Kunstverzameling: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Wasily (overleg | bijdragen)
toevoeging collecties
Wasily (overleg | bijdragen)
aanpassing lay-out
Regel 11:
[[Bestand:Man on bench - duane hanson.jpg|{{largethumb}}|Duane Hanson, Man on bench]]
Een '''kunstverzameling''' of '''kunstcollectie''' is een geordend geheel van [[beeldende kunst]] of [[toegepaste kunst]] van een kunstverzamelaar of een stichting met werk van één kunstenaar of rond een bepaald kunstzinnig thema.
 
== Historische situering ==
Het bevorderen, verzamelen en tonen van beeldende kunst was tot aan het einde van het [[Ancien Régime]] het voorrecht van de [[clerus]] en de [[adel (klasse)|adel]]. Vroege vormen van kunstverzamelingen door particulieren vormden de kunstkamers of ''Wunderkammer''. Een andere oude vorm van presenteren is een prentenkabinet of ''Pinakothek''. Vanaf het begin van de 19e eeuw nam de vrijgevochten [[burgerij]] de rol van mecenas over en richtte daartoe een nieuw type organisatie op: het [[museum]]. Vanaf die tijd kreeg kunstbezit ook een [[didactiek|didactische]] functie.
 
In de 20e eeuw werd deze rol weer overgenomen door juridische constructies als een stichting of een ''foundation''. De kunststichting werd voorzien van middelen door industriëlen (zoals [[Friedrich Flick]]), bedrijven (zoals Peter Stuyvesant), [[multinational]]s en banken (CERA en ABN AMRO) om kunstaankopen te doen. Zo steunde men de kunstenaars en werd het vermogen veilig belegd. Banken kunnen ook als [[sponsor]] optreden met het geld van weer verkochte kunstwerken. De Duitse [[Commerzbank]] liet begin 2010 de [[Plastiek (beeldhouwkunst)|plastiek]] ''L'Homme qui marche'' van [[Alberto Giacometti]] veilen met een opbrengst van 74 miljoen [[euro]]. De bank wilde de opbrengst besteden aan culturele initiatieven en aan door hen gesteunde musea.
 
De kunstverzameling van de Amerikaanse financier-bankier [[John Pierpont Morgan]] begin 20e eeuw was indrukwekkend. Hij schonk een deel van zijn collectie aan bestaande musea. De [[kunstverzameling John Pierpont Morgan]] kwam op een dergelijke wijze in openbaar bezit. De [[Frick Collection]] van [[Henry Clay Frick]] is even indrukwekkend. Een van de bindende voorwaarden bij het schenken van een complete collectie komt meestal neer op het onverdeeld behoud van het geschonken bezit door de nieuwe eigenaar, eventueel verbonden aan de eis het werk openbaar toegankelijk te houden of minstens een deel ervan in een permanente tentoonstelling te laten zien. Een andere voorwaarde kan zijn dat er een goede inventarisatie en documentatie wordt gemaakt en een publicatie in de vorm van een catalogus of een boek.
 
Vermogende [[België|Belgische]] particulieren en kunstminnaars zoals [[Geert Verbeke]] met de [[Verbeke Foundation]], [[Roger Matthys]], [[Lieven de Clerck]], [[Anton Herbert]], [[Mark Vanmoerkerke]], [[Walter Vanhaerents]] met de [[VanhaerentsArtCollection]], [[Filiep Libeert]], [[Stephane Janssen]], [[Wilfried Cooreman]], [[Johan Delcour]] en [[Monia Warnez]] legden mettertijd belangwekkende collecties aan op basis van eigen voorkeuren.
 
Door aankopen van werk door collectioneurs wordt de prijsvorming van de kunstwerken beïnvloed en kan de carrière van een kunstenaar vorm krijgen. In 2005 bedacht [[Jan De Cock]] bijvoorbeeld het kunstwerk ''Denkmal 53'', een uitgebreide houtsculptuur, die voor [[Tate Modern]] in Londen werd gerealiseerd met steun van de Vlaamse kunstverzamelaar Filiep Libeert. De gemaakte installatiekosten bedroegen 700.000 euro.
 
