|
[[Bestand:Bijbels museum2.jpg|thumb|280px|De Cromhouthuizen, nu het [[Bijbels Museum]]]]
[[Bestand:Nieuwe toren Kampen.jpg|thumb|280px|De [[Nieuwe Toren]] van [[Kampen (Overijssel)|Kampen]]]]
[[Bestand:Philip VingboomVingboons ontwerptekening Rokin 145-147.jpg|thumb|280px|Ontwerptekening Rokin 145-147]]
[[Bestand:Landhuis pijnenburg.jpg|thumb|280px|Landhuis Pijnenburg (1647) bij [[Lage Vuursche]]]]
'''PhilipPhilips VingboomVingboons''' of '''Philiphus Vinckebooms''' ([[Amsterdam]], circa [[1607]] – begraven aldaar, [[2 oktober]] [[1678]])<ref>{{Link RKD|id=81118}}. Volgens de informatie van het RKD is zijn geboortejaar 1607 of 1608 (hij was in 1645 37 jaar oud).</ref> was een [[Nederland]]se [[architect]] die behoorde tot de school van [[Jacob van Campen]], het [[Hollands classicisme]]. Vingboons was vooral actief in zijn geboortestad Amsterdam en waarschijnlijk een van de eerste architecten, die van zijn werk kon leven.
== Leven en werk ==
Hij was een van de tien kinderen van de [[Mechelen (stad)|Mechelse]] schilder [[David Vinckboons]] die zich in Amsterdam had gevestigd. Hij is opgegroeid in de [[Sint Antoniesbreestraat]], achter het [[Trippenhuis]]. Bijna de hele familie tekende, schilderde of graveerde. [[Johannes Vingboons]] was een belangrijk [[cartograaf]].
<!--In tegenstelling tot Jacob van Campen wist VingboomVingboons het classicisme op creatieve wijze toe te passen op het voor Amsterdam typerende smalle stadshuis.-->Philips Vingboons wordt wel de uitvinder van de Amsterdamse [[halsgevel]] genoemd. De oudste halsgevel van Amsterdam, Herengracht 168 uit [[1638]], is door hem ontworpen. [[Kloveniersburgwal]] 95 uit [[1642]], één van de fraaist geproportioneerde stadspaleizen in classicistische stijl in Amsterdam. Philips Vingboons was op het hoogtepunt van de macht en rijkdom van Amsterdam, halverwege de [[17e eeuw]], de belangrijkste architect van Amsterdam; hij leidde ook de uitvoering. Vingboons ontwierp vooral woonhuizen omdat hij vanwege zijn [[Rooms-katholicisme|katholieke]] geloof niet in aanmerking kwam voor opdrachten van de overheid.<ref> Vingboons woonde eerst op de [[Groenburgwal]], toen de (Sint Antonies)Breestraat. Hij liet zijn kind dopen in een [[schuilkerk]] in de Kalverstraaat, niet ver van de [[Munttoren (Amsterdam)|Munttoren]], daar waar nu Vroom & Dreesman gevestigd is. Vingboons woonde aan het einde van zijn leven op de [[Raamgracht]] in een pand dat hij in 1670 kocht.</ref>
In 1648 en 1674 verschijnen boeken met ontwerptekeningen van Philips Vingboons ("Afbeeldsels"), waardoor we een goed beeld van het werk van deze voor Amsterdam zo belangrijke architect hebben. Zijn broer, [[Justus Vingboons]], was ook architect, maar is veel minder bekend.
De zogenaamde [[VingboomgevelVingboonsgevel]] is in de periode van het Hollands Classicisme (1640-1665) op grote schaal nagebootst. Op eenvoudiger huizen verschijnt een pilaster-halsgevel, eenvoudig uitgevoerd in baksteen met enkele sobere ornamenten. Dit type wordt wel een Vingboons-imitatie genoemd.
==Bouwwerken==
'''Literatuur'''
*''De tekst op deze pagina of een eerdere versie daarvan is overgenomen van de website van het Bureau Monumentenzorg Amsterdam, http://www.bma.amsterdam.nl''
* {{Aut|Koen Ottenheym}}, ''PhilipPhilips VingboomVingboons (1607-1678), architect'', Zutphen, 1989, ISBN 9060116267
* {{Aut|Jacobine E. Huisken, Friso Lammertse}}, ''Het kunstbedrijf van de familie VingboomVingboons. Schilders, architecten en kaartmakers in de gouden eeuw'', Maarssen, 1989, ISBN 9061790735
* {{Aut|Jacqueline Heijenbrok, Guido Steenmeijer}}, ''Een stadswandeling langs de huizen van Philips en Justus VingboomVingboons'', Den Haag/Amsterdam, 1989, ISBN 9061790778
* {{Aut|Pieter van der Aa}}, ''De gronden, afbeeldingen en beschryvingen der aldervoornaamste en aldernieuwste gebouwen uyt alle die door Philippus Vingboons etc'', 1715 [http://digbijzcoll.library.uu.nl/lees_gfx.php?W=On&BoekID=422]
}}
| 