Overval op het Huis van Bewaring I te Amsterdam (14-15 juli 1944): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →De aanleiding tot de overval: Help mee!, replaced: NSB → NSB met AWB |
k WPCleaner v1.33 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee! - Nassaukade, Oostfront, Sachsenhausen |
||
Regel 17:
De Amsterdamse Knokploeg kwam er via verschillende contacten achter dat er binnen de Weteringschans een SS'er werkzaam was die bij het verzet in een goed blaadje wilde komen: [[Jan Boogaard]]. Hij woonde bij zijn moeder aan de Amsterdamse [[Kinkerstraat]], op loopafstand van de Weteringschans, en maakte zich zorgen over zijn toekomst na de oorlog, werd er gezegd. De man had al wat vertrouwen opgebouwd door tijdens zijn eerdere dienstperiode aan de Amstelveenseweg boodschappen en pakjes voor gevangenen in en uit te smokkelen. Hij was zelfs een paar keer betrapt en had met disciplinaire maatregelen te maken gekregen.
Toen leden van de Knokploeg hem voor de eerste keer bezochten beweerde Boogaard dat hij uit armoede bij de SS was gegaan. Na een periode aan het [[Oostfront (Tweede Wereldoorlog)|oostfront]], waar hij ziek van terug kwam, was hij bewaker geworden in de Weteringschans. Maar hij deed dit met tegenzin en hij wilde graag zijn naam zuiveren voor ná de oorlog. Als teken van vertrouwen toonde hij de Knokploeg leden een gedetailleerde kaart van de gevangenis. Deze ontmoeting vond plaats op 10 juli 1944.
Volgens de leden van de Amsterdamse groep was het allemaal heel positief en bood de man een nieuwe kans om de gevangenen te bevrijden. Via de broer van Jan Wildschut zochten zij contact met Johannes Post om hem de nieuwe ontwikkelingen voor te leggen. Er kwam een tweede ontmoeting met Boogaard en de stemming bleef gunstig. Boogaard leek vastbesloten mee te werken. Johannes Post was niet enthousiast om met een SS'er, een handlanger van de gehate vijand, samen te werken. Maar zijn drang om zijn vrienden uit de gevangenis te halen was sterker en hij besloot mee te gaan naar de volgende ontmoeting.
Regel 42:
De afzetting van de SD buiten de gevangenis bleek niet waterdicht en een aantal van de overvallers bereikte het [[Leidseplein]] en de omliggende straten. Tijdens de schietpartij werden verschillende KP-leden getroffen. Toen de wapens stil vielen bleken vijf overvallers op de binnenplaats te zijn gearresteerd waarvan er twee gewond waren geraakt ([[Guus Trestorff]] en [[Cor ten Hoope]]). Buiten de gevangenis werd de schietpartij voortgezet, werd nog iemand aangehouden en de SD begon een grote zoekactie. De anderen slaagden er in om weg te komen, waaronder [[Dirk Willem Folmer|Dick Folmer]], Eddy Wegman, Nol Wildschut, Jaap Paff, Henk Steenbeek, J.K Haarsma, F. Postmus, J. van Reenen en J. S. Spoelstra. Echter, Jan Niklaas Veldman, Willem Frederik Smit, Arie Stamrood, Jacques Stil, Guus Trestorff en Cor ten Hoope werden afgevoerd.
Eén overvaller heeft urenlang onder de brug van de [[Singelgracht (Amsterdam)|Singelgracht]] gestaan, een ander wist zich te verstoppen in een duivenhok op het dak in de Bellamystraat. Conciërge Roelf Ottenhoff werd gearresteerd en overgebracht naar [[Sachsenhausen (concentratiekamp)|Sachsenhausen]] waar hij later door de Russen weer bevrijd werd.
==Arrestatie in de Kinkerstraat==
Regel 51:
Op het afgesproken tijdstip doken Post en Van Dijk dan ook de Kinkerstraat in en wachtten op Boogaard die, zoals afgesproken, in een auto van de SD zou verschijnen. Ook hier hield Boogaard zich aan de afspraak en kwam precies op tijd. Maar toen Post naar de auto toeliep kwamen er verschillende Duitsers uit tevoorschijn. Toen een van de SD'ers Post naar zijn naam vroeg was dit voor Hilbert van Dijk genoeg reden om te gaan rennen. Willy Lages, het hoofd van de SD in de [[Euterpestraat]], ging hem persoonlijk achterna. Post trok zijn revolver en schoot op Lages, maar de andere SD'ers overmeesterden hem. Hij werd door W. Albers en [[Friedrich Viebahn]] geboeid en door de SD'ers onder leiding van [[Ernst Wehner]] mishandeld terwijl ze wachtten op de terugkeer van Lages. Om aan de wrede behandeling een einde te maken schreeuwde Post zo hard dat de hele Kinkerstraat in rep en roer raakte. Toen Lages zonder Van Dijk terugkwam werd de zoektocht in een auto voortgezet. Maar Van Dijk werd niet gevonden.
Post werd via de [[Nassaukade (Amsterdam)|Nassaukade]] naar de Weteringschans gebracht. Bij het eerste verhoor noemde hij zijn echte naam en zei dat hij de leider van de overval was. Hij weigerde echter een verdere verklaring te geven en werd opgesloten.
Hoewel Hilbert van Dijk kon ontsnappen, ondanks twee keer door kogels geraakt te zijn, werd hij even later door buurtbewoners verraden. Door het hevige bloeden kon hij niet naar zijn contactadres. De SD zou dan namelijk het bloedspoor met gemak kunnen volgen. Uiteindelijk kroop Van Dijk in een willekeurige tuin in een duivenhok waar hij meerdere malen het bewustzijn verloor. De bewoners ontdekten hem en belden de politie. De SD'ers [[Friedrich Viebahn]] en [[Maarten Kuiper]] gingen vervolgens naar het adres en de totaal uitgeputte en hevig bloedende Van Dijk kon nog maar amper weerstand bieden. Hierdoor werd de overval die een groot succes voor het Nederlandse verzet zou hebben betekend, een groot fiasco.
| |||