Gebruiker:Philip Habing/Kladblok: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Philip Habing (overleg | bijdragen)
Philip Habing (overleg | bijdragen)
Regel 3:
 
== Geschiedenis ==
Het stuk werd gecomponeerd tussen 1973 en 1976 onder de naam ''Perpetuum''. Een paar maanden voor de eerste uitvoering werd de titel ''Canto ostinato'' gekozen. ''Canto'' ([[Cantate]]) verwijst naar de [[melodie]] of een kort [[motief (muziek)|muzikaal motief]]; "[[ostinato]]" verwijst naar herhaling.<ref>{{Aut|K. Wieringa}} (15-11-2014). Lezing voorafgaand aan een uitvoering van [[Canto Ostinato]]. Amersfoort: ''Theater de Lieve Vrouw''.</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=838XIGRFK5w YouTube: De grote melodie uit Canto Ostinato]</ref> De première werd gespeeld op 25 april 1979 in [[Bergen (Noord-Holland)]].<ref>Op twee vleugels, een piano en (vanwege de kosten) op een [[elektronisch orgel]]tje door de componist [[Simeon ten Holt]], [[Stanley Hoogland]], Chaim Levano en door Andries Hubers (orgeltje).</ref>
 
== Ontstaan en oorsprongCreatie ==
''Canto Ostinato'' wordt gerekend tot de [[minimalistische muziek]]. Ten Holt schreef het stuk nadat hij het was gestopt met het [[Serialisme|serialisme]]. Het werk is al spelend op het klavier ontstaan en hij duidde de opbouw liever aan als de ontwikkeling van een [[genetische code]].<ref>{{Aut|K. Wieringa}} (1995) Simeon Ten Holt. Geraadpleegd op 14 nov 2014 op: http://www.dofoundation.com/dr012.html. Wieringa sprak veel met Ten Holt en noteerde wat Ten Holt over Canto zei: ''Mijn composities ontstaan zonder een vooropgezet plan ... de neerslag van een tocht die gericht is op een doel dat niet bekend is. ... een (genetische) kode die uiteindelijk bepalend is voor vorm, struktuur, lengte, bezetting, enz. ...''</ref> De componist creëerde meer dan honderd losse korte secties in [[bes mineur]] van enkele maten. Uiteindelijk de componist Andries Hubers die de secties samenvoegde tot een [[partituur]]. Daarna bewerkte Ten Holt het partituur nog vaak zodat er uiteindelijk meerdere versies van het stuk ontstonden.<ref name="lezing">{{Aut|K. Wieringa}} (15-11-2014). Lezing voorafgaand aan een uitvoering van [[Canto Ostinato]]. Amersfoort: ''Theater de Lieve Vrouw''.</ref><ref name="vredenburg">{{Aut|onbekend}} (10-1-1988) Simeon ten Holt, Canto Ostinato Amsterdam: Donemus. Uitvoering door G. Bouwhuis, G. Carl, C. van Zeeland, A Vernede. Opname van een concert in [[Vredenburg]]. Drie cd's met beschrijving.</ref><ref>opgehaald op 15-11-2014 op https://webshop.donemus.nl/action/front/sheetmusic/3360/Canto+Ostinato</ref>
 
