John Locke (filosoof): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k "vlak bij" zijn hier twee woorden (zie verzoekpagina bots), replaced: vlakbij → vlak bij met AWB
Ivory (overleg | bijdragen)
High Laver
Regel 5:
| volledige naam = John Locke
| geboren = [[Wrington]], [[29 augustus]] [[1632]]
| overleden = [[OatesHigh Laver]], [[28 oktober]] [[1704]]
| land = [[Bestand:Flag of England.svg|20px]] [[Koninkrijk Engeland]]
| functie = [[Filosoof]]
Regel 13:
| portaal2 =
}}
'''John Locke''' ([[Wrington]] bij [[Bristol (stad)|Bristol]], [[29 augustus]] [[1632]] – [[OatesHigh Laver]], ([[Essex (graafschap)|Essex]]), [[28 oktober]] [[1704]]) was een [[Engeland|Engels]] [[filosoof]] van de vroege [[verlichting (stroming)|verlichting]].
Hij was bevriend met [[Robert Boyle]] en [[Anthony Ashley Cooper (3e graaf van Shaftesbury)|Lord Ashley]]. Ook was hij gelieerd aan de [[platonisten van Cambridge]], maar volgde hen niet in alle aspecten.
 
Regel 25:
In 1647 werd John Locke naar de prestigieuze [[Westminster School|Westminster-school]] in het vlak bij [[Londen]] gelegen [[City of Westminster|Westminster]] gestuurd. Zijn studie werd mede betaald door Alexander Popham, een 'member of Parliament' en voormalige commandant van Lockes vader. Locke was een 'King's Scholar'. The King's Scholars waren een speciale kleine groep van speciale jongens die het privilege hadden om op de school te wonen en versneld opgeleid te worden voor de bekende universiteiten.
 
In de herfst van 1652 werd hij op 20-jarige leeftijd toegelaten op het [[Christ Church (Oxford)|Christ Church]] college, [[Universiteit van Oxford|Oxford University]]. De deken van deze universiteit was John Owen. Hij was vice-kanselier van de universiteit. Locke was een zeer bekwame student. De drie en een half jaar die hij studeerde om zijn B.A.-graad ([[Bachelor of Arts]]) te verkrijgen vulde hij vooral met [[logica (wetenschap)|logica]], [[metafysica]] en de [[klassieke talen]]. Hij vond echter ook tijd voor het lezen van werken van [[moderne filosofie|moderne filosofen]], zoals [[René Descartes]]. Gesprekken met privé-leraren, zelfs met de onafgestudeerde studenten in de gangen, waren in het [[Latijn]].
 
Locke vond, net als [[Thomas Hobbes]] voor hem, de [[Aristoteles|Aristotelische]] filosofie, die hij op Oxford bestudeerde van weinig nut. Maar er was in Oxford meer dan alleen Aristoteles. De nieuwe experimentele filosofie was gearriveerd. [[John Wilkins]], [[Oliver Cromwell|Cromwells]] zwager, was de bestuurder van Wadham College geworden. De groep rond Wilkins werd de kern van wat later ''The English [[Royal Society]]'' werd. De Society groeide uit informele bijeenkomsten en discussiegroepen en verhuisde naar Londen, waar het een formeel instituut werd. Het doel van deze Society's was het in contrast staan met de Aristotelische tradities die de andere universiteiten domineerden. Hun lessen/programma was het bestuderen van de natuur in plaats van boeken. De meeste van Wilkins' partners waren mensen die geïnteresseerd waren in het toepassen en waarnemen van de geneeskunde in plaats van het lezen in oude klassieke boeken.
Regel 31:
In de herfst van 1654 stierf Lockes moeder. Ze werd ziek tijdens een bezoek aan vrienden in Wrington. Op 4 oktober stierf ze in het kleine huisje waar John Locke werd geboren. John was bij de begrafenis aanwezig. Een van Lockes vrienden, die hij nog kende van de Westminster school, Richard Lower, introduceerde hem bij medicijnen en de experimentele filosofie, onderwijs dat werd gegeven door de virtuozen op Wadham.
 