Naambekendheid van de collectioneur of de firma vormt een bijkomend effect van deze vorm van [[mecenaat]] of sponsoring. Vele particulieren maken af en toe hun collectie bekend en toegankelijk voor het grote publiek via tijdelijke tentoonstellingen.
 
==Aard van de verzameling==
Regel 29 ⟶ 42:
 
[[Chris Dercon]], voormalig directeur van het [[München]]se [[Haus der Kunst]] pleitte in het kunst[[tijdschrift]] [[H ART]] van april 2008 voor een constructieve samenwerking tussen openbare musea en privéverzamelaars. De privéverzamelaar zou het openbare [[museum]] moeten vertrouwen als cultuurvoortbrenger. Anderzijds behoort het museum de privébruikleengever te respecteren als [[mecenas]] en ondersteuner van de cultuur van het openbaar museum. Immers vele musea zijn in de loop der tijd van kunst voorzien door [[Legaat (erfenis)|legaten]], [[schenking]]en en inbetalinggevingen (betaling in natura) van gerenommeerde privécollecties. Een precair vraagstuk is dat musea soms de kosten moeten dragen voor opslag, [[Conserveringstechniek (objecten en organismen)|conservering]], [[restauratie (kunst)|restauratie]], [[verzekering]] en transport van kunstwerken - die soms ook nog eens tentoongesteld moeten worden volgens de stikte regels van de private bruikleengever - zonder dat er bindende afspraken bestaan over wanneer of waarom en hoe die kunstwerken het museum weer zullen moeten verlaten doordat de eigenaar zijn plannen verandert.
 
==Kunstverzamelingen==
== Historische situering ==
===Amerikaanse collecties===
Het bevorderen, verzamelen en tonen van beeldende kunst was tot aan het einde van het [[Ancien Régime]] het voorrecht van de [[clerus]] en de [[adel (klasse)|adel]]. Vroege vormen van kunstverzamelingen door particulieren vormden de kunstkamers of ''Wunderkammer''. Een andere oude vorm van presenteren is een prentenkabinet of ''Pinakothek''. Vanaf het begin van de 19e eeuw nam de vrijgevochten [[burgerij]] de rol van mecenas over en richtte daartoe een nieuw type organisatie op: het [[museum]]. Vanaf die tijd kreeg kunstbezit ook een [[didactiek|didactische]] functie.
* [[Barnes Foundation]], [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]]
* [[Broad Art Foundation]] van [[Eli Broad]] te [[Los Angeles]]
* [[Chinati Foundation]], [[Texas (staat)|Texas]]
* [[Clement C. Moore Collection]], [[New York City|New York]]
* [[Collection Helen & Charles Schwab]], [[San Francisco]]
* [[Collection Louis and Evelyn Franck]]
* [[Collection Stéphane Janssen]], [[Arizona (staat)|Arizona]]
* [[Cunningham Dance Foundation]]
* [[Flechtheim Collection]]
* [[Forbes Collection]], New York
* [[Francis Bacon Foundation]]
* [[Frick Collection]]
* [[Gordon Matta-Clark Foundation]]
* [[Howard Greenberg Collection]], (fotoverzameling), New York
* [[Huntington Art Collections]]
* [[Isabella Stewart Gardner Museum]], privécollectie [[Boston]]
* [[Kunstverzameling John Pierpont Morgan]]
* [[Lehman Brothers Collection]], New York
* [[Levi Strauss Collection]]
* [[Louis E. Stern Collection]], [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]]
* [[Louise and Walter Arensberg Collection]]
* [[Menil Collection]], [[Houston]], [[Texas (staat)|Texas]]
* [[Neuberger Collection]] in het [[Neuberger Museum of Art]], New York
* [[Phillips Collection]], [[Washington D.C.]]
* [[Pinnell Collection]], [[Dallas (Texas)|Dallas]]
* [[Playboy Collection]], New York
* [[Rachofsky Collection]], [[Dallas (Texas)|Dallas]]
* [[Samuel H. Kress Collection]], Washington D.C.
* [[Stein Collection]]
* [[Van Vechten Collection]], [[Washington D.C.]]
 
