Julia Agrippina minor: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
etalagesjabloon naar beneden en parameters ingevuld, zie Overleg Wikipedia:Etalage#Datum van opname
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 26:
 
=== Kleindochter van Tiberius ===
Nu haar vader overleden was, verdween Agrippina meer naar de achtergrond. Ze duikt in 28 pas opnieuw op in de historische bronnen, toen haar grootvader [[Tiberius ClaudiusIulius NeroCaesar (zoon)Augustus|Tiberius]] haar liet huwen met [[Gnaius Domitius Ahenobarbus (consul in 32 n. Chr.)|Gnaius Domitius Ahenobarbus]].<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann04_60.html#4.75.1 IV 75.1].</ref> Haar nieuwe echtgenoot behoorde ook tot de Julisch-Claudische dynastie, want hij was een zoon van [[Antonia maior]] (een dochter van Augustus' zus [[Octavia Thurina minor]]). Dit was dan ook een van de redenen waarom hij in 32 als [[consul (Rome)|consul]] een volledig jaar mocht aanblijven (een ongewoon eerbetoon in de tijd van het [[principaat]]).<ref>Cassius Dio, LVIII 20.1.</ref>
 
In 37 beschuldigde de ''[[praefectus praetorio]]'' [[Naevius Sutorius Macro]] Domitius echter van overspel met een zekere Albucilla en van afvalligheid van de ''princeps'' Tiberius.<ref>Suetonius, ''Vita Neronis'' 5.2, Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann06_31.html#6.47.1 VI 47-48], Cassius Dio, LVIII 27.2.</ref> Het is niet precies bekend waarom Macro Domitius uit de weg wilde ruimen. Mogelijk ambieerde hij zelf de troon<ref>{{Aut|P.Y. Forsyth}}, A Treason Case of A.D. 37, in ''Phoenix'' 23 (1969), pp. 204-207.</ref> of had hij naar Macro's zin te veel invloed op Gaius Caligula, de verwachte opvolger.<ref>{{Aut|L. Foubert}}, ''Agrippina. Keizerin van Rome'', Leuven, 2006, p. 55.</ref> Door de dood van Tiberius werd Gnaius echter gered.<ref>Cassius Dio, LVIII 27.5.</ref>
Regel 69:
Op [[25 februari]] 50 adopteerde Claudius zijn stiefzoon Lucius Domitius Ahenobarbus, wiens naam voortaan Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus was.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_27.html#12.25.1 XII 25-26], Suetonius, ''Vita Divi Claudi'' 27.2, ''Vita Neronis'' 7.1, Cassius Dio, LX 32.2, 33.2<sup>2</sup>.</ref> Hierdoor had Claudius voortaan twee mannelijke erfgenamen, waarbij Nero voorrang zou krijgen op zijn broer Britannicus. Rond die tijd werd Agrippina het ''[[agnomen]]'' [[Augusta (agnomen)|Augusta]] toegekend (dat voordien nooit was verleend aan de echtgenote van de nog levende ''princeps'').<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_22.html#11.26.1 XII 26.1], Cassius Dio, LX 33.2<sup>a</sup>.</ref> In datzelfde jaar zou Claudius de ''Oppidum Ubiorum'' tot ''[[Colonia (Romeinse term)|colonia]]'' verheffen met de naam ''[[Colonia Claudia Ara Agrippinensium]]'', om Agrippina's geboorte daar te herdenken.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_27.html#12.27.1 XII 27.1]. {{Aut|A.A. Barrett}}, ''Agrippina: Sex, Power and Politics in the Early Empire'', New Haven - Londen, 1996, pp. [http://books.google.com/books?id=apgrxOkTinIC&pg=PA114&vq=Colonia&dq=Barrett+Agrippina&hl=nl&sig=7WSYViNBLAUP22q4OYmsiF2N3DQ 114]-[http://books.google.com/books?id=apgrxOkTinIC&pg=PA115&vq=Colonia&dq=Barrett+Agrippina&hl=nl&sig=DT01KGpFdvomLubzE41I00RM3ZY 115].</ref> Agrippina zou voortaan fungeren als een ''[[patronus (Rome)|patronus]]'' voor deze ''colonia''.<ref>{{Aut|H. Schmitz}}, Die Kaiserin Agrippina als Patronin der ''Colonia Agrippinensium'', in ''Gymnasium'' 62 (1955), pp. 429-434.</ref>
 
