|
== Natuurwetenschappelijke ideeën ==
=== Relatieve afstand Aarde-Maan en Aarde-Zon ===
Het enige van Aristarchos bewaard gebleven werk is ''Περὶ μεγεθῶν καὶ ἀποστημάτων [ἡλίου καὶ σελήνης])'' (''Over de afmetingen en afstanden [van de Zon en de Maan]''). Het lijkt uit te gaan van een [[geocentrisch wereldbeeld]]. In dit werk probeerde Aristarchus te bewijzen dat de afstand van de [[zonZon]] tot de [[Aarde (planeet)|aarde]] 20 keer zo groot is als van de [[maanMaan]] tot de aardeAarde.
Hij berekende het als volgt: bij halve maanMaan is de [[hoek (meetkunde)|hoek]] Zon-Maan-Aarde 90°. Op hetzelfde moment mat hij de hoek Maan-Aarde-Zon. Dit lukte niet goed, want die hoek is moeilijk te meten, zie uitleg bij tekening. Aristarchus kon zo de '''relatieve''' lengten van de [[zijde (meetkunde)|zijde]]n Aarde-Maan en Aarde-Zon berekenen. Uit citaten van latere geleerden weten we dat hij [[Heliocentrische theorie|heliocentrische]] ideeën had.
=== Middellijn van aarde en maan ===
Ook vergeleek hij in datzelfde boek de [[middellijn]] van de Aarde met de middellijn van de maanMaan. Die was af te leiden uit de [[schaduw]] van de Aarde op de maanMaan bij [[maansverduistering]]en. Door die schaduw te bekijken, meende hij te zien dat de aardeAarde drie keer zo groot is als de maanMaan, een redelijk goede benadering.
=== Aarde draait om de zon ===
[[Bestand: Aristarchos.gif|thumb|400px|Aristarchus' redenering. Niet op schaal: de zon zou veel verder naar rechts moeten staan om goede verhoudingen te krijgen. Dit betekent dat hoek C ook vrijwel 90 graden is. Dit maakt duidelijk waardoor het voor Aristarchos zo moeilijk was de juiste verhoudingen te verkrijgen.]]
De zonZon isstaat veel verder weg van de Aarde dan de maanMaan en is aanzienlijk groter dan de aardeAarde -en de Maan. Aristarchos kwam uiter op zevenuit keer.{{Bron?|Eerderdat staatde dat[[diameter]] van de afstandZon '''twintig'''ongeveer 7 keer zo groot is. Omdatals beidede lichamendiameter ervan evende grootAarde uitzien,(in zoudenwerkelijkheid is de tweediameter getallenvan gelijkde moetenZon zijn|2014|12|10}}ruim In100 werkelijkheidkeer iszo hetgroot ongeveerals 400die keer.van de Aarde). Op grond hiervan kwam hij tot de conclusie dat de aardeAarde om de zonZon draait.
Dus volgens hem was de [[zonZon]] het centrum van het heelal, bewoog de [[Aarde (planeet)|aarde]] in één jaar om de zonZon en in één dag om haar eigen as en was de [[Sfeer (wiskunde)|sfeer]] van de [[sterrenhemel]] onbeweeglijk. Omdat de steren geen zichtbare [[parallax]] vertoonden, veronderstelde hij dat de sterren zeer ver weg waren. Ook meende hij dat de maanMaan geen [[licht]] uitzond, maar slechts het zonlicht [[reflectie (straling)|reflecteerde]]. Het is echter niet zeker of hij het [[heliocentrisme]] slechts als [[hypothese]] overwoog of als bewezen propageerde zoals [[Seleucus van Seleucia]] later deed. De [[Stoïcisme|stoïcijnse]] filosoof [[Cleanthes]] meent dat de Grieken Aristarchus wegens goddeloosheid hadden moeten veroordelen. Dit zegt [[Plutarchus]] in zijn essay ''Over het schijnbare gezicht in de bol van de maan'' uit ''Moralia''.<ref>Plutarchus, [http://www.sacred-texts.com/cla/plu/pte/pte08.htm#fr_223 p. 223].</ref>
== Anaxagoras en Kepler ==
| 