Slag bij Varna: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Çelebi (overleg | bijdragen)
Çelebi (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 46:
De historische omstandigheden die leidden tot de Slag bij Varna in [[1444]] waren van lange aard. Deze slag was eigenlijk de voortzetting van de internationale machtsstrijd in de [[Balkan]] tussen de [[Ottomaanse Rijk|Osmaanse Staat]], het [[Byzantijnse Rijk|Oost-Romeinse Rijk]], [[Republiek Venetië|Venetië]], [[Hongarije]], het [[Paus|Pausdom]] in de [[Vaticaan]] en andere kleine christelijke staten. De gebeurtenissen van Varna hebben de geschiedenis van Europa beïnvloed. De unie van de Latijnse en Grieks-Orthodoxe Kerken op het [[Concilie van Florence]] in 1439 was de eerste stap in de organisatie van de anti-Osmaanse [[kruistocht]]. Deze invasie van de christelijke Europese alliantie in 1444 vormde een grote bedreiging voor het voortbestaan van de Osmaanse staat. De mogelijkheid was groot dat de [[Byzantijnse Rijk|Oost-Romeinse]] hoofdstad, [[Constantinopel]], in de handen van Latijns Europa zou vallen. Deze dreiging werd beëindigd door [[Sultan]] [[Murad II]] die verpletterende nederlaag toebracht aan de West-Europese kruisvaardersleger bij de Slag van Varna in 1444.<ref>Setton, The Papacy and the Levant, 39-106; Paviot, ‘Gênes et les Turcs (1444, 1453): sa défense contre les accusations d’une entente’ La Storia dei Genovesi IX (Genua, 1989) 129-137; Housley, The Later Crusades, 86-89; Antoche, ‘Les Expéditions de Nicopolis (1396) et de Varna (1444)’, 28-74; Colin Imber, The Crusade of Varna, 13-26; John Jefferson, The Holy Wars of king Wladislaw and Sultan Murad (2012)</ref>
 
Na een veldtocht tegen [[Belgrado]] (in [[1441]] en [[1442]]) sloot de Osmaanse Sultan [[Murad II]] in 1444 een vredesverdrag met Hongarije. Hetzelfde jaar sloot hij ook een vredesverdrag af met de Karaman-ogullari, de Turkse vorstendom in [[Anatolië]]. Oorlogsmoe en in de overtuiging dat hij de vrede in de oostelijke en westelijke grenzen van het Osmaanse rijk had verzekerd, deed Sultan Murad II troonsafstand ten gunste van zijn twaalfjarige-zoon [[Mehmed II]] en trok zich terug naar Manisa in Anatolië.
 
Ondanks het vredesverdrag wist kardinaal [[Juliano Cesarini]] namens [[paus Eugenius IV]] de Hongaarse koning ervan te overtuigen om een nieuwe [[kruistocht]] te organiseren, argumenterend dat een eed aan een ongelovige geen waarde had.<ref>Edwin E. Jacques (1995), ''The Albanians: an ethnic history from prehistoric times to the present'', p. 180.</ref> De Hongaren verbraken het vredesakkoord en voegden zich bij de West-Europese en Byzantijnse christelijke alliantie. Ook de lokale dynastieën in de [[Balkan]] namen de wapens op tegen de Osmanen. De jonge sultan Mehmed II was niet in staat om de gebeurtenissen te controleren. Verder werd hij meegesleurd door de conflict tussen de grootvizier [[Çandarlı Halil Paşa]] en zijn tutor, lala Zağanos Paşa. In grote paniek werd de Osmaanse hoofdstad [[Edirne (stad)|Edirne]] geëvacueerd toen de kruisvaarders de stad tot heel dichtbij hadden benaderd. De grootvizier Halil Paşa riep sultan Murad II terug uit Anatolië. Ondanks de blokkade van de [[Bosporus]] door de Venetianen, stak Murad met het leger de Bosporus over onder het [[Spervuur (militair)|spervuur]] van de Genueze vloot. In 1444 ontmoette Murad II de geallieerde kruisvaarders in de buurt van Varna, waar deze slag eindigde met de dood van de [[Pools|Poolse]] koning [[Wladislas]] en met de nederlaag van de Europese alliantie.
 
