Tachtigjarige Oorlog: verschil tussen versies

=== Mookerheide, Alkmaars en Leidens ontzet, vredesoverleg ===

[[Bestand:Veen01.jpg|thumb|left|[[Otto van Veen]] (1556-1629): [[Beleg van Leiden (1573-1574)|Leidens ontzet]] nadat de stad vanaf 1573 een jaar lang werd belegerd door Spanje.]]

 

De verslagenheid over de nederlaag op de Mookerheide en het sneuvelen van twee van Willems broers was groot. De Spanjaarden hervatten het [[Beleg van Leiden (1573-1574)|beleg van Leiden]]. De Leidenaren weigerden zich over te geven, waarna opnieuw besloten werd de dijken door te steken. Na twee maanden, op 3 oktober 1574 stond het water rondom Leiden zo hoog dat de Spanjaarden hun beleg moesten opgeven. De Geuzen werden op platte schuiten over het ondergelopen land als overwinnaars binnengehaald, daarbij haring en wittebrood uitdelend aan de uitgehongerde bevolking. Tot op de dag van vandaag wordt het ontzet zowel in [[Beleg_van_Alkmaar#Jaarlijkse_viering|Alkmaar]] als in Leiden jaarlijks gevierd. In Leiden werd op initiatief van Willem van Oranje kort daarna, op 8 februari 1575, de universiteit gesticht, die overigens wel was opgedragen aan Filips II. Deze was immers nog niet afgezworen als staatshoofd; de opstand ging in principe slechts over herstel van geschonden autonome rechten van de provincies. Tijdens de belegering maakte predikant Adriaen Taling bezwaar tegen de spreuk op de noodmunt, ''haec libertatis ergo'' (''dit is om de vrijheid''). Hij vroeg zich af waarom daar geen ''haec religionis ergo'' (''dit is om de religie'') op stond. Duidelijk bleek dat er onenigheid was over het doel van de opstand.