===Angelsaksische collecties===
In de 20e eeuw werd deze rol weer overgenomen door juridische constructies als een stichting of een ''foundation''. De kunststichting werd voorzien van middelen door industriëlen (zoals [[Friedrich Flick]]), bedrijven (zoals Peter Stuyvesant), [[multinational]]s en banken (CERA en ABN AMRO) om kunstaankopen te doen. Zo steunde men de kunstenaars en werd het vermogen veilig belegd. Banken kunnen ook als [[sponsor]] optreden met het geld van weer verkochte kunstwerken. De Duitse [[Commerzbank]] liet begin 2010 de [[Plastiek (beeldhouwkunst)|plastiek]] ''L'Homme qui marche'' van [[Alberto Giacometti]] veilen met een opbrengst van 74 miljoen [[euro]]. De bank wilde de opbrengst besteden aan culturele initiatieven en aan door hen gesteunde musea.
* [[Burrell Collection]]
* [[Collection Allan Jones]], Londen
* [[Desmond Morris Collection]], [[Oxford (Verenigd Koninkrijk)|Oxford]]
* [[Kelmscott Manor Collection]]
* [[Saatchi Gallery]]
* [[Sherwin Collection]], [[Leeds]]
 
De kunstverzameling van de Amerikaanse financier-bankier [[John Pierpont Morgan]] begin 20e eeuw was indrukwekkend. Hij schonk een deel van zijn collectie aan bestaande musea. De [[kunstverzameling John Pierpont Morgan]] kwam op een dergelijke wijze in openbaar bezit. De [[Frick Collection]] van [[Henry Clay Frick]] is even indrukwekkend. Een van de bindende voorwaarden bij het schenken van een complete collectie komt meestal neer op het onverdeeld behoud van het geschonken bezit door de nieuwe eigenaar, eventueel verbonden aan de eis het werk openbaar toegankelijk te houden of minstens een deel ervan in een permanente tentoonstelling te laten zien. Een andere voorwaarde kan zijn dat er een goede inventarisatie en documentatie wordt gemaakt en een publicatie in de vorm van een catalogus of een boek.
 
Vermogende [[België|Belgische]] particulieren en kunstminnaars zoals [[Geert Verbeke]] met de [[Verbeke Foundation]], [[Roger Matthys]], [[Lieven de Clerck]], [[Anton Herbert]], [[Mark Vanmoerkerke]], [[Walter Vanhaerents]] met de [[VanhaerentsArtCollection]], [[Filiep Libeert]], [[Stephane Janssen]], [[Wilfried Cooreman]], [[Johan Delcour]] en [[Monia Warnez]] legden mettertijd belangwekkende collecties aan op basis van eigen voorkeuren.
 
Door aankopen van werk door collectioneurs wordt de prijsvorming van de kunstwerken beïnvloed en kan de carrière van een kunstenaar vorm krijgen. In 2005 bedacht [[Jan De Cock]] bijvoorbeeld het kunstwerk ''Denkmal 53'', een uitgebreide houtsculptuur, die voor [[Tate Modern]] in Londen werd gerealiseerd met steun van de Vlaamse kunstverzamelaar Filiep Libeert. De gemaakte installatiekosten bedroegen 700.000 euro.
 
Naambekendheid van de collectioneur of de firma vormt een bijkomend effect van deze vorm van [[mecenaat]] of sponsoring. Vele particulieren maken af en toe hun collectie bekend en toegankelijk voor het grote publiek via tijdelijke tentoonstellingen.
 
