Chinees Keizerrijk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door "Bestand:China Qing Dynasty Flag 1889.svg|thumb|170px|[[Vlag van China#Vlaggen ten tijde van de Qing-dynastie|Vlag van het Keize Ha"
Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Misbruikfilter: Experimenteren
k Wijzigingen door 82.161.255.101 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Vincentsc
Regel 1:
[[Bestand:China Qing Dynasty Flag 1889.svg|thumb|170px|[[Vlag van China#Vlaggen ten tijde van de Qing-dynastie|Vlag van het KeizeKeizerrijk Havan 1889 tot 1911]]]]
Het '''Chinees Keizerrijk''' bestond tussen het jaar [[221 v.Chr.]] en [[1911]].
 
==Geschiedenis==
Voor het jaar 221 v.Chr. waren er in [[Chinese oudheid|China]] verscheidene onafhankelijke vorstendommen (die periode wordt beschreven in het artikel [[Prehistorie in China]]). In 221 v. C werd China verenigd onder de eerste keizer, [[Qin Shi Huangdi]] (wat 'Eerste keizer van de Qin' betekent), die de [[Qin-dynastie]] stichtte. Tijdens de [[Han-dynastie]] ([[206 v.Chr.]]-[[220|220 n.Chr.]]) werd het rijk uitgebreid tot in [[Korea]], [[Vietnam]] en [[Centraal-Azië]].
 
Hierna volgde een periode van verwarring, kortdurende dynastieën volgen elkaar snel op. Een van de rustpunten in deze periode was de [[Tang-dynastie]] ([[618]]-[[907]]). Deze dynastie was een bloeitijd voor China. Onder de keizers van de Tang werd ook het [[examenstelsel]] ingevoerd, dit hield in dat iedereen die [[mandarijn (functie)|ambtenaar]] wilde worden moest slagen voor een serie examens. Vanaf de 9e eeuw nam de macht van de keizer toe en verplaatste het economisch centrum zich naar het zuiden.
 
[[Marco Polo]] zou China hebben bezocht rond [[1280]], toen hier de [[Mongolen|Mongoolse]] [[Yuan-dynastie]] aan de macht was. Onder de etnisch Chinese [[Ming-dynastie]] ([[1368]]-[[1644]]) werd aanvankelijk groot initiatief genomen tot [[Chinese zeehandel onder het keizerrijk|zeehandel]] en [[ontdekkingsreizen|exploratie]] door admiraal [[Zheng He|Cheng Ho]], maar in de tweede helft van de vijftiende eeuw werd meer nadruk gelegd op de eigen Chinese waarden en werd de invloed van buitenaf geweerd. Later, onder de [[Qing-dynastie]] van de [[Mantsjoe (volk)|Mantsjoe]] ([[1644]]-[[1911]]), nam de druk van [[Westerse wereld|het Westen]] weer toe. In [[1911]] werd het keizerrijk uiteindelijk tijdens de [[Xinhai-revolutie]] omver geworpen en werd de [[Republiek_China_(1911%2D1928)|Republiek China]] uitgeroepen.
 
==Chinese keizerlijke dynastieën==
Hieronder volgt een lijst van keizerlijke dynastieën die China in de loop der eeuwen regeerde. De lijst is in chronologische volgorde opgezet.
 
*[[Xia-dynastie|Xia]] ca. 2200 v.Chr.-1750 v.Chr.
*[[Shang-dynastie|Shang]] ca. 1766 v.Chr.-1122 v.Chr.
*[[Zhou-dynastie|Zhou]] 1122 v.Chr.-[[256 v.Chr.]]
**[[Westelijke Zhou-dynastie|Westelijke Zhou]] 1122 v.Chr.-[[771 v.Chr.]]
**[[Oostelijke Zhou-dynastie|Oostelijke Zhou]] [[771 v.Chr.]]-[[256 v.Chr.]]
***[[Periode van Lente en Herfst]] [[771 v.Chr.]]-[[481 v.Chr.]]
***[[Periode van de Strijdende Staten]] [[403 v.Chr.]]-[[221 v.Chr.]]
 
