Calakmul (Mayastad en biosfeerreservaat): verschil tussen versies

==De stad==

De stad Calakmul was al in de Preklassieke Periode, voor het begin van de jaartelling, bewoond, maar werd pas een stad van enige omvang rond [[500]]. Vanaf dat moment groeide Calakmul snel in belang. Toen het in [[546]] de vorst van [[Naranjo]] van de troon stootte en verving door een bondgenoot, kwam de stad in conflict met [[Tikal (stad)|Tikal]], beschermheer van Naranjo. Al snel werden Calakmul en Tikal de meest bittere tegenstanders in het centrale Mayagebied en vrijwel alle andere Mayasteden kozen partij voor een van beide steden. In [[562]] werd Tikal onderworpen door een bondgenoot van Calakmul, de vorst van [[Caracol (Mayastad)|Caracol]]. Als gevolg daarvan werd Calakmul onder haar koningen (''[[ajaw]]s'') "[[Hemelgetuige]]" en [[Yuknoom de Grote|Yuknoom "de Grote"]] de onbetwiste leider in het Mayagebied. De meeste gebouwen in Calakmul stammen uit deze periode, waaronder [[piramide II (Calakmul)|piramide II]], met meer dan 45 meter het hoogste gebouw van de klassieke Maya's. De meeste gebouwen zijn opgetrokken in [[Petén (stijl)|Peténstijl]]. In totaal zijn al meer dan 6250 gebouwen gevonden in Calakmul, dat een oppervlakte had van zeker 70 vierkante kilometer. De waterreservoirs waren de grootste uit de Klassieke Periode, waardoor de stad een aanzienlijke bevolking kon onderhouden. Schattingen van het inwoneraantal lopen uiteen van enkele tienduizenden tot bijna een miljoen, maar de meeste Mayanisten gaan uit van 150.000 tot 200.000 inwoners, waarmee het in ieder geval een van de grootste steden ter wereld was.

In [[682]] wist [[Jasaw Chan K'awiil I]] van Tikal de onafhankelijkheid te herkrijgen. Tikal wist onder andere [[Palenque (Mayastad)|Palenque]] en [[Yaxchilán]] aan haar zijde te krijgen en de coalitie van Tikal wist in [[695]] na een uiterst bloedige veldslag [[Yuknoom Yich'aak K'ak]] van Calakmul op de knieën te dwingen. Hierna was het grotendeels gedaan met de invloed van Calakmul. Niet veel later raakte ook de rest van de Mayacultuur in verval, grotendeels doordat de strijd tussen Tikal en Calakmul zoveel grondstoffen en aandacht had opgeëist dat de landbouw werd verwaarloosd. In de negende eeuw lijkt Calakmul nog even de onafhankelijkheid herkregen te hebben, doch uiteindelijk werd Calakmul evenals de andere klassieke steden van het centrale Mayagebied verlaten. De laatste Calakmulse inscriptie, betreffende de vorst [[Aj Took']], stamt uit [[909]], op [[Toniná]] na de laatste klassieke Maya-inscriptie.

 

De stad werd pas in [[1931]] herontdekt, toen de bioloog [[Cyrus L. Lundell]] vanuit een vliegtuig twee piramiden zag, waarna de Mayanist [[Sylvanus Morley]] besloot de stad Calakmul te noemen, [[Yucateeks Maya]] voor "twee aangrenzende piramide". Pas in de jaren '70 werd de stad voor het eerst onderzocht, en werd duidelijk dat de vondst van Calakmul een spectaculaire ontdekking was. Archeologisch onderzoek en ontcijfering van inscripties in Calakmul hebben een schat aan informatie over de Maya's opgeleverd, en het grootste deel van de stad is nog steeds niet blootgelegd. De tombe van Yuknoom de Grote werd ontdekt in [[1997]] in Piramide II.

==Biosfeerreservaat==

In het regenwoud van Calakmul zijn meerdere Maya vindplaatsen. Een aantal ervan is onderzocht, maar er zijn ook nog veel onontdekte tempels en steden in dit gebied. In 2013 is door Sloveense archeologen onder leiding van [[Ivan Sprajc]] de stad Chactún ontdekt. In 2014 is, eveneens door dezelfde groep onderzoekers, twee tempelcomplexen herontdekt, genaamd Lagunita en Tamchen <ref>[http://au.ibtimes.com/articles/563073/20140819/two-ancient-mayan-cities-discovered-mexico-jungle.htm]</ref>. Nabij [[Xpujil]] zijn enkele vindplaatsen relatief eenvoudig te bereiken voor het publiek, zoals Becán, Chicanná, [[Río Bec]] en Hormiguero.