Yucatán (schiereiland): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Link naar doorverwijspagina gerepareerd (Quintana Roo naar Quintana Roo (staat)), met behulp van pop-ups
Coldbolt (overleg | bijdragen)
onder andere --> onder andereN
Regel 23:
De eerste Europeanen deden Yucatán in [[1511]] aan. Volgens de legenden zouden, toen Spanjaarden op Yucatán landden en vroegen hoe het land heette, indianen geantwoord hebben: "''Yuc atan''", wat "Wij begrijpen u niet" betekent. De Maya's noemden Yucatán zelf ''Lu'umil kuuts yéetel kéeh'', land van kalkoenen en herten. De eerste pogingen het gebied te onderwerpen stuitten op taai verzet van de Maya's. Pas nadat Europese infectieziektes een groot deel van de Mayabevolking het leven had gekost wisten de Spanjaarden onder [[Francisco de Montejo, el mozo]] voet aan de grond te krijgen. Door handig gebruik te maken van onderlinge rivaliteiten wist Montejo in [[1546]] het grootste deel van het schiereiland te onderwerpen.
 
De oude Mayastad T'ho werd hersticht als Mérida en de hoofdstad van een [[kapiteinsgeneraliteit]]. Hoewel de Kapiteinsgeneraliteit Yucatán op papier onder de vicekoning van [[Nieuw-Spanje]], gezeteld in [[Mexico-Stad]], viel, konden de koloniale autoriteiten in Yucatán in de praktijk grotendeels onafhankelijk opereren. Mérida en Campeche werden de belangrijkste steden van het schiereiland. Yucatán kreeg in de koloniale periode herhaaldelijk te maken met opstanden van de Maya's (onder andereanderen die van [[Jacinto Canek]]) en invallen van [[Engeland|Engelse]] en [[Nederland|Nederlandse]] [[Zeerover|piraten]] (onder andereanderen [[Henry Morgan]], [[Francis Drake]], [[Laurens de Graaf]], [[Henry Every]] en [[Rock de Braziliaan]]).
 
De onafhankelijkheidsstrijd tegen de Spanjaarden werd in Yucatán geleid door de ''[[sanjuanistas]]'', een groep intellectuelen geïnspireerd door de [[Verlichting (stroming)|Verlichting]] en genoemd naar de kerk waar zij bijeenkwamen. Bij de onafhankelijkheid in [[1821]] koos Yucatán aansluiting bij Mexico, en bij de proclamatie van de [[Mexicaanse grondwet van 1824]] werd het een van de staten van de Mexicaanse federatie. De geïsoleerde positie van Yucatán leidde er echter toe dat er in de [[19e eeuw]] tot twee keer toe een [[Republiek Yucatán]] werd uitgeroepen. Yucatán steunde [[Republiek Texas|Texas]] tijdens haar onafhankelijkheidsoorlog tegen Mexico, bleef neutraal tijdens de [[Mexicaans-Amerikaanse Oorlog]] en overwoog zelfs aansluiting bij de [[Verenigde Staten]] te verzoeken. Het uitbreken van een enorme opstand van Maya-indianen, moe van eeuwenlange uitbuiting, in [[1847]] noopte de Yucateekse regering echter Mexicaanse heerschappij weer te erkennen. De [[Kastenoorlog]] tegen de Maya's bleef echter tientallen jaren voortwoeden en ging van beide zijden gepaard met ongekende wreedheden. Pas in [[1901]] werd [[Chan Santa Cruz]], centrum van de Maya-opstandelingen, onderworpen.