==De slag==
[[File:Battle of Varna.png|thumb|right|250px|De slaglinies.]]
Toen de westerse invasie begon, wisten de Osmanen van hun informanten dat de kruisvaardersvloot nog niet klaar was en dat de verwachte zee-expeditie niet zou plaatsvinden.
 
Een gemengd [[christendom|christelijk]] Europees leger, dat vooral uit Hongaren en Polen bestond, maar ook Bourgondiërs, Engelsen, [[Tsjechië|Tsjechen]], Pauselijke ridders, [[Bosnië en Herzegovina|Bosniërs]], [[Kroatië|Kroaten]], Bulgaren, [[Roemenië|Roemenen]] en Roethenen vochten op 11 november tegen het kleinere Osmaanse leger. De Hongaren waren goed bewapend en de beloofde hulp uit [[Walachije]] en [[Constantinopel]] kwam ook opdagen. Anderzijds kon de beloofde steun van de Albanezen onder [[Skanderbeg]] het slagveld niet bereiken, omdat zij door de Serviërs van [[George Branković]] (tevens Murad's schoonvader) werd onderschept. De kruisvaarders leden ondanks hun numerieke aantal een verpletterende nederlaag door het Osmaanse leger in 1444.
 
Volgens de kroniekschrijvers begon een felle strijd al vroeg in de ochtend. Aanvankelijk waren de kruisvaarders op het winnende hand. Zij hadden de linker- en rechtervleugels van het Osmaanse leger doen terug trekken. Sultan Murad zag hoe de gouverneur-generaal van [[Anatolië]], Karaca Beg, sneuvelde. Daarop begonnen de Osmaanse troepen uit de Balkan zich ook terug te trekken en vluchtten in groepen naar de bergen. Murad bleef achter op het slagveld alleen met de infanterie of de [[janitsaren]], de troepen behorend tot het Huis van [[Osman I|Osman]]. Maar ook zij hoopten de slag te stoppen om te voorkomen dat Sultan Murad gevangen zou worden genomen.
 
Op dit moment van twijfel bleken de vaardigheden van Sultan Murad's heer, Karaca Beg, doorslaggevend te zijn in de overwinning. Hij wist zijn kalmte te bewaren en adviseerde de sultan om de juiste beslissingen te nemen. Zo was de mogelijke bezetting van de Osmaanse hoofdstad [[Edirne]] vermeden. Murad besloot op het slagveld te blijven en het falen van de Hongaarse koning Wladislas veranderden het tij van de strijd. Samen met de [[janitsaren]] en [[azabs]] (Turkse soldaten) die nog niet gevlucht waren, begon Murad de aanvallen af te slaan vanuit een ingegraven positie. Deze positie bestond uit een loopgraaf en een bolwerk waarrond schutters gewapend met [[Haakbus|haakbussen]] waren. Vele [[kruisvaarder|kruisvaarders]] kwamen om door geweervuur en boogschotten in hun pogingen om door deze defensieve versterking van het centrum van het Osmaanse leger te doorbreken. Ze ondernamen zeven pogingen. Koning [[Wladislas]] van Polen kwam om bij een van deze pogingen. De koning en zijn gevolg braken door de sloot. De gedisciplineerde en getrainde janitsaren lieten hen passeren om ze daarna te omsingelen. Een janitsaar velde het paard van de koning die op de grond viel en een andere janitsaar kapte het hoofd van de koning af. Deze gebeurtenis veranderde de gang van de slag. Hoewel de strijd bleef verder woeden en de gevluchte Osmaanse troepen zich terug in de strijd voegden, had het Osmaanse leger de overwinning al binnen gehaald.
 
==Resultaat==
De zware nederlaagoverwinning verzekerde de Osmaanse positie in [[Oost-Europa]] voor de komende vier eeuwen. In de slag sneuvelde de Poolse koning Władysław. Hij werd na een kort interregnum in Polen opgevolgd door zijn broer Casimir. In Hongarije regeerde [[Johannes Hunyadi]] na Władysław' dood als regent in naam van de zeer jonge [[Ladislaus Posthumus]].
 
==Noten==