Trivulzio-getijdenboek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Miniaturisten |
|||
Regel 74:
* f260r –f270r: Litanie van alle heiligen
* f271v-f318v: Dodenvigilie
==Miniaturisten ==
Dit getijdenboek was het resultaat van een gemeenschappelijk project waarbij drie grote meesters uit de tweede helft van de vijftiende eeuw betrokken waren, namelijk Simon Marmion, Lieven van Lathem en de Weense meester van Maria van Bourgondië. Dezelfde kunstenaars werkten ook samen aan het [[Getijdenboek van Maria van Bourgondië]]. Ook de kopiist was dezelfde namelijk Nicolas Spierinck.
Simon Marmion was verantwoordelijk voor de cyclus in de Mariagetijden en de biddende [[koning David]] bij het begin van de boetepsalmen (f248v). De Weense meester maakte slechts één miniatuur in het handschrift namelijk de kruisiging bij het begin van de kruisgetijden (f94v). Lieven van Lathem was de auteur van de andere bladgrote miniaturen en van de ongebruikelijke afbeeldingen die aan de teksten van de misvieringen voorafgaan.<ref name=triv/>
De cyclus met de klassieke afbeeldingen uit het leven van Maria, die de getijden van Onze-Lieve-Vrouw versieren lijken afkomstig te zijn uit een modellenboek. Ze lijken heel erg op de corresponderende prenten in de Berlaymont-getijden<ref>The Huntington Library, HM 1173, San Marino.</ref> De figuren en hun houding zijn dikwijls identiek, de kleding daarentegen is meestal verschillend uitgewerkt. Ook de landschappen en gebouwen zijn zeer gelijkaardig in beide handschriften.<ref name=triv/>
Lieven van Lathem putte dan weer uit het gebedenboek dat hij maakte voor [[Karel de Stoute]]<ref>Gebedenboek van Karel de Stoute, Los Angeles, J. Paul Getty Museum, Ms. 37 (89.ML.35)</ref> De miniaturen van de Drievuldigheid (f13v), Allerheiligen (f59v), Johannes op Patmos (f157v), Maria met kind en musicerende Engelen (f110v) en Sint Joris en de draak (f130r) zijn allemaal variaties op de gelijknamige miniaturen in het gebedenboek van Karel. De miniatuur bij de zondagsgetijden van de heilige Drievuldigheid (f13v) heeft een vrij bijzondere iconografie omdat de heilige Geest werd voorgesteld als een bebaarde engel in plaats van de traditionele duif.
Het was waarschijnlijk ook Van Lathem en zijn atelier die verantwoordelijk waren voor een groot gedeelte van de randversiering. De duellerende, musicerende en allerlei menselijke taken uitvoerende drolerieën en aapjes zijn het handelsmerk van deze kunstenaar.<ref name=triv/> Van Lathem was ook de ontwerper van de miniaturencyclus die gebruikt werd als inleiding voor de dagelijkse missen. Hij vertrok hier van de observatie van de misviering in zijn tijd en ontwierp een cyclus met hoogtepunten uit de liturgische viering zoals ze toen gebruikelijk was. Hij gaat telkens uit van een mannelijke gelovige die de mis bijwoont en toont wat die ziet of waaraan hij deelneemt, zoals bij de communie. Zijn miniaturen tonen ons complexe ruimtelijke voorstellingen van kerkinterieurs van uit verschillende standpunten.<ref name=triv/> De miniatuur bij het begin van de getijden van alle heiligen wordt gezien als geïnspireerd door het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck.<ref>Kate Rudy, The Trivulzio Hours, the Ghent Altarpiece, and the Mass as Devotional Subject, in: Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis16/2009, pp. 20-204.</ref>
De kruisiging geschilderd door de Weense meester van Maria van Bourgondië doet zoals de equivalente miniatuur in de Getijden van Maria van Bourgondië, volgens de kunsthistorici, sterk denken aan de kruisiging op de Calvarie-triptiek van [[Justus van Gent|Joos van Gent]].<ref name=triv/>
{{Appendix||2=
| |||