Wikipedia

Socialistisch realisme: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Regel 95:
* [[Mstislav Rostropovitsj]], cellist, verzette zich in 1948 openlijk tegen Sjostakovitsj’s ontslag als compositieprofessor in [[Sint-Petersburg|Leningrad]] en [[Moskou]]. Hij werkte nauw samen met Prokofjev en Sjostakovitsj. In 1970 gaven hij en zijn vrouw, de diva van het Bolsjojtheater [[Galina Visjnevskaja]], onderdak aan de dissidente schrijver [[Aleksandr Solzjenitsyn]] waardoor zij steeds meer onder druk kwamen te staan. In 1974 emigreerden zij naar de Verenigde Staten waarna in 1978 hun staatsburgerschap werd afgenomen. Pas in 1990 trad Rostropovitsj weer in zijn moederland op.
* Ook de pianist [[Svjatoslav Richter]] had een nauwe samenwerking met Prokofjev, van wie hij de laatste vier pianosonates in première bracht. In 1945 won hij de grote wedstrijd voor uitvoerende kunstenaars uit de hele Sovjet-Unie. Vier jaar later won hij ook de Stalin-prijs en verder vele officiële en officieuze onderscheidingen van het Sovjet-regime. Toch mocht hij jarenlang niet in het buitenland optreden. Pas vanaf 1960 vertrouwde het regime hem genoeg om hem concertreizen buiten de Sovjet-Unie te laten maken. In dat jaar maakte hij zijn [[New York City|New Yorkse]] debuut in [[Carnegie Hall]], met legendarisch succes. Hij kreeg zelfs genoeg vrijheid om de zomers door te brengen in [[Frankrijk]], waar hij vanaf 1964 jaarlijks deelnam aan de ''Fêtes Musicales en Touraine'' in [[Tours (Indre-et-Loire)|Tours]].
* De beroemde dirigentDirigent [[Jevgeni Mravinski]] was 50 jaar lang – van 1938 tot zijn dood in 1988 - chef-dirigent van het [[Leningrad Philharmonisch Orkest]]. Hij gaf de eerste uitvoering van meerdere symfonieën van Sjostakovitsj, maar wees de première van diens 13de symfonie af. Hij leek als artiest onaangetast door het regime en sprak zich er nooit tegen of voor uit. Zijn tournees door het Westen – rond 1960 reisde hij met het orkest alle belangrijke podia van West-Europa af – werd geëscorteerd door zeker 50 KGB-officieren.
* [[Kirill Kondrasjin]] dirigeerde op de eerste [[Internationale Tsjaikovskiwedstrijd]] in Moskou in 1958 de eerste prijswinnaar [[Van Cliburn]]. Met hem maakte hij een tournee door de [[Verenigde Staten]]. Hiermee werd hij de eerste Russische dirigent die Amerika bezocht tijdens de [[Koude Oorlog]] en de eerste Sovjetkunstenaar die persoonlijk door [[President van de Verenigde Staten|president]] [[Dwight D. Eisenhower|Eisenhower]] op het [[Witte Huis (Washington D.C.)|Witte Huis]] werd ontvangen. Hij was van 1960 tot 1975 chef-dirigent van het prestigieuze [[Filharmonisch Orkest van Moskou]] en leidde de [[première]] van de zeer controversiële [[Symfonie nr. 13 (Sjostakovitsj)|13de symfonie]] ''[[Bloedbad van Babi Jar|Babi Yar]]'' van Sjostakovitsj, waarin [[antisemitisme]] aan de kaak wordt gesteld. In 1978 vroeg hij in [[Amsterdam]] politiek asiel aan. In de Sovjet Unie zweeg men hem onmiddellijk dood door al zijn platen uit de handel te nemen en radio-uitzendingen ervan te verbieden. Hij werd een veelgevraagd gastdirigent bij West-Europese symfonieorkesten en werd vast benoemd bij het [[Koninklijk Concertgebouworkest|Concertgebouworkest]]. In 1981 overleed hij in Amsterdam.
* De wereldberoemde violistViolist [[David Oistrach]] liet zich voor zover bekend nooit negatief over zijn land uit. Hij mocht als cultureel ambassadeur nr. 1 veelvuldig reizen en was het muzikale boegbeeld van de Sovjet-Unie. Tijdens zo'n concertreis overleed hij in 1974, toevallig ook in Amsterdam.
* De zeer bekende dirigentDirigent [[Jevgeni Svetlanov]] was jarenlang ook een model-Sovjetburger en mocht daarom waarschijnlijk veelvuldig reizen. Toen Alexander Melik-Pasjajev ontslagen werd als chef-dirigent van het [[Bolsjojtheater]] omdat hij (heel voorzichtig) een democratiseringsvoorstel had geopperd, nam Svetlanov maar al te graag diens plaats in. Hij was van 1965 tot 2000 chef-dirigent van het beroemde [[Academisch Symfonieorkest van de Russische Federatie|Academisch Staats Symfonie Orkest van de USSR]]. Toen voormalige dissidenten een open brief opstelden aan [[Boris Jeltsin]] om hun vreugde te uiten over de nieuw verworven vrijheden, weigerde Svetlanov te tekenen "omdat hij altijd al vrij was geweest". Vreemd was dat hij in 2000 op staande voet ontslagen werd omdat hij ‘te veel tijd in het buitenland doorbracht’, aldus de reden in zijn ontslagbrief. In een open brief, gericht aan [[Vladimir Poetin]], protesteerde hij tegen zijn ontslag. Daarin vergeleek hij zijn eigen lot met dat van de vroegere Sovjet-dissidenten.
* De even bekende dirigentDirigent [[Gennadi Rozjdestvenski]], leeftijdgenoot van Svetlanov, bracht veel werken van Sovjet-componisten in première. Net als Svetlanov heeft hij tijdens de Sovjet-periode vaak in het buitenland kunnen optreden, maar door zijn vriendschappen met onder anderen Rostropovitsj en Visjnevskaja heeft hij onder ex-dissidenten een aanzienlijk betere reputatie.
* De dirigent [[Rudolf Barschai]] was meer dan 20 jaar dirigent van het Moskous Kamerorkest (1955-1977), waarmee hij technische perfectie bereikte. Door het antisemitische klimaat – Barschai was Joods – in de naoorlogse Sovjet-Unie werd hij met grote en kleine dingen dwars gezetendwarsgezeten. Regelmatig werd hij gevraagd (gedwongen) om uitnodigingen van wereldberoemde Westerse orkesten te negeren. Hij werd tegengewerkt of hij mocht niet op tournee met zijn eigen orkest. De media werd medegedeeld dat Barschai een slechte gezondheid had. Hij verliet de Sovjet-Unie in 1977 en vestigde zich in [[Israël]].
* De beroemde mezzospraan van het Bolsjojtheater [[Irina Archipova]] was jarenlang lid van de [[Opperste Sovjet]], het hoogste wetgevende orgaan. In die invloedrijke positie kon zij zich samen met haar man, de tenor [[Vladislav Piavko]], in binnen- en buitenland zeer inzetten voor de ontwikkeling en ondersteuning van jonge musici. Zij ging daar ook na de val van het Sovjetregime mee door en behield de achting die zij al heel lang genoot. Zij heeft zich echter nooit uitgesproken tegen de maatregelen van het Sovjet-regime jegens dissidenten.
 
<gallery widths="150" heights="150" caption="Portretten van uitvoerende musici">
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Socialistisch_realisme"