Weekmaker: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ië > i-e
k tekst over diverse onderzoeken + referenties toegevoegd
Regel 2:
Als een [[thermoplast]] zo stevig is dat er weinig meer mee gedaan kan worden, wordt er een weekmaker aan toegevoegd, om het zacht en minder bros (breekbaar) te maken. Met andere woorden, de [[glasovergang]] (''T''<sub>g</sub>) wordt verlaagd waardoor de mechanische en fysische eigenschappen van het polymeer meer rubberachtig worden.
 
Weekmakers kunnen bijvoorbeeld [[Ester (scheikunde)|ester]]s of [[vet]]ten zijn, zoals [[bis(2-ethylhexyl)ftalaat|di(ethylhexyl)ftalaat]] (DEHP), enBenzylbutyl ftalaat (BBP), Di-n-butyl ftalaat (DBP, DNBP), Di-isononyl ftalaat (DINP), Di-isodecyl ftalaat (DIDP), [[Diiso-octylftalaat|dioctylftalaat]] (DOP, DNOP). en DeDi-isobutyl laatsteftalaat (DIBP). (De "P" in beidede afkortingen is afkomstig van het Engelse "Phtalate": [[ftalaat]]. ) In [[Polyvinylchloride|PVC]] wordt soms zelfs [[wonderolie]] gebruikt als weekmaker. Lange flexibele zijketens aan het polymeer zelf veroorzaken bij benadering hetzelfde effect als toegevoegde weekmakers. Dit verschijnsel wordt ook wel 'inwendige weekmaking' genoemd.
 
== Mogelijke gezondheidsrisico's ==
Veel weekmakers, met name ftalaten, worden ervan verdacht bij vrijkomen uit de kunststoffen schadelijke effecten op de gezondheid te hebben. Dit is dan vooral relevant bij materialen die als verpakking voor bijvoorbeeld voedingsmiddelen dienen. Ook het gebruik van weekmakers in medische hulpmiddelen en in kinderspeelgoed is bron van zorg. Omdat de weekmakers vaak gecombineerd en in veel verschillende concentraties voorkomen in de te onderzoeken bloed- of urinemonsters, wordt in de meeste onderzoeken geconcludeerd dat verder onderzoek wenselijk is. Een kleine selectie uit het onderzoek:
* Zo is het gebruik binnen Europa van DEHP, BBP en DBP in kinderspeelgoed, verzorgingsartikelen voor kinderen en cosmetica (uit voorzorg) verboden sinds 2008, terwijl DINP, DIDP en DNOP niet meer gebruik mogen worden in kinderspeelgoed dat kinderen in de mond kunnen steken<ref>[http://ec.europa.eu/health/opinions/en/phthalates-school-supplies/index.htm#5 Phthalates in school supplies (Directoraat voor Gezondheid en Voedselveiligheid)]</ref>
 
* Onderzoek in 2009 naar de schadelijkheid van ftalaten in voedingsmiddelen en medische producten wees uit dat het risico op schadelijke effecten laag is.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19235623 Kamrin MA. ''Phthalate risks, phthalate regulation, and public health: a review''.]</ref>
Weekmakers worden gebruikt in [[bloedinfuus]]zakken, die zijn gemaakt van een PVC met een [[ftaalzuur]]-ester. Vele onderzoeken{{Bron?||2011|12|30}} zijn hiernaar geweest en er is geen schadelijk effect aangetoond. Er was zelfs een positieve invloed van de ftaalzuuresters op de houdbaarheid van het bloed.
* Weekmakers worden ook gebruikt in [[bloedinfuus]]zakken, die zijn gemaakt van een PVC met een [[ftaalzuur]]-ester. Onderzoek in 1981 wees uit dat 25% van de onderzochte bloedproducten verontreinigd was met weekmakers. Dit bleek erg afhankelijk te zijn van de bewaartemperatuur en bewaarperiode.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7245717 Cole RS, Tocchi M, Wye E, Villeneuve DC, Rock G. Contamination of commercial blood products by di-2-ethylhexyl phthalate and mono-2-ethylhexyl phthalate.]</ref> De industrie wijst soms op de positieve invloed van PVC op de houdbaarheid van het bloed. Dit is in onderzoek echter niet aangetoond.<ref>[http://medischcontact.artsennet.nl/archief-6/Tijdschriftartikel/68019/Een-infuus-zonder-weekmakers.htm Croonen H. ''Een infuus zonder weekmakers'' (Medisch Contact no. 45, nov. 2009)]</ref>
 