 
==Kunstverzamelingen==
===Belgische collecties===
* [[Belfius Collectie]], vroeger bekend als Dexia Collectie
Regel 113 ⟶ 151:
* [[Verzameling Ellen en Jan Nieuwenhuizen Segaar]], [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]
* [[Vlaamse kunstcollectie]]
 
===Nederlandse collecties===
* [[Stedelijk Museum Schiedam|Altena Boswinkel Collectie]]
* [[BATartventure Collection]]
* [[Bert Kreuk Collectie]]
* [[Bouwfonds Kunstcollectie]]
* [[Caldic Collection]] in landgoed Voorlinden, [[Wassenaar (gemeente)|Wassenaar]]
* [[Collectie P. en N. de Boer]], Amsterdam
* [[Collectie Andries Bonger]]
* [[Collectie Dirk en Baukje Scheringa-De Vries]] ondergebracht in het [[Scheringa Museum voor Realisme]]
* [[Collectie F.W. Mengelberg]]
* [[Collectie Jo en Marlies Eyck]] in [[Hedge House]] te [[Wijlre]]
* [[Collectie Kremer]]
* [[Collectie Lanz]]
* [[Collectie Willem baron van Dedem]]
* [[Collectie Van Regteren Altena]]
* [[Collectie Martijn en Jeannette Sanders]]
* [[Fondation Custodia]] omvattende de [[Frits Lugt]] tekeningencollectie in Parijs
* [[Gasunie Kunstcollectie]]
* [[Grafiekcollectie Knecht-Drenth]]
* [[H+F Collection]] van [[Han Nefkens]]
* [[ING Collectie]]
* [[Kunstverzameling Abraham Bredius]] in het [[Museum Bredius]], Den Haag
* [[Kunstverzameling Daniël George van Beuningen]]
* [[Kunstverzameling Jacques Goudstikker]]
* [[Kunstverzameling Reijtenbagh]]
* [[Kunstverzameling Wuyt]]
* [[Peter Stuyvesant Collectie]]
* [[Rabo Kunstcollectie]]
* [[Scheringa Collectie]]
* [[Singer Collectie]]
* [[Stichting ABN AMRO Kunstverzameling]]
* [[Stichting Challenges]]
* [[Stichting Dutch Art Works]], in buitenlandse musea
* [[Stichting Louis Raemaekers]], [[Roermond (stad)|Roermond]]
* [[Stichting Willem van der Vorm]]
* [[Triton Collectie]]
* [[Van Abbe Collectie]]
 
===Duitse collecties===
Regel 188:
* [[Städelsches Kunstinstitut und Städtische Galerie]]
* [[Stiftung Günther und Carola Peill]], Keulen
 
===Amerikaanse collecties===
* [[Barnes Foundation]], [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]]
* [[Broad Art Foundation]] van [[Eli Broad]] te [[Los Angeles]]
* [[Chinati Foundation]], [[Texas (staat)|Texas]]
* [[Clement C. Moore Collection]], [[New York City|New York]]
* [[Collection Helen & Charles Schwab]], [[San Francisco]]
* [[Collection Louis and Evelyn Franck]]
* [[Collection Stéphane Janssen]], [[Arizona (staat)|Arizona]]
* [[Cunningham Dance Foundation]]
* [[Flechtheim Collection]]
* [[Forbes Collection]], New York
* [[Francis Bacon Foundation]]
* [[Frick Collection]]
* [[Gordon Matta-Clark Foundation]]
* [[Howard Greenberg Collection]], (fotoverzameling), New York
* [[Huntington Art Collections]]
* [[Isabella Stewart Gardner Museum]], privécollectie [[Boston]]
* [[Kunstverzameling John Pierpont Morgan]]
* [[Lehman Brothers Collection]], New York
* [[Levi Strauss Collection]]
* [[Louis E. Stern Collection]], [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]]
* [[Louise and Walter Arensberg Collection]]
* [[Menil Collection]], [[Houston]], [[Texas (staat)|Texas]]
* [[Neuberger Collection]] in het [[Neuberger Museum of Art]], New York
* [[Phillips Collection]], [[Washington D.C.]]
* [[Pinnell Collection]], [[Dallas (Texas)|Dallas]]
* [[Playboy Collection]], New York
* [[Rachofsky Collection]], [[Dallas (Texas)|Dallas]]
* [[Samuel H. Kress Collection]], Washington D.C.
* [[Stein Collection]]
* [[Van Vechten Collection]], [[Washington D.C.]]
 
