Versie van 11 jul 2014 11:50 bewerken Peluba (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 9.584 bewerkingen →‎Loopbaan ← Oudere bewerking		Versie van 16 jul 2014 18:06 bewerken ongedaan maken Inertia6084 (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Terugdraaiers 88.308 bewerkingen div. Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:Jan von werth.JPG\|thumb\|220px\|Jan van Werth, geschilderd portret (17e eeuw)]] [[Bestand:Pk burg odenkirchen.jpg\|thumb\|220px\|Burcht Odenkirchen (situatie ca 1680)]] '''Jan van Werth''' ([[Duits]]: Johann Graf von Werth; foutief: ''Jan van Weert'')<ref>Deze persoon is in het verleden vaak verward met [[Jan van der Croon]], totdat de historicus [[Jozef Habets]] in 1865 definitief een einde aan de naamsverwarring maakte. Reeds in 1713 werden beide personen in beschrijvingen verwisseld. De reden van de vergissing was, dat