* Onderzoek op ratten in 1982 wees uit dat het toedienen van dimethoxyethyl ftalaat (DMEP) aan een moederrat schadelijke gevolgen heeft voor de [[foetus]]. Misgeboorte, ondergewicht en misvormingen van hersenen en skelet werden vastgesteld.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1569010/ Parkhie MR, Webb M, Norcross MA. ''Dimethoxyethyl phthalate: embryopathy, teratogenicity, fetal metabolism and the role of zinc in the rat.'']</ref> Daarom is de blootstelling van de menselijke foetus en zuigelingen aan ftalaten via blootstelling van de moeder een punt van zorg.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17604388 Frederiksen H1, Skakkebaek NE, Andersson AM. ''Metabolism of phthalates in humans.'']</ref><br />
* In [[juli 2004]] kwamen weekmakers in het nieuws vanwege de grote hoeveelheden die gebruikt worden in zogenaamde [[scoubidou]]touwtjes en de mogelijke risico's bij het kauwen op de touwtjes door kleine kinderen. Er is geen medisch bewijs van schadelijkheid voor de gezondheid.{{Bron?||2012|05|17}}
 
* Uit onderzoek van de [[Voedsel_en_Waren_Autoriteit | Voedsel en Waren Autoriteit (VWA)]]<ref>[http://www.vwa.nl/actueel/bestanden/bestand/2201038 Bijlage 2 Advies Weekmakers Erotica]</ref> bleek ook dat vibrators en dildo’s die als weekmakers ftalaten of nonylfenol bevatten, alleen een gezondheidsrisico hebben bij gebruik gedurende meer dan 10 uur per week.
* Onderzoek op ratten uitgevoerd in 2007 toonde aan dat bepaalde weekmakers een negatieve invloed hadden op de ontwikkeling van de genitaliën van de ongeboren vrucht.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17654256 Lee BM, Koo HJ. ''Hershberger assay for antiandrogenic effects of phthalates.'']</ref>
 
* Onderzoek in 2013 onder 174 zwangere vrouwen wees uit dat er een [[correlatie]] was tussen de hoeveelheid weekmakers in het bloed van de zwangere vrouwen en het voorkomen van [[Genitaliën|genitale]] afwijkingen bij de 74 manlijke nakomelingen die zij kregen. De afwijkingen betroffen de afstand tussen [[Anus (anatomie)|anus]] en [[penis]] en de lengte van de penis.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24349678 ''Bustamante-Montes LP e.a. Prenatal exposure to phthalates is associated with decreased anogenital distance and penile size in male newborns.'']</ref>
Onderzoek, gepubliceerd in [[mei 2005]],{{Bron?||2011|12|30}} geeft een sterke indicatie dat het gebruik van (weinig gebruikte typen van) weekmakers leidt tot genitale afwijkingen bij jongens. In urine van zwangere vrouwen werden toegenomen hoeveelheden ftalaten gemeten (4 [[ftalaat]]metabolieten: (mono-ethylftalaat (''MEP''), mono-n-butylftalaat (''MBP''), mono-benzylftalaat (''MBzP''), en mono-isobutylftalaat (''MiBP'')). Dit correleerde met een hoger voorkomen van afwijkingen in genitale ontwikkeling dan mocht worden verwacht, zoals een kleinere anogenitale afstand anus-scrotum, een kleinere [[scrotum]] en [[penis]], en een toegenomen kans op niet ingedaalde [[testikel]]s.
 
=== Alternatieven ===
Regel 21:
* esters van [[isosorbide]];
* trialkylesters van [[citroenzuur]], al dan niet voorzien van [[acetylgroep]]en, zoals acetyl-tri-''n''-butylcitraat, acetyl-tri-2-ethylhexylcitraat, [[tri-ethylcitraat]], [[tributylcitraat]] of tripentylcitraat.
Deze worden beschouwd{{Bron?||2012|05|17}} als veiliger alternatief voor ftalaten voor gebruik in o.a. kinderspeelgoed, verpakkingsfolie voor voedingswaren of medische toepassingen.
 
* In 2012 werd onderzoek verricht naar veilige vervangers van zowel PVC als DEHP in de zorg voor pasgeborenen. Het gebruik van PVC-vrije producten leek het meest veel belovend, maar gebrek aan voldoende gegevens maakt verder onderzoek noodzakelijk.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21311501 Van Vliet ED, Reitano EM, Chhabra JS, Bergen GP, Whyatt RM. ''A review of alternatives to di (2-ethylhexyl) phthalate-containing medical devices in the neonatal intensive care unit.'']</ref>
Deze worden beschouwd{{Bron?||2012|05|17}} als veiliger alternatief voor ftalaten voor gebruik in o.a. kinderspeelgoed, verpakkingsfolie voor voedingswaren of medische toepassingen.
 
==Externe links==