Transcendentaal idealisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
wikilink |
||
Regel 1:
'''Transcendentaal idealisme''' is een richting binnen de moderne kritische [[filosofie]] die zegt dat het (in de filosofie) niet om de dingen zelf gaat, maar om de manier waarop we de dingen kunnen kennen. De grondlegger van deze richting die de term ook gemunt heeft was de [[het tijdperk van de verlichting|verlichting]]sfilosoof [[Immanuel Kant]]. Hij gaat van enkele vooronderstellingen uit: als men iets kent is er een ding dat gekend wordt en de kennis van dat ding is afhankelijk van de a priori vormgeving door de rede van de mens. Kant ontdekt zo welke soorten uitspraken over de wereld gaan en welke niet. Die laatsten noemt hij metafysica, dwz zuiver speculatief.
Kant definieert het begrip ''transcendentaal'' als volgt: ''"Alle kennis die zich niet zozeer met de objecten zelf bezighoudt maar met onze kennis over die objecten, noem ik transcendentaal"'' ([[Kritik der reinen Vernunft|Kr. zuivere Rede]], B25). In Transcendentaal klinkt het woord transcendent door omdat de a priori verstandsvormen het mogelijk maken de individuele waarnemingen te overstijgen tot kennis van het ding zelf. Zouden we geen a priori vormen hebben, zagen we alleen lichtvlekken op ons netvlies en voelden we alleen tintelingen aan onze vingers. Dankzij de a priori vormen transcenderen we deze veranderlijke en onzekere waarnemingen en zijn we tot kennis van het ding in staat (zie Heidegger: Die Frage nach dem Ding).
Omdat het er bij hem om gaat het hoogste kenvermogen (de rede zelf) in zijn verschillende onderdelen in hun meest zuivere vorm uiteen te leggen, wordt het analytisch onderscheid tussen de fundamentele principes van het [[rationalisme]] en het [[empirisme]] strikt en zuiver doorgevoerd. Begrippen [[a priori]] bijvoorbeeld: tijd en causaliteit komen niet uit de empirie, maar maken de evaring van dingen in de tijd en met causaliteit pas mogelijk.
| |||