Élisabeth Vigée-Le Brun: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+recente literatuur
flinke poets
Regel 1:
[[Bestand:Self-portrait_in_a_Straw_Hat_by_Elisabeth-Louise_Vigée-Lebrun.jpg|thumb|225px|Zelfportret met strohoed, 1782]]
'''Marie Louise Élisabeth Vigée-Le Brun''', ook wel Vigée-Lebrun, geboren Vigée, ([[Parijs]], [[16 april]] [[1755]] - [[Louveciennes]], [[30 maart]] [[1842]]) was een Frans schilderes. Ze is vooral bekend geworden door haar elegante portretten koningin Marie-Antoinette en van de FranseEuropese adel, waaronder enkele van koningin Marie-Antoinette.
 
== Levensloop ==
=== Jeugd ===
Louise-Élisabeth was een dochter van kunstschilder ''[[Louis Vigée'']] en kapster ''Jeanne Maissin''. Haar eerste vijf levensjaren werd ze verzorgd door een boerenfamilie bij Chartres, terug in Parijs verbleef ze in het internaat van een kloosterschool. Vanaf 1767 woonde ze thuis en kreeg ze tekenles van haar vader, die echter hetzelfde jaar nog overleed.
 
Daarna studeerde ze bij ''Gabriel Briard'' en [[Horace Vernet]]. Ook [[Jean-Baptiste Greuze]] had invloed op de ontwikkeling van haar [[neoclassicisme|neoclassicistische]] stijl. Vanaf haar 15e verdiende ze haar geld met het maken van portretten, al moest ze in 1774 haar atelier tijdelijk sluiten omdat ze geen licentie had. In 1776 trouwde Élisabeth Vigée met kunsthandelaar ''Jean Baptiste Pierre Le Brun''.
 
=== CarrièrePorttrettiste ===
[[Bestand:Marie Antoinette Adult4.jpg|thumb|right|175px|''Marie Antoinette'' (1783)]]
Ze ontwikkelde zich in de jaren 1770 tot een veelgevraagd portretschilder. Ook koningin [[Marie-Antoinette van Oostenrijk|Marie-Antoinette]] liet zich vanaf 1778 meerdere malenmeermaals door Vigée-Le Brun portretteren,; andere leden van het hof volgden. Haar populariteit is begrijpelijk, de portretten zijn aangenaam, met een opvallend coloriet en vaak geflatteerd.
 
In 1780 werd ''Jeanne Julie Louise'' geboren, haar enig kind. In 1781 maakte ze met haar echtgenoot een reis door de noordelijke en zuidelijke Nederlanden, waar ze de schildertechniek van de Vlaamse en Hollandse meesters bestudeerde. Ze vervaardigde hier ook enkele portretten.
 
[[Bestand:Charles-Alexandre de Calonne - Vigée-Lebrun 1784.jpg|thumb|left|125px|Charles Alexandre de Calonne]]
In 1783 werd ze lid van de [[Koninklijke Academie voor Beeldhouw- en Schilderkunst]], als [[historiestuk|historieschilder]]. Het bestuur van de Academieacademie maakte bezwaar tegen haar kandidatuur, maar de benoeming vond op koninklijk verzoek toch doorgang. Ondanks deze koele ontvangst prezen critici haar in 1785 vanwege de op de ''Salon'' van de Académie getoonde werk.
 
Door haar succes en vele contacten in de ''society'' werd Vigée-Le Brun in de jaren voor de Revolutie zelf ook een bekende figuur, nauwlettend gevolgd door de schandaalpers van die dagen. Zoals gebruikelijk werden haar zonder bewijs tal van buitenechtelijke relaties toegedicht, in 1789 werden zelfs gefingeerde liefdesbrieven tussen haar en minister van financiën [[Charles Alexandre de Calonne|Calonne]] gepubliceerd.
 
=== Ballingschap ===
Vigée-Le Brun behoorde tot de eerste golf vluchtelingen die na het uitbreken van de [[Franse Revolutie]] het land verlietverlieten. Vanaf eind 1789 verbleef ze met haar dochter in Italië, waar ze met succes haar carrière voortzette,; in 1792 ging ze naar Wenen, in 1795 naar Rusland. Haar 12 jaar durende ballingschap werd een triomftocht langs de Europese hoven en leverde haar een fortuin oparistocratie.
 
In Frankrijk werd ze intussen bestempeld als royaliste, en haar eigendommen werden in beslag genomen. Haar echtgenoot schreef vergeefs een verweerschrift, zat tijdens de [[Terreur (Franse Revolutie)|terreur]] zelf enige tijd gevangen en voelde zich genoodzaakt een scheiding aan te vragen om zijn bezit te redden. Maar in 1800 werden de maatregelen tegen Vigée-Le Brun opgeheven. Na nog een langdurig verblijf in Berlijn keerde ze in 1802 naar Frankrijk terug. De relatie met Le Brun werd niet meer hersteld.
 
=== Latere jaren ===
[[Bestand:Caroline Murat by Vigee-Lebrun.jpg|thumb|right|175px|Caroline Murat, Napoleons jongste zus, met haar dochter Letizia]]
Ten tijde van de [[Vrede van Amiens]] tussen Frankrijk en Engeland werkte ze in Londen, waar ze onder andere [[Lord Byron (schrijver)|Lord Byron]] portretteerde. In 1805 reisde ze via Holland naar Parijs terug. Haar relatie met de Bonapartes was echter niet bijzonder goed,; de enige bestelling van het keizerlijke hof, was een portret van Napoleons zuster [[Carolina Bonaparte]] in 1807.
 
Vanaf 1809 bewoonde Vigée-Le Brun een buiten in [[Louveciennes]]. In 1817 en 1824 exposeerde ze nog op de Salon, en intussen 1835-37 en 1837 publiceerde ze haar nog steeds gelezen memoires. Ze is overledenoverleed in 1842 en is begraven op het kerkhof van Louveciennes.
 
Het oeuvre van Vigée-Le Brun bestaat uit ca. 660 portretten en 200 landschappen. De portretten hebben vaak meer ''glamour'' dan diepgang, maar geven een interessant tijdsbeeld. Haar werk wordt door vele grote musea getoond.
 
=== Tijdgenotes ===
Élisabeth Vigée-Lebrun gold naast [[Angelika Kauffmann]] (1741–1807), [[Adélaïde Labille-Guiard]] (1749–1803) en [[Marguerite Gérard]] (1761 - 1837) tot de bekendste schilderessen van haar tijd.
 
== Bibliografie ==