Vanaf de [[Qin-dynastie]] is er officieel sprake van een Chinees keizerrijk.
*[[Qin-dynastie|Qin]] [[221 v.Chr.]] - [[206 v.Chr.]]
*[[Han-dynastie|Han]] [[206 v.Chr.]] - [[220]]
**[[Han-dynastie|Westelijke Han]] [[206 v.Chr.]] - [[9]] na Chr.
**[[Wang Mang]] de Overweldiger [[9]] - [[23]]
**[[Han-dynastie|Oostelijke Han]] [[25]] - [[220]]
*Deling [[220]]-[[589]]
**[[Drie Koninkrijken (China)|Drie Koninkrijken]] [[220]] - [[280]]:
***[[Koninkrijk Wei|Wei]] [[220]] - [[265]] (265-280: Jin)
***[[Koninkrijk Shu|Shu-Han]] [[221]] - [[263]]
***[[Koninkrijk Wu|Wu]] [[222]] (229) - [[280]]
***Hereniging: [[Jin-dynastie (265-420)|Jin-dynastie]] [[265]] - [[420]]
*Burgeroorlog en opnieuw deling
**[[Xiongnu]]-invasie [[311]]
**Zuid:
***de [[Zes Dynastieën]], [[Oostelijke Jin-dynastie|Oostelijke Jin]], [[Liu Song-dynastie|Liu Song]] [[420]]-[[479]], Liang, Chen
**Noord:
***de [[Periode van de Zestien Koninkrijken]], o.a. Oostelijke Zhao [[304]]-[[320]], Vroeg-Qin [[351]]-[[386]]
***[[Noordelijke Wei-dynastie|Noordelijke Wei]] [[386]]-[[524]]
***[[Oostelijke Wei-dynastie|Oostelijke Wei]] (vanaf 550: Noordelijke Qi) en [[Westelijke Wei-dynastie|Westelijke Wei]] (vanaf 557: Noordelijke Zhou)
**[[Noordelijke Zhou-dynastie]]; verovert [[Noordelijke Qi-dynastie]] [[577]], Liang [[587]] en Chen [[589]]
*[[Sui-dynastie|Sui]] [[589]]-[[618]]
*[[Tang-dynastie|Tang]] [[618]]-[[907]]
*Deling [[907]]-[[960]]
**Noordoost: [[Qidan Liao]] tot [[1125]]
**Noord: [[Vijf Dynastieën]], o.a. [[Laat-Zhou]] [[951]]-[[960]]
**Zuid: [[Tien Koninkrijken]]
*[[Song-dynastie|Noordelijke Song]] [[960]]-[[1127]]
*Deling
**Noord: [[Jin-dynastie (1115-1234)|Jin (Jurchen)]] [[1115]]-[[1234]]
**Zuid: [[Zuidelijke Song-dynastie]] [[1127]]-[[1279]]
*[[Yuan-dynastie|Yuan]] [[1234]]-[[1368]]
*[[Ming-dynastie|Ming]] [[1368]]-[[1644]]
*[[Qing-dynastie|Qing]] [[1644]]-[[1912]]
 
==Zie ook==
*[[Geschiedenis van China]]
*[[Chinees tribuutsysteem]]
 
{{Appendix|2=
*{{en}} {{aut|A. Paludan}} (1998) – ''Chronicle of the Chinese Emperors: The Reign-by-Reign Record of the Rulers of Imperial China'', New York: Thames and Hudson – ISBN 0-500-05090-2
}}
{{Navigatie periodes Chinese geschiedenis}}
{{Commonscat|History of China}}
 
[[Categorie:Chinese oudheid|Keizer]]
[[Categorie:Historisch land in China|Keizerrijk]]