Je zou kunnen zeggen dat de westerse wereld geïnteresseerd is in ruïnes en alles wat daarbij hoort.{{Bron?||2012|07|06}} Hierdoor komt het dat het woord ‘[[klassiek]]’‘klassiek’ voortdurend een andere betekenis krijgt. Zo was ‘klassiek voor romantici het revolutionaire, maar voor de Johann Winckelmann had het woord ‘klassiek’ de betekenis van ‘edle Einfalt und stille Grösse’, oftewel ‘edele eenvoud en stille grootsheid’. Winckelmann zette de mensen in zijn tijd aan tot het herwaarderen van de Griekse esthetica en kan hierdoor ook gezien worden als de grondlegger van het classicisme. Hij spreekt over navolging van de oudheid, maar hij bedoelt hiermee dat de essentie, ‘edle Einfalt und stille Grösse’, van de antieke kunst uitgedrukt moet worden. Winckelmann beschouwde de Griekse kunst, hoewel hij nooit in Griekenland is geweest, als superieur aan alle kunsten. [[Gedancken über die Nachahmung der Griechischen Werke in der Mahlerey und Bildhauer-Kunst]] stelt hij de Oudgriekse esthetische idealen als maatstaf voor alle hedendaagse kunst, waarmee hij de basis voor het classicisme legt. Hij was de eerste die kunstwerken in een historische samenhang plaatste en stelde dat ze samen een historische ontwikkeling vormden. [[Geschichte der Kunst des Altertums]] (1764) geldt daarom als zijn belangrijkste werk.
Winckelmann adviseerde schilders ‘hun kwast in het verstand te dopen’. Hiermee geeft hij aan dat hij vond dat de geest het belangrijkste was dat een kunstenaar bezat. De kunst moest een waarheid naar buiten brengen, de kunst kreeg dan ook een moraliserend karakter. Men had de geest nodig voor de navolging van de antieke kunst, het was een mate van nabootsing maar niet van klakkeloos overnemen.
