Seimas: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Weer drie paragrafen erbij. |
Pff, dat was een hoop werk. |
||
Regel 1:
{{Infobox legislatuur
| naam = Seimas
Regel 14 ⟶ 13:
| partijen =
}}
[[Bestand:New Lithuanian Parliament Hall 2.JPG|
'''Seimas''' is de benaming van het [[parlement]] van [[Litouwen]]. Het woord is afgeleid van het [[Pools]]e woord [[Sejm (Polen)|Sejm]].
Regel 40 ⟶ 39:
==Derde Seimas (1926-1927)==
Verkiezingen voor de derde Seimas vonden plaats van 8-10 mei 1926. Na de verkiezingen kwam een links minderheidskabinet tot stand, dat regeerde met steun van de nationale minderheden (Joden, Polen en Duitsers). Het kabinet sloot een [[niet-aanvalsverdrag]] met de Sovjet-Unie en stond de verboden [[Communisme|communistische]] partij weer toe, allebei tot grote ergernis van rechts. Een militaire staatsgreep maakte op 17 december 1926 een eind aan deze regering. President [[Kazys Grinius]] en premier [[Mykolas Sleževičius]] moesten het veld ruimen en maakten plaats voor [[Antanas Smetona]] en [[Augustinas Voldemaras]]. Smetona voerde tot in 1940 een [[Autoritarisme (politicologie)|autoritair]] bewind. Op 12 april 1927 stuurde hij de Seimas naar huis.<ref>[http://www3.lrs.lt/pls/inter/w5_show?p_r=283&p_k=2 De derde Seimas] op de website van de Seimas.</ref>
==Vierde Seimas (1936-1940)==
[[Bestand:Lithuania territory 1939-1940.svg|thumb|260px|Het vooroorlogse en het huidige Litouwen. De betwiste gebieden zijn met diverse kleuren aangegeven. Lichtrood: het [[Memelgebied]]; lichtpaars: het gebied dat volgens het [[Molotov-Ribbentroppact]] eigenlijk aan Duitsland zou worden toegewezen, maar in 1940 toch bij Litouwen bleef; donkerpaars: in 1939 naar Duitsland, nu Pools, donkerblauw: in 1939 naar de Sovjet-Unie, nu Pools; bruingeel: in 1939 naar Litouwen; donkergeel: in 1940 naar Litouwen; bruin: in 1939 naar de Sovjet-Unie, nu Wit-Russisch]]
De vierde Seimas, gekozen op 10 juni 1936, had maar 49 leden in plaats van de vroegere 85. De kiezers konden alleen op personen stemmen, niet op partijen. Bovendien kon iemand zichzelf niet kandidaat stellen; een kandidaat moest worden voorgedragen door een gemeente- of districtsraad. De vierde Seimas had vooral adviserende bevoegdheid. President Smetona nam de beslissingen. In februari 1938 nam het parlement een nieuwe grondwet aan, die Smetona nog meer bevoegdheden gaf. Volgens de nieuwe grondwet was Litouwen een ‘onafhankelijke republiek’, niet langer een ‘onafhankelijke democratische republiek’.
In het tijdvak van de vierde Seimas ging Litouwen eindelijk diplomatieke betrekkingen aan met [[Polen]] na een Pools ultimatum op 17 maart 1938 en moest Litouwen op 22
In ruil voor de overdracht van Vilnius moest Litouwen Sovjettroepen toestaan op zijn grondgebied. Daarna stelde de Sovjet-Unie steeds verdergaande eisen. In juni 1940 wilde Smetona hierin niet langer meegaan en het leger mobiliseren. De Seimas stemde echter tegen mobilisatie. Smetona vluchtte naar het buitenland. Op 17 juni 1940 werd onder Sovjet-Russische druk een pro-Sovjet-regering aangesteld in Litouwen; op 27 juni trad de Seimas af. Op 14 en 15 juli organiseerde de nieuwe regering verkiezingen, waaraan alleen pro-Sovjet-kandidaten mochten meedoen. Op 21 juli 1940 verzocht het nieuwverkozen parlement de Sovjets om Litouwen op te nemen in de Sovjet-Unie. Op 3 augustus 1940 werd het verzoek ingewilligd.<ref>[http://www3.lrs.lt/pls/inter/w5_show?p_r=282&p_k=2 De vierde Seimas] op de website van de Seimas.</ref>
Regel 71 ⟶ 70:
==Negende Seimas (2004-2008)==
[[Bestand:Vilnius Seimas.jpg|thumb|260px|Het Seimaspaleis]]
Op 10 en 24 oktober 2004 werd de negende Seimas gekozen, die op 15 november 2004 voor het eerst bijeen kwam. De grote winnaar was de nieuw aangetreden [[Darbo Partija|Partij van de Arbeid]]. De nieuwe partij schoof aan bij de coalitie van Nieuwe Unie en Sociaaldemocraten.
Op 21 december 2007 trad Litouwen toe tot het [[Verdrag van Schengen]].<ref>[http://www3.lrs.lt/docs3/kad5/w5_istorija.show5-p_r=786&p_k=2.html Leden van de negende Seimas] op de website van de Seimas.</ref>
==Tiende Seimas (2008-2012)==
==Huidige samenstelling==▼
Met de verkiezingen voor de tiende Seimas op 12 en 26 oktober 2008 kwam een einde aan zeven jaar regeren door de [[Lietuvos socialdemokratų partija|Sociaaldemocraten]]. De [[Tėvynės Sąjunga – Lietuvos krikščionys demokratai|Vaderland Unie]] werd de grootste partij. De Seimas trad aan op 17 november 2008. Op 9 december 2008 vormde de Vaderland Unie met drie kleinere partijen een regering onder [[Andrius Kubilius]]. Op 15 september 2009 kreeg de Seimas voor het eerst een vrouwelijke voorzitter, [[Irena Degutienė]].<ref>[http://www3.lrs.lt/docs3/kad6/w6_istorija.show6-p_r=6111&p_k=2.html De tiende Seimas] op de website van de Seimas.</ref>
* [[Lietuvos socialdemokratų partija|Litouwse Sociaaldemocratische Partij]] 38 zetels▼
==Elfde Seimas (2012-heden)==
De elfde Seimas werd verkozen op 14 en 18 oktober 2012, zoals gebruikelijk weer volgens een mengvorm van [[districtenstelsel]] en [[evenredige vertegenwoordiging]]. Ze trad aan op 16 november 2012. Deze keer waren de sociaaldemocraten weer de grootste partij. Ze vormden een coalitie met de [[Darbo Partija|Partij van de Arbeid]], [[Tvarka ir teisingumas|Orde en Recht]] en de [[Electorale Actie van Polen in Litouwen]] onder [[Algirdas Butkevičius]].
Van 1 juli tot en met 31 december 2013 vervulde Litouwen voor de eerste keer in de geschiedenis het voorzitterschap van de [[Raad van de Europese Unie]]. Op 1 januari 2014 nam [[Griekenland]] het voorzitterschap over. Op 1 januari 2015 vervangt de [[euro]] de litas als munteenheid.<ref>[http://www3.lrs.lt/pls/inter/w5_show?p_r=8787&p_k=2 De elfde Seimas] op de website van de Seimas.</ref>
▲===Huidige samenstelling===
* [[Tėvynės Sąjunga – Lietuvos krikščionys demokratai|Vaderland Unie]] 33 zetels
* [[Darbo Partija|Partij van de Arbeid]] 29 zetels
Regel 87 ⟶ 94:
* Onafhankelijken 3 zetels
Totaal
==Externe link==
| |||