Versie van 17 mei 2014 22:24 bewerken Okars (overleg \| bijdragen) 199 bewerkingen Beter plaatje ← Oudere bewerking		Versie van 15 mrt 2015 22:51 bewerken ongedaan maken Okars (overleg \| bijdragen) 199 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:Hakenbüchsen_geschmiedet_16._Jh.jpg\|thumb\|right\|225px\|16e eeuwse smeedijzeren haakbussen, Heeresgeschichtliches Museum, Wenen]] De '''(haak-)bus''' (Engels:''(h)arquebus, hackbut'', [[Frans]]: ''~~arquebuse~~arquebouse'') was een ~~primitief~~ gladloops [[vuurwapen]] dat van de [[15e eeuw\|15e]] tot de [[17e eeuw\|17e]] eeuw werd gebruikt. Het was de voorganger van de [[musket]] en het [[roer (wapen)\|vuurroer]] en was iets kleiner dan zijn voorgangers, zodat het gemakkelijker te dragen was. Het wapen werd ontstoken met een [[lont]]. Het ~~dankt~~wapen schijnt zijn naam te danken aan de haak die aan de loop werd bevestigd en waarmee het wapen achter b.v. een muur kon worden vastgezet (ingehaakt) om de ~~enorme~~ terugstoot op te vangen. Een andere theorie is dat het woord ''haakbus'' een vernederlandsing is van het Franse ''arquebouse'' (in plaats van andersom), waarbij '' arque-bouse'' zou staan voor ''boog-bus''. Met ''boog'' wordt in dit geval de lade van een kruisboog bedoeld. Het ligt voor de hand dat de eerste haakbussen zijn ontstaan door een loop (een bus) op de lade van een kruisboog te bevestigen. De haakbus bereikte grote bekendheid tijdens de [[Slag bij Pavia (1525)\|Slag bij Pavia]] in [[1525]]. De nederlaag van Franse ridders als gevolg van een kogelregen afgevuurd uit haakbussen inspireerde andere legerleiders het wapen te gebruiken. Tot dan werden [[boog (wapen)\|hand-]] en/of [[kruisboog\|kruisbogen]] gebruikt. Hoewel de haakbus veel minder nauwkeurig was dan de handboog leverde het gebruik toch strategisch voordeel op: [[haakbusschutter]]s waren in veel grotere getale beschikbaar. Het opleiden van boogschutters (zeker de superieure Engelse boogschutters) duurde jaren en vereiste grote lichamelijke kracht, terwijl het leren gebruiken van een haakbus slechts enkele weken in beslag nam en geen tot weinig eisen stelde aan de bouw van een persoon.

Haakbus: verschil tussen versies