In 51 kreeg Agrippina het recht zich te verplaatsen in een ''carpentum'', een rijtuig dat gewoonlijk werd gebruikt door priesters en voor heilige beelden.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_41.html#12.42.2 XII 42.2], Cassius Dio, LX 2<sup>1</sup>. {{Aut|R. Hälikkä}}, Discourses of Body, Gender and Power in Tacitus, in {{Aut|P. Setälë - e.a.}} (edd.), ''Women, Wealth, and Power in the Roman Empire'', Rome, 2002, p. 96.</ref> In 51 werd ook [[Sextus Afranius Burrus]], een ''[[procurator]]'' onder [[Livia Drusilla II|Livia]], [[Tiberius ClaudiusIulius NeroCaesar (zoon)Augustus|Tiberius]] en Claudius en een bekwaam soldaat, aangesteld als ''[[praefectus praetorio]]''. Deze zou tevens instaan voor de opvoeding van Lucius, met name voor zijn militaire vorming.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_41.html#12.42.1 XII 42.1]. {{Aut|E.R. Parker}}, The Education of Heirs in the Julio-Claudian Family, in ''[[American Journal of Philology]]'' 67 (1946), pp. 45-48, {{Aut|D. Gillis}}, The Portrait of Afranius Burrus in Tacitus' Annales, in ''La Parola del Passato'' 18 (1963), pp. 5-22, {{Aut|M.P.O. Morford}}, The Training of Three Roman Emperors, in ''Phoenix'' 22 (1968), pp. 57-65, {{Aut|E. O'Gorman}}, ''Irony and misreading in the Annals of Tacitus'', Cambridge, 1999, pp. [http://books.google.com/books?id=JkLd4lu0UdIC&pg=PA147&vq=Burrus&dq=Irony+and+Misreading+in+Tacitus%27+Annals&hl=nl&sig=8cL1HDijf42jaKqrL1L4eE3m9ds 147]-[http://books.google.com/books?id=JkLd4lu0UdIC&pg=PA148&vq=Burrus&dq=Irony+and+Misreading+in+Tacitus%27+Annals&hl=nl&sig=15RWFIS2GpeyPJhPndueCfpUGyo 148].</ref> In datzelfde jaar zou Agrippina samen met haar echtgenoot de oefeningen van de [[Romeins legioen|legioenen]] overzien, waarbij de Britse koning [[Caratacus]] haar dezelfde eer betoonde als Claudius in de overtuiging dat ze samen met Claudius de leiding had over dezen.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_27.html#12.37.4 XII 37.4].</ref>
 
Agrippina zou volgens onze antieke bronnen Britannicus hebben geïsoleerd door iedereen uit zijn onmiddellijke omgeving te laten uitschakelen.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann12_22.html#11.26.2 XII 26.2], [http://benbijnsdorp.info/ann12_41.html#12.41.3 41.3], cf. [http://benbijnsdorp.info/ann12_64.html#12.65.2 65.2], Cassius Dio, LX 32.5. {{Aut|P.A. Watson}}, ''Ancient Stepmothers. Myth, Misogyny and Reality'', Leiden - New York - Keulen, 1995, pp. 141 [http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA142&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=6OXkPPUm8Ac9gJ-a1XjmgFCJnPc -][http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA143&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=eaPigFowZUj_ehX3tqIBdqbepO4 -][http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA144&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=37eobUu94mcBzakycrCv-KrFJOs -]-[http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA146&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=bKQYBsNO14fg-DBbscI_GRfLFNI 146], 192 [http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA193&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=Oscf1g-z_vlbiI4qJMxTYUKWHUc -][http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA194&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=MEFzWGDxEUmEsDNk5Knis8Eo8I0 -]-[http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA196&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=4WmoZiYGacoigA1N_fBbArEruz8 -][http://books.google.com/books?id=k-BskibAYaQC&pg=PA197&vq=Agrippina&dq=Ancient+Stepmothers.+Myth,+Misogyny+and+Reality&hl=nl&sig=GVQo3D3XLy_CXvHEmBWkYHlh1zw 197].</ref> Aldus werd in 51 Britannicus' leraar Sosibius geëxecuteerd.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann11_01.html#11.01.1 XI 1.1], Cassius Dio, LX 32.5.</ref>
Regel 90:
Agrippina werd tussen 55 en 59 zeer waakzaam en hield een kritisch oog op haar zoon gericht. In 55 werd Agrippina door Nero uit het paleis verjaagd. Hij beroofde zijn moeder van al haar eerbewijzen en posities en stuurde zelfs haar Romeinse en Germaanse lijfwachten weg.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.18.3 18.3-21], Suetonius, ''Vita Neronis'' [http://adiutor.varro.eu/04/suetonius_nero_26.htm 34.1], Cassius Dio, LXI 8.4-6.</ref> Nero zou zijn moeder zelfs onder druk gezet hebben te abdiceren en te gaan leven op het Griekse eiland [[Rodos (eiland)|Rhodos]].<ref>Suetonius, ''Vita Neronis'' [http://adiutor.varro.eu/04/suetonius_nero_26.htm 34.1].</ref> Agrippina's handlanger Pallas werd eveneens van het hof verwijderd.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.12.2 XIII 14.1].</ref> De val van Pallas en de oppositie van Burrus en Seneca<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_1.html#13.1.2 XIII 2].</ref>, zouden hebben bijgedragen aan Agrippina's verlies aan autoriteit.
 