===Angelsaksische collecties===
* [[Burrell Collection]]
* [[Collection Allan Jones]], Londen
* [[Desmond Morris Collection]], [[Oxford (Verenigd Koninkrijk)|Oxford]]
* [[Kelmscott Manor Collection]]
* [[Saatchi Gallery]]
* [[Sherwin Collection]], [[Leeds]]
 
===Franse collecties===
Regel 257 ⟶ 217:
* [[Peggy Guggenheim Collection]] in [[Venetië (stad)|Venetië]]
* [[Raccolte Frugone]], [[Genua (stad)|Genua]]
 
===Nederlandse collecties===
* [[Stedelijk Museum Schiedam|Altena Boswinkel Collectie]]
* [[BATartventure Collection]]
* [[Bert Kreuk Collectie]]
* [[Bouwfonds Kunstcollectie]]
* [[Caldic Collection]] in landgoed Voorlinden, [[Wassenaar (gemeente)|Wassenaar]]
* [[Collectie P. en N. de Boer]], Amsterdam
* [[Collectie Andries Bonger]]
* [[Collectie Dirk en Baukje Scheringa-De Vries]] ondergebracht in het [[Scheringa Museum voor Realisme]]
* [[Collectie F.W. Mengelberg]]
* [[Collectie Jo en Marlies Eyck]] in [[Hedge House]] te [[Wijlre]]
* [[Collectie Kremer]]
* [[Collectie Lanz]]
* [[Collectie Willem baron van Dedem]]
* [[Collectie Van Regteren Altena]]
* [[Collectie Martijn en Jeannette Sanders]]
* [[Fondation Custodia]] omvattende de [[Frits Lugt]] tekeningencollectie in Parijs
* [[Gasunie Kunstcollectie]]
* [[Grafiekcollectie Knecht-Drenth]]
* [[H+F Collection]] van [[Han Nefkens]]
* [[ING Collectie]]
* [[Kunstverzameling Abraham Bredius]] in het [[Museum Bredius]], Den Haag
* [[Kunstverzameling Daniël George van Beuningen]]
* [[Kunstverzameling Jacques Goudstikker]]
* [[Kunstverzameling Reijtenbagh]]
* [[Kunstverzameling Wuyt]]
* [[Peter Stuyvesant Collectie]]
* [[Rabo Kunstcollectie]]
* [[Scheringa Collectie]]
* [[Singer Collectie]]
* [[Stichting ABN AMRO Kunstverzameling]]
* [[Stichting Challenges]]
* [[Stichting Dutch Art Works]], in buitenlandse musea
* [[Stichting Louis Raemaekers]], [[Roermond (stad)|Roermond]]
* [[Stichting Willem van der Vorm]]
* [[Triton Collectie]]
* [[Van Abbe Collectie]]
 
===Russische collecties===
* [[Collectie Roman Abramovich]], Rusland
* [[Logvinenko Collection]], Rusland
* [[Morozov Collection]], in het [[Poesjkin Museum]], [[Moskou]], Rusland
* [[Sjtsjoekin Collection]], in de [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Hermitage]], Sint-Petersburg, Rusland
* [[Tretjakovgalerij]], [[Rusland]]
 
===Zwitserse collecties===
Regel 270 ⟶ 275:
* [[Sammlung Annette und Peter Nobel]], [[Zürich (stad)|Zürich]]
* [[Zentrum Paul Klee]], [[Bern (stad)|Bern]]
 
===Russische collecties===
* [[Collectie Roman Abramovich]], Rusland
* [[Logvinenko Collection]], Rusland
* [[Morozov Collection]], in het [[Poesjkin Museum]], [[Moskou]], Rusland
* [[Sjtsjoekin Collection]], in de [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Hermitage]], Sint-Petersburg, Rusland
* [[Tretjakovgalerij]], [[Rusland]]
 
===Collecties in overige landen===