Wikipedia

West-Europese Unie: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
Richardw (overleg | bijdragen)
moderatoren
69.635 bewerkingen
red.
Regel 24:
| website = [http://www.weu.int www.weu.int]
}}
De '''West-Europese Unie''' (WEU) was een West-Europese organisatie voor militaire samenwerking die heeft bestaan van 1954 tot 2011. ZeDe West-Europese Unie mag niet worden verward met de [[Europese Unie]]. (EU), die haar taken intussen heeft overgenomen.
 
 
== Ontstaansgeschiedenis ==
De basis voor de WEU werd gelegd in het [[Verdrag van Brussel]] van 17 maart 1948 tussen [[België]], [[Frankrijk]], [[Luxemburg (land)|Luxemburg]], [[Nederland]] en het [[Verenigd Koninkrijk]], een echt militair bondgendootschap. Nadat in 1949 de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie]] (NAVO) was gevormd, besloten de vijf landen van het Verdrag van Brussel hun militaire organisatie in de NAVO te doen opgaan.
 
De behoefte om [[Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990)|West-Duitsland]] in de westerse veiligheidsstructuur op te nemen leidde enkele jaren later tot het plan de [[Europese Defensiegemeenschap]] (EDG) op te richten, die de zes landen van de al eerder opgerichte [[Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal]] zou omvatten. Dit "plan-Pleven" (genoemd naar [[René Pleven]], maar eigenlijk afkomstig van [[Jean Monnet]]) beoogde de vorming van een gezamenlijk Europees leger, dat binnen de NAVO zou functioneren, en waarin de strijdkrachten van de zes landen (Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de drie [[Benelux]]-landen) samengevoegd zouden worden. Nadat echter het Franse parlement de EDG in augustus 1954 had afgewezen, moest een alternatief geschapen worden om de Bondsrepubliek Duitsland in de westerse defensie te integreren.
 
OP 23 september 1954 stelde de Britse minister van Buitenlandse Zaken [[Anthony Eden]] voor dat de Bondsrepubliek en Italië zouden troetreden tot het Verdrag van Brussel, om een gemeenschappelijke Europese defensie mogelijk te maken. In die constructie zou West-Dutisland over een eigen leger kunnen beschikken, zij het met beperkingen en onder controle van een gemeenschappelijk Europees organisme. Dit "plan-Eden" werd enkele weken later aanvaard op een conferentie in Londen door de zes landen, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada.
 
De "Londense regeling" kreeg defintieve vorm op 23 oktober 1954 met de [[Verdragen van Parijs (1954)|Verdragen van Parijs]]. Daarbij werd het Verdrag van Brussel gewijzigd en omgevormd totwerd een echte organisatie gevormd, die de naam West-Europese Unie kreeg. ZijDeze organisatie had aanvankelijk zeven lidstaten: de drie Benelux-landen, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland en Italië.
 
== Organisatie ==
VoornaamsteDe voornaamste organen van de WEU waren de prrmantentepermanente raad, waarin de regeringen van de lidstaten waren vertegenwoordigd, een algemeen secretariaat, geleid door een secretaris-generaal, en een parlementaire vergadering, bestaande uit parlementsleden van de lidstaten. De raad en het algemeen secretariaat waren aanvankelijk in Londen gevestigd, maar werden in 1989 overgeplaatst naar Brussel. De parlementaire vergadering had haar zetel in Parijs. In Parijs was er ook een Instituutinstituut voor Veiligheidsstudiesveiligheidsstudies.
 
== Evolutie ==
Het gewicht van de WEU is nooit groot geweest, waardoor de WEU ook vaak de ''schone slaapster'' wordt genoemd.
 
In het begin speelde de WEU vooral een rol inbij de inschakelinginpassing van West-Duitsland in de Atlantische alliantie. Ze hielp ook ombij de toenadering tussen Frankrijk en West-Duitsland naderbij te brengen in de kwestie rond [[Saarland]]. De WEU vormde verder een forumbrug tussen Groot-Brittannië en de zes andere lidstaten, die samen de [[Europese Gemeenschappen]] vormden. Maar naNa de toetreding van het Verenigd Koninkrijk tot de EG (1973) leedleidde de WEU echter een sluimerend bestaan. Europese militaire samenleving gebeurde grotendeels binnen de NAVO. Immers, alleAlle WEU-landen waren immers lid van de NAVO, maar sommige Europese NAVO-landen waren geen lid van de WEU.
 
De "Verklaring van Rome" (1984) probeerde de West-Europese Unie nieuw leven in te roepenblazen. De WEU moest uitgroeien tot de militaire arm van de EG. OmIn die redencontext traden [[Spanje]] en [[Portugal]] in 1989 toe tot de organisatie. Ook werd dat jaar de zetel van de WEU in 1989 naar Brussel overgeplaatst.
 
Het einde van de [[Koude Oorlog]] en het uiteenvallen van het [[Warschaupact]] maakten het mogelijk dat ook neutrale landen en voormalige Oostbloklanden met de organisatie gingen samenwerken. Bovendien voorzag het Verdrag van Maastricht (1991) in een gemeenschappelijk veiligheidsbeleid voor de Europese Unie (zoals de EG was gaan heten). BedoelingDe bedoeling was de WEU daarin te integreren. ▼
In dat perspectief traden [[Spanje]] en [[Portugal]] in 1989 toe tot de organisatie.
 
In 1992 werd daarom de status van ''geassocieerd lid'' ingevoerd voor Europese NAVO-landen die geen lid van de EU waren (aanvankelijk IJsland, Noorwegen en Turkije, sindsvanaf 1999 ook de nieuwe NAVO-landen Hongarije, Polen en Tsjechië). TegewijkTegelijkertijd werd de status van ''waarnemer'' voorzien voor Denemarken (dat wel lid was van de NAVO maar binnen de de EU een uitzonderingspositie had gekregen inzake defensie) en de (neutrale) EU-landen die niet tot de NAVO-behoorden. Dat betrof aanvankelijk alleen Ierland, maar sindsvanaf 1995 ook de nieuwe EU-lidstaten Finland, Oostenrijk en Zweden. In 1994 werd ten slotte de status van ''geassocieerde partner'' ingevoerd voor voormalige Oostbloklanden: Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Slowakije en (vanaf 1996) Slovenië. Deze landen zouden later allemaal lid van de NAVO worden.▼
▲Het einde van de [[Koude Oorlog]] en het uiteenvallen van het [[Warschaupact]] maakten het mogelijk dat ook neutrale landen en voormalige Oostbloklanden met de organisatie gingen samenwerken. Bovendien voorzag het Verdrag van Maastricht (1991) in een gemeenschappelijk veiligheidsbeleid voor de Europese Unie (zoals de EG was gaan heten). Bedoeling was de WEU daarin te integreren.
 
[[Griekenland]] werd in 1995 wel vorlwaardidvolwaardig lid van de WEU. Daardoor telde de WEU uiteindelijk 10 volwaardige lidstaten, 6 geassocieerde lidstaten, 5 waarnemende landen en 7 geassocieerde partners. ▼
▲In 1992 werd daarom de status van ''geassocieerd lid'' ingevoerd voor Europese NAVO-landen die geen lid van de EU waren (aanvankelijk IJsland, Noorwegen en Turkije, sinds 1999 ook de nieuwe NAVO-landen Hongarije, Polen en Tsjechië. Tegewijk werd de status van ''waarnemer'' voorzien voor Denemarken (dat wel lid was van de NAVO maar binnen de de EU een uitzonderingspositie had gekregen inzake defensie) en de (neutrale) EU-landen die niet tot de NAVO-behoorden. Dat betrof aanvankelijk alleen Ierland, maar sinds 1995 de nieuwe EU-lidstaten Finland, Oostenrijk en Zweden.
 
In 1994 werd ten slotte de status van ''geassocieerde partner'' ingevoerd voor voormalige Oostbloklanden (die later allemaal tot de NAVO zouden toetreden): Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Slowakije en (sinds 1996) Slovenië.
 
▲[[Griekenland]] werd in 1995 wel vorlwaardid lid van de WEU. Daardoor telde de WEU uiteindelijk 10 volwaardige lidstaten, 6 geassocieerde lidstaten, 5 waarnemende landen en 7 geassocieerde partners.
 
In 1999 werd [[Javier Solana]], de hoge vertegenwoordiger voor het buitelands beleid en de gemeenschappelijke veiligheid van de Europese Unie, ook secretaris-generaal van de WEU.
 
Toch lukte het niet om de WEU tein doente passen in het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) dat de [[Europese Unie]] - zoals de EG was gaan heten - uitwerkte. Wel nam de EU geleidelijk de meeste taken van de WEU over. Een aantal nieuwe diensten van de EU, met name het [[Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie]] en het [[Satellietcentrum van de Europese Unie]], waren voortzettingen van instellingen die eerder in het kader vanbinnen de WEU bestonden.
 
Uiteindelijk bleef van de WEU alleen het eigenlijke bondgenootschap over: volgens het Verdrag van Brussel moesten de landen die bij het verdrag betrokken zijn, elkaar bijstaan indien een van hen het slachtoffer van agressie was. Het [[Verdrag van Lissabon]] (2007) voerde echter een dergelijke verplichting in voor de gehele EU.
 
Uiteindelijk bleef van de WEU alleen het oorspronkelijke bondgenootschap over. Volgens het Verdrag van Brussel moesten de betrokken landen elkaar bijstaan indien een van hen het slachtoffer van agressie was. Het [[Verdrag van Lissabon]] (2007) voerde echter een dergelijke verplichting in voor de gehele EU. Daardoor was de WEU overbodig geworden en werd op 31 maart 2010 werd besloten de organisatie op te heffen. Op [[30 juni]] [[2011]] beëindigde de WEU haar activiteiten.<ref>[http://knack.rnews.be/nl/actualiteit/nieuws/europa/west-europese-unie-ontbonden-na-63-jaar/article-1195047126947.htm West-Europese Unie ontbonden na 63 jaar], Knack.be, 28 juni 2011</ref>
 
== Secretaris-generaal van de WEU ==
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/West-Europese_Unie"