Endoxa: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kleine wikificatie
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 9:
''Ten eerste'' is het belangrijk om te weten welke opvattingen iemand heeft wanneer je met diegene gaat discussiëren over een bepaald onderwerp. Wanneer je verder redeneert op basis van bepaalde opvattingen die een persoon niet accepteert, heeft de argumentatie (zelfs als deze logisch correct geschiedt) geen kracht. Dit aspect van het gebruik van de endoxa heeft een sterke overlap met [[retorica]]. Hierin worden de endoxa gebruikt om een sterkere basis te hebben om iemand te overtuigen. In deze zin is het ook geoorloofd om ‘foute’ endoxa van iemand te gebruiken om op basis hiervan verder te redeneren – en fouten aan te tonen - om wel tot geldige conclusies te komen.
 
''Ten tweede'' kunnen endoxa gebruikt worden als startpunt voor het vergaren van nieuwe kennis. Wanneer iemand goed nadenkt over een bepaald onderwerp, ging Aristoteles ervan uit dat de opvatting van deze persoon in ieder geval een gedeelte van de waarheid behelst. DuidelijkVolgens isbepaalde datinterpretaties endoxavan niethet noodzakelijkgebruik waarvan zijn,endoxa waardoorin mende zichdialectische dientmethode afis te vragen hoe (en of)dat deze endoxaslechts totnegatief bewijsbarevan kennisaard kanis leiden.(Wilkinson, Hierover zijn de commentatoren niet eenduidig2001). DeDoor mijnsmiddel inziensvan meest overtuigende interpretatie is dat de dialectische methode alleeneen kritisch/analystisch is,onderzoek hetkun kanje alleenanalyseren inwelke eenendoxa negatievetot manierinconsistenties worden gebruiktleiden. Wanneer jeechter vianiet de dialectische methode nietbewezen kan bewijzenworden dat eenbepaalde endoxa tot inconsistentieinconsistenties leidtleiden, hebis je natuurlijknog niet bewezen dat deze endoxa ook daadwerkelijk consistent iszijn. Wel zorgt een gedegen onderzoek naar de verschillende (conflicterende) opvattingen van mensen ervoor dat je een beter inzicht hebtwordt verkregen in het onderwerp. enHierdoor zodoendeis men beter in staat bent om de waarheid en fouten in die meningen te ontdekken. In deze zin kunnen de endoxa in de dialectische methode wel op een positieve manier worden gebruikt.
 
''Ten derde'' zijn endoxa geschikt om de basisaannames waarop wetenschappelijke kennis is gebaseerd, te onderzoeken. Een basisaannamesbasisaanname wordt ook wel ‘first principles’principle’, [[axioma]] of postulaat genoemd). Deze basisaannames kunnen niet ‘bewezen’ worden via deductie. Wanneer deze basisaannames zelf ook gededuceerd moeten worden (met behulp van premissen die ook gededuceerd dienen te worden enz. enz.) zou dit tot een oneindige regressie of een cirkelredenering leiden.
Hoe volgens Aristoteles gekomen kan worden tot zekere kennis over de waarheid van de basisaannames is niet geheel duidelijk. Er zijn commentatoren die stellen dat het gebruik van de endoxa in de dialectische methode de manier is om tot deze basisassumpties te komen (Owen, 1986). Het feit dat deze mening tot inconsistenties leidt bij Aristoteles wordt afgedaan met de opmerking dat Aristoteles zijn mening heeft bijgesteld en dat hij in zijn latere leven meer ‘kracht’ aan de endoxa heeft toebedeeld. Aannemelijker lijkt de interpretatie dat de basisassumpties door een soort ‘intuïtieve inductie’ worden herkend en endoxa ‘slechts’ gebruikt worden om basisassumpties nader te onderzoeken (Smith, 1996 / Wilkinson, 2001 / Bowler, 2003). De basisassumpties kun je nergens uit afleiden (omdat zij juist voorafgaand zijn aan al het andere), waardoor het alleen mogelijk is om de mening van iemand over een basisassumptie te onderzoeken. Deze mening kun je wel aan een nauwkeurig filosofisch onderzoek blootstellen en onderzoeken of deze mening tot inconsistenties leidt. Op deze manier is de dialectische methode en het gebruik van endoxa daarbinnen een stap in de goede richting om te komen tot basisassumpties die gebruikt kunnen worden bij het verdere proces van kennisvergaring.