Agrippina beriep zich nu meer en meer op haar overleden echtgenoot Claudius<ref>Tekenen van een afzetten van de kant van Nero tegen Claudius, blijkt o.a. uit het feit dat de [[Tempel van Claudius|tempel van ''divus Claudius'']] (Suetonius, ''Vita Divi Claudi'' 45, ''Vita Divi Vespasiani'' 9.1.) pas onder [[Vespasianus]] zou worden afgewerkt en het meer en meer wegvallen van ''divi filii'' ("gods zoon") op munten (cf. [http://www.roman-emperors.org/aggieii.htm#N_33 {{Aut|D. Hurley}}, art. Agrippina the Younger (Wife of Claudius), in ''DIR'' (2004) (voetnoot 33)].</ref> en stelde haar hoop op Nero's echtgenote Octavia, het enige overgebleven kind van Claudius.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.18.1 XIII 18.2].</ref> Ze scheen rond deze tijd ook een ''factio'' ("factie") rond zich te verzamelen, terwijl ze het huis van haar grootmoeder [[Antonia minor]] betrok.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.18.1 XIII 18.2-3].</ref> Maar haar positie bleek volgens Tacitus al snel onhoudbaar.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.18.3 XIII 19.1].</ref> Want [[Iturius]] en [[Alvisius (cliens)|Alvisius]], twee ''cliëntes'' van [[Iunia Silana]], zouden haar ervan beschuldigen [[Rubellius Plautus]], een zoon van [[Iulia Drusi Caesaris|Iulia]] - de kleindochter van [[Tiberius ClaudiusIulius NeroCaesar (zoon)Augustus|Tiberius]] - en de senator [[Gaius Rubellius Blandus]], op de troon te willen zetten en door een huwelijk met hem haar eigen macht te herwinnen.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.19.3 XIII 19.3].</ref> Toen Nero dit vernam wenste hij onmiddellijk zijn moeder en Rubellius Plautus uit te weg te ruimen, maar de ''praefectus praetorio'' Afranius Burrus (wiens positie hierdoor werd bedreigd) wist Nero te overtuigen eerst een proces te voeren.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.19.4 XIII 20].</ref> Tijdens dit proces wist Agrippina zich van elke schuld vrij te pleiten door te zeggen dat een moeder nooit een ander dan haar eigen zoon op de troon wenste te zien.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.19.4 XIII 21].</ref> Ze wist haar zoon bovendien zover te krijgen dat haar aanklagers werden verbannen en haar vrienden verscheidene ambten kregen toebedeeld.<ref>Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann13_11.html#13.22.1 XIII 21.6-22].</ref> Hierna vernemen we tot aan het jaar van haar dood niets meer van haar in onze bronnen. Suetonius vermeldt wel dat ze tijdens deze periode in een van haar vele landgoederen in Italia verbleef.<ref>Suetonius, ''Vita Neronis'' [http://adiutor.varro.eu/04/suetonius_nero_26.htm 34.1]. Cf. Tacitus, ''Annales'' [http://benbijnsdorp.info/ann14_1.html#14.3.1 XIV 3.1].</ref> Drie jaar lang zou er een relatieve vrede bestaan tussen moeder en zoon, tot deze laatste in 59 n.Chr. besloot definitief een einde te maken aan haar leven.
 
=== Dood ===