Heilige Geest: verschil tussen versies

[[Bestand:Jan van Eyck 015.jpg|thumb|right|200px|[[Maria (moeder van Jezus)|Maria]] met een duif als symbool van de Heilige Geest, detail van een altaarluik door [[Jan van Eyck]].]]De '''Heilige Geest''' wordt binnen het [[christendom]] beschouwd als de [[Geest]] van [[God (christendom)|God]]. Samen met [[God de Vader]] en de [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Zoon van God]] vormt de Heilige Geest de Heilige [[Drie-eenheid|Heilige Drie-eenheid]]. Volgens de algemene opvatting werd deze leer officieel vastgesteld op het [[Eerste Concilie van Nicea|Concilie van Nicea]] in 325, maar de ideeën hieromtrent leefden al langer binnen de [[Geschiedenis van het christendom|christelijke gemeenschap]]. De Heilige Geest wordt doorgaans gesymboliseerd in de vorm van een [[Duiven (vogels)|duif]] of een [[vlam|vuurvlam]].

Als het in de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] om de Heilige Geest gaat worden daar soms ook andere benamingen voor gebruikt zoals de ''Geest des HE(E)REN/van de HEER'' of kortweg de ''Geest''. Hoewel de Heilige Geest onder christenen vooral geassocieerd wordt met het [[Nieuwe Testament]], is er in het [[Oude Testament]] ook op meerdere plaatsen sprake van de Geest van God. De Geest wordt in dat deel van de Bijbel steevast in verband gebracht met vooraanstaande personen uit het volk van Israël, zoals [[profeet#Profeten in het jodendom|profeten]] en [[Rechter (Israël)|rechters]]. Enkele bijbelgedeeltes waarin deze Geest in het Oude Testament voorkomen, zijn:

Deze "[[Parakleet|helper]]" (''parakleitos'' in het [[Grieks]]) zou Jezus' volgelingen overal van op de hoogte stellen wat Jezus hen tijdens zijn leven op aarde had verteld, en zou hen tevens het nodige leren. Volgens hoofdstuk twee van het Bijbelboek [[Handelingen van de Apostelen|Handelingen]] (tien dagen na de [[Hemelvaartsdag|Hemelvaart]] van Jezus) wordt tijdens het [[Jodendom|joodse]] [[Sjavoeot|Wekenfeest]] de Heilige Geest uitgestort over alle gelovigen. Christenen vieren dit jaarlijks met [[Pinksteren]] waarbij herdacht wordt dat de Heilige Geest uitgestort werd en er [[Christelijke glossolalie|in tongen]] gesproken werd.

* '''De overtuiging van zonde'''. De Heilige Geest overtuigt personen van de [[Zonde (christendom)|zondigheid]] van hun handelen, maar ook van hun positie van zondaren in relatie tot God.<ref>''The Holy Spirit and His Gifts''. [[J. Oswald Sanders]]. Inter-Varsity Press. chapterhoofdstuk 5.</ref>

In de Bijbel worden verschillende [[metafoor|metaforen]] en [[symbool|symbolen]] aangeduid om de Heilige Geest te beschrijven:

* '''De zalving'''. De [[zalving]] met olie werd als symbool gezien als het ontvangen van de Heilige Geest. In het Oude Testament werden koningen gezalfd met olie. Dit symboliseerde het ontvangen van de Geest.

* '''De wind'''. Verschillende keren in de bijbel gaat een handeling en/of de komst van de Heilige Geest gepaard met het opsteken van een [[wind]].<ref>[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Hand+2%2C1-13&id42=0&id18=1&pos=0&l=nl&set=10 Handelingen 2:2]</ref> Ook Jezus zelf maakt een vergelijking tussen de Heilige Geest en de wind.<ref>[http://www.biblija.net/biblija.cgi?Bijbel=Bijbel&set=10&l=nl&pos=1&qall=1&idq=19&idp0=19&m=Joh%203&hl=Joh%203%2C8 Johannes 3:8]</ref>

Van de Heilige Geest wordt ook geloofd dat hij in het leven van [[Jezus Christus]] werkzaam was om hem te helpen bij zijn werk op aarde. De Heilige Geest speelde een rol in:

*'''Het ontvangen van zijn roeping bij zijn [[doop]]'''.<ref name=Erickson265/>

*'''Hem toerusten in zijn werk'''. Jezus' werk ving aan nadat hij gedoopt was. In de [[Evangeliën]] wordt beschreven dat er een duif op Jezus neerdaalde waardoor deze in staat was zijn werk te doen.<ref name=Erickson265/>

*'''Pinksteren''' Tijdens het pinksterfeest wordt herdacht dat de Heilige Geest, de derde Persoon van de [[Drie-eenheid|Allerheiligste Drie-eenheid]], neerdaalde uit de hemel op de [[apostelen]] en andere aanwezige gelovigen.

== De Heilige Geest en dezijn christenrol in het christendom==

Binnen het christendom wordt geloofd dat de Heilige Geest een belangrijke rol speelt in het proces in aanloop naar het moment dat men het christelijk geloof gaangaat aanhangen.<ref>{{aut|[[Gordon Fee]]}}, ''De Heilige Geest in de gemeente''; [[Novapres]]: [[Hoenderloo]], 1999, 88-96</ref> Mensen kunnen weliswaar overtuigd worden door argumenten en/of op basis van het gevoel besluiten christen te worden, maar uiteindelijk is de Heilige Geest die hen daar toe aan zet. In de christelijke traditie wordt geloofd dat wanneer iemand tot het geloof komt hij/zij ook de Heilige Geest ontvangt die hem/haar helpt een christelijk leven te leiden.<ref>{{aut|Fee}}, 97-108</ref>

Christenen geloven in [[charisma (gave)|Gaven van de Geest]] (charismata). Dit zijn vaardigheden om effectief als individuele gelovigen en als gelovige gemeenschap te functioneren. Deze gaven worden genoemd in de brieven van de apostel [[Paulus]]. De meest bekendbekende lijst komt voor in [[Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs|1 Korintiërs]] 12 en 14, maar ook in [[Brief van Paulus aan de Romeinen|Romeinen]] 16:6-8 en [[Brief van Paulus aan de Efeziërs|Efeziërs]] 4:11 spreekt Paulus over de gaven.

Binnen de christelijke traditie zijn deze gaven met name de laatste eeuw opnieuw in de aandacht komen te staan, vooral door de [[pinksterbeweging]] en de [[charismatische beweging]]. Binnen de theologie zijn er verschillende discussieonderwerpen rondom de gaven van de Geest. Een eerste vraag die wordt gesteld wat Paulus precies bedoelde als hij het daar over had.<ref>{{aut|[[Cees van der Kooi]]}}, ''Tegenwoordigheid van Geest; Verkenningen op het gebied van de leer van de Heilige Geest''; [[Kok (uitgeverij)|Kok]]: [[Kampen (Overijssel)|Kampen]], 2006, 55-60. Van der Kooi beschrijft in zijn boek dat het woord ''charisma'' in de Bijbel nog geen vastomlijnd begrip was, maar zich in de loop van de tijd een ontwikkeling heeft doorgemaakt.</ref> Een ander discussiepunt is of de gaven van de geest alleen voor de eerste kerk bedoeld was, of ook voor gelovigen die later leefden.<ref>{{aut|Fee}}, 183</ref> Verder zijn er verschillende [[theologie|theologen]] geweest die geprobeerd hebben de verschillende gaven in te delen naar verschillende categorieën, terwijl andere daar weer fel tegenstander van zijn.<ref>{{aut|Fee}}, 175. Fee noemt pogingen om de gaven in lijstjes op te delen "in het gunstigste geval" experimenteel.</ref>

Alhoewel de Heilige Geest nooit helemaal uit beeld is geraakt binnen het christendom, zou men kunnen spreken van een hernieuwde grote belangstelling voor de derde persoon van God sinds het einde van de 19e eeuw, met name in [[Engeland]] en [[Beieren]] (Duitsland), als ook aan het begin van de 20e eeuw aan de Westkust van de [[Verenigde Staten]].

Aan het begin van de 20e eeuw aan de westkust van de [[Verenigde Staten]] begon men weer oog te krijgen voor een volledige vervulling met de Heilige Geest die ook wel de [[Doop met de Heilige Geest|''doop in Heilige Geest'']] wordt genoemd. In eerste instantie was dit hoofdzakelijk het exclusieve domein van het nieuwe kerkgenootschap van de [[pinksterbeweging|pinkstergemeenten]] maar van lieverlee breidde dit zich via de zogeheten [[charismatische beweging]] ook uit naar de al langer bestaande kerken zoals allerlei andere [[Protestantisme|protestantse]] denominaties en de [[rooms-katholieke Kerk]].

Een specifieke stroming met belangstelling voor de Heilige Geest zijn de [[apostolische gemeentengemeente]]n. Deze gemeenten ontstonden in Engeland, na gebedsdiensten van kerkgangers in de [[Presbyterianisme|presbyteriaanse Kerk]] en de [[Anglicaanse Kerk]], die een vernieuwde uitstorting van de Heilige Geest afsmeekten. Op den duur is bij deze gebedsdiensten de gave van [[profetie]] tot uiting gekomen. Uiteindelijk is uit deze groepen gelovigen de [[Katholiek Apostolische Kerk]] ontstaan. Deze kerk bestaat feitelijk alleen nog maar in naam, maar zowel de [[Hersteld Apostolische Zendingkerk]], alsook de [[Hersteld Apostolische Zendinggemeente]], zijn een directe dochterkerk die ervan overtuigd zijn dat zij nog steeds de gaven van de Heilige Geest, zoals in de Bijbel beschreven, hebben.

[[Mani]], de stichter van het [[manicheïsme]], beschouwde zichzelf als de Heilige Geest die troost brengt en wiens komst door [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus]] was voorspeld. De hierna volgende passage uit het [[evangelie volgens Johannes]] (hoofdstuk 16, verzen 12 t/m 15) waarin Jezus het over de Heilige Geest heeft, vatte hij op als van toepassing op hemzelf: ''"Nog veel heb ik u te zeggen, maar gij kunt het nog niet dragen. Doch wanneer Hij komt, de Geest der Waarheid, zal Hij u wijzen de weg tot de volle waarheid. Want Hij zal niet uit zichzelf spreken, maar wat Hij hoort zal Hij spreken en het komende zal Hij u verkondigen. Hij zal mij openbaren, want uit mijn wezen zal Hij nemen wat Hij u verkondigen zal. Alles wat de Vader in zich heeft, leeft in mij. Daarom heb ik u gezegd: uit mijn wezen neemt de Geest wat Hij u verkondigen zal." '' Het manicheïsme werd overigens later als ketterse leer veroordeeld.