Locke ontving zijn B.A. in februari 1656. Na zijn studie ging zijn carrière aan Oxford door. In juni 1658 kwalificeerde Locke zich tot [[Master of Arts]] (M.A.) en werd hij aangewezen als een Belangrijke Student van Christ Church University werd gekozen. Locke moest nog vaststellen wat zijn carrière zou worden. Locke werd gekozen tot lector in het Grieks aan Christ Church in december van 1660 en hij werd gekozen tot lector in de Retoriek in 1663. Op dit moment moest Locke een beslissing nemen. De statuten van Christ Church schreven voor dat 55 van de belangrijkste studentenplaatsen voor geestelijken moesten worden gereserveerd. Slechts vijf zouden door anderen kunnen ingenomen worden, twee in geneeskunde, twee in het recht en één in de moraalfilosofie. Dus had Locke goede redenen om geestelijke te worden. Locke besloot echter dokter te worden. In 1674 kreeg hij zijn bachelor in de geneeskunde. In zijn tijd op Oxford heeft hij zich uitgebreid met de geneeskunde beziggehouden en gewerkt met beroemde wetenschappers en denkers als [[Robert Boyle]], [[Thomas Willis]], [[Robert Hooke]] en [[Richard Lower]]. Intussen was, in 1661, zijn vader overleden.
 
=== Filosoof ===
Regel 44:
In Holland sloot hij zich aan bij de Engelse politieke bannelingen die een samenzwering beraamden teneinde [[Willem III van Oranje-Nassau]] en zijn vrouw [[Maria II van Engeland|Mary]] op de troon te brengen. Locke adviseerde hen. De samenzwering lukte en na de [[Glorious Revolution]] van [[1688]], toen koning [[Jacobus II van Engeland|James II]] was gevlucht, begeleidde Locke de prinses van Oranje naar Engeland waar ze in februari 1689 koningin werd, de echtgenote van [[Willem III van Oranje|koning Willem III]]. In datzelfde jaar publiceerde Locke ''Epistola de tolerantia'' (zeer snel vertaald door William Popple als ''A letter concerning toleration''), het eerste van zijn grote politieke werken. In december [[1689]] verscheen anoniem ''Two treatises of government'' (hoewel op de titelpagina 1690 stond vermeld), en in [[1693]] ''Some thoughts concerning education''.
 
Locke verbleef eensinds tijdje1691 op het landgoed van Oates in Essex. OpOates ditManor landgoedHouse stondwas het huis van Sir Francis and Lady Masham (Damaris Cudworth). Locke had Darmis Cudworth, zoals zij voor haar huwelijk heette, voor het eerst ontmoet in 1682. Ze hadden in die tijdontwikkelden een relatie op intellectueel gebiedvlak maar ook op hetromantisch gebied van liefde. Zij was ook een filosoof en vertelde vrijwel niemand over hun relatie. Nadat Locke naar Holland was gevlucht in 1683, trouwde zij met Sir Francis Masham. Locke en Lady Masham bleven goede vrienden en intellectuele compagnons tot het einde van Lockes leven.
 
Ofschoon hij 72 werd en nog vele andere dingen schreef, verscheen zijn belangrijkste werk binnen een periode van 5vijf jaar. Locke vond zowel voldoening in heel praktische zaken als in de filosofie en was in beide heel bekwaam. Hij is nooit getrouwd, maar was erg geliefd en had veel vrienden; hij was warm, charmant, geestig, wijs en toch bescheiden. Of het nu ging om persoonlijke relaties, politiek of filosofie, altijd liet hij zich leiden door het gezonde verstand, ook al had dat soms tegenspraken tot gevolg, maar die vond hij minder bezwaarlijk dan de ontkenning van wat voor hem duidelijke feiten waren. In dat opzicht was hij typisch Engels en heel erg on-Frans en vooral on-cartesiaans. Hij voelde intuïtief dat het nastreven van consistentie kan leiden tot een verwijdering van de realiteit.
 
== Invloed ==