Zoelmond: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Heerlijkheid Mariënwaerdt
Regel 20:
'''Zoelmond''' is een dorp in de gemeente [[Buren (gemeente)|Buren]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Gelderland]]. Het behoorde met [[Beusichem]] tot het [[graafschap Buren]]. Van 1811 tot en met 1978 maakte Zoelmond deel uit van de gemeente Beusichem, dat toen in de gemeente Buren opging.
 
De naam ''Zoel'' is afgeleid van de vrijwel verdwenen rivier De Zoel, oorspronkelijk een zijrivier van de zich bij Tiel van de Waal afsplitsende Linge. De Zoel stroomde vanaf Soelen via een beloop ten noorden van Buren langs de Aalsdijk naar het toen nog direct aan De Lek gelegen ''Zoelmond''. Om later, toen de Lek zijn loop noordwaarts verlegde, achter de Zoelmondse kerk, om doorgetrokken te worden naar een nog herkenbare uitlaatsluis in de langs deze grote rivier gelegen bandijk. Zijn betekenis als afwatering van het omliggende land nam echter sterk af toen kort na 1300 de Maurikse wetering door dijkaanleg niet langer op de Rijn kon lozen en er daarvoor in de plaats een afwatering werd gegraven naar de Korne bij Buren. Deze doorbrak daarmee de loop van de Zoel. Als "grensrivier" tussen het Gelderse deel van de Neder-Betuwe en het graafschap Buren bleef de Zoel echter van belang. De oudste vermelding van de naam van deze rivier wordt gevonden in een 13e-eeuwse kopie van een oorkonde uit het jaar 788-789 van het klooster te [[Abdij van Echternach|Echternach]] in Luxemburg: "..in pago Batuense super fluvio Solina". De oudste vermelding van de naam wordt gevonden in een cartularium van de [[Heerlijkheid Mariënwaerdt|Abdij van Mariënweerd]] in een afschrift van een oorkonde uit 1214.
 
==Zie ook==