echt'' is en daarbij moet putten uit de vaak diep verborgen herinneringen in zijn [[emotioneel]] geheugen.

Het gezelschap debuteerde met groot succes, in oktober 1898, met ''Tsaar Fyodor Ivanovich'' van [[Aleksej Konstantinovitsj Tolstoj]]. Hun daarop volgende voorstelling van ''De meeuw'' werd beschouwd als een prestatie van groot formaat. Bij de première in [[Sint-Petersburg]] was het stuk nog uitgefloten en wilde Tsjechov het toneel nog vaarwel zeggen, maar dankzij de ingrepen van regisseur Stanislavski werd het wel een succes. De geslaagde opvoering in Moskou bracht Tsjechov ertoe weer voor het toneel te gaan schrijven.