Standerdmolen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
lopen/behoeden > hij loopT, hij behoedT |
|||
Regel 20:
Het [[gevlucht]] wordt op de wind gekruid met behulp van de staart. Soms staat vermeld dat deze tevens dienst doet als tegenwicht voor het wiekenkruis. In de praktijk zal dit in lichte mate wel het geval zijn, maar dit is geenszins de functie van de staart en daarvoor is de staart ook niet aan de molen bevestigd. In Engeland zijn er ook [[Kruien (windmolen)#Zelfkruimechanisme|zelfkruiende]] standerdmolens, waarbij op de staart een [[windroos]] zit. Bij het oudere standerdmolentype lopen de trapbomen door tot aan de stijlen van de kast en wordt de trap naar boven toe steeds breder. Bij het jongere type lopen de trapbomen parallel en zitten aan weerszijden van de trap schoren, die aan het balkon vastzitten. Aan het eind van de staart zit de kruibank met het kruirad. De draaiende wieken worden gestopt met de [[vang (windmolen)|vang]] (rem), die zowel van buiten als binnen in de molen bediend kan worden.
In de molenkast, die meestal uit twee verdiepingen (soms drie, zoals bij [[Wissinks Möl]]) bestaat, zitten de complete aandrijving en de maalstenen, vroeger één koppel en vanaf de zeventiende eeuw meestal twee koppels, een voormolen en achtermolen. De voormolen ligt boven de standerd en de achtermolen tussen het wiekenkruis en het bovenwiel. Er zijn enkele standerdmolens met drie maalkoppels en een [[koningsspil]] zoals de molen [[Tot Voordeel en Genoegen]] of naast een vangwiel en tandkrans met een tweede wiel (aswiel) op de bovenas, zoals de [[standerdmolen Moergestel]]. Er is zelfs een standerdmolen met vier maalkoppels, waarvan de elektrisch aangedreven maalstoel in de voet staat, de standerdmolen in [[Moergestel]]. Het achterste maalkoppel (achtermolen) ligt op een verhoging. De ruimte onder dit maalkoppel wordt de hel genoemd. Hierin zit het paard voor dit maalkoppel en van hieruit kan men op de burriebalken en bij de zetel komen voor het met [[reuzel]], [[groene zeep]] met grafiet, of andere middelen smeren van de zetel. De kast draait om een zware spil of standerd (in [[Vlaanderen]] staak genoemd) die tot beneden doorloopt. De stormpen, die op de top van de standerd zit,
[[Bestand:Wissinksmöl-standerd-zetel cropped.jpg|200px|thumb|left|Standerd met zetel, steekbanden, kruisplaat, zonneblokken en laagteerling]]
[[Bestand:Molen Den Olden Florus, zetel voormalige (1).jpg|200px|thumb|left|Zetel]]
|