== Opbouw ==
Volgens pianist [[Kees Wieringa]] -die—die het stuk veel speelde en Ten Holt regelmatig sprak over het stuk- kanstuk—kan ''Canto Ostinato'' getypeerd worden aan de hand van vier kenmerken:<ref name="lezing" />
# Het motief (''canto'') bestaat uit een beperkt aantal [[muzieknoten]]. Omdat Ten Holt een meerduidige notatie gebruikte, is het aan de uitvoerenden om te bepalen hoe de noten in de partituur worden gespeeld bijvoorbeeld -[[Legato|legato]], [[Staccato|staccato]], [[Piano (dynamiek)|piano]], [[forte]], [[crescendo]], [[diminuendo]]. Door andere accenten ontstaan andere patronen in het stuk.<ref name="lambermont">{{Aut|R.Lambermont}} Simeon Te Holt. Opgehaald op 16-11-2014 op: http://www.robertlambermont.nl/p/music.html. Lambermont is pianist in het [[Rondane Kwartet]], speelt veel werken van Ten Holt en kende hem persoonlijk.</ref>
# Het stuk is geschreven in de oneven 5/16 [[Maatsoort|maat]]. De vijf tellen wijkt sterk af van de meeste gangbare westerse muziek.
# In het stuk ontstaat het effect van een echo: In het geval van bijvoorbeeld twee piano's, speelt de tweede piano dikwijls eenzelfde noot als de eerste piano, maar telkens een tel later.
# Sommige secties kunnen worden herhaald, dat is vrij te bepalen door de artiestartiesten. Andere secties vormen melodische passages die slechts een keer worden gespeeld.<ref name="lambermont" /><ref>Lambermont: Bijvoorbeeld de kenmerkende melodie van sectie 74.</ref> Uitvoerenden spreken van te voren af welke secties worden gespeeld, maar spreken slechts beperkt af hoe vaak een bepaalde sectie wordt herhaald. De uitvoerende muzikant beslist dus pas tijdens de uitvoering hoe het stuk zich ontwikkelt.
 
=== Partituur ===
De partituur van Canto Ostinato heeft één vetgedrukte (hoofd) partij waarin de verschillende sectie zijn genummerd. Deze vormt de basis van het stuk. In vijf verschillende balken staan verschillende variatie Daarnaast zijn er verschillende variaties waardoor er in totaal sprake is van vijf verschillende balken waaruit de pianisten kunnen kiezen<ref name="lambermont" /> Ten Holt gaf veel vrijheid aan de uitvoerenden: Het aanleggen van de accenten, welke sectie er worden gespeeld, hoe er wordt omgegaan met herhalingen. Daarentegen schreef hij wel het [[Tempo (muziek)|tempo]] voor<ref>(kwartnoot = 60, zie linksboven de notenbalk in de partituur.</ref> en stond hij afwijzend tegenover improviseren in de zin van eigenhandig toevoegen van noten.<ref name="lambermont" /> Daarnaast heeft het stuk heeft een redelijk vaste volgorde voor de secties, die niet zomaar verwisseld kunnen worden zonder de melodie te breken.
 
==Uitvoeringen==
 
De speelduur kan variëren van zestig minuten tot enkele uren. Over de lengte van de uitvoeringen zegt Ten Holt in zijn [[memoires]]: "Ook de veronderstelling van hoe-langer-hoe-beter is een vergissing als de spanning tussen twee tijdpunten ontbreekt en er niet meer klinkt dan zinloze herhaling van hetzelfde".<ref>Holt, S. ten: ''Het woud en de citadel''. Amsterdam: Uitgeverij Balans, 2009, p. 203. ISBN 9789050189729</ref><ref>Licentie uitvoering Canto Ostinato. Geraadpleegd op 16-11-2015 op http://www.simeontenholt.com/license/index.html</ref>
 
De première werd gespeeld op 25 april 1979 in [[Bergen (Noord-Holland)]].<ref>Op twee vleugels, een piano en (vanwege de kosten) op een [[elektronisch orgel]]tje door de componist [[Simeon ten Holt]], [[Stanley Hoogland]], Chaim Levano en door Andries Hubers (orgeltje).</ref>
 
Van de cd die [[Polo de Haas]] en [[Kees Wieringa]] in 1996 van ''Canto Ostinato'' maakten, werden meer dan 15.000 exemplaren verkocht: een unicum voor een Nederlandse componist van 'serieuze muziek'.<ref>{{Aut|M. Sengers}} (15-6-2001). Van wanorde naar orde. ''De Gelderlander''. Geraadpleegd op 15 nov 2014 http://www.dofoundation.com/dr012.html</ref> Als oorzaak daarvan kan wellicht worden aangemerkt dat deze [[eigentijdse klassieke muziek]] overwegend [[tonaliteit|tonale]] [[harmonieleer|harmonieën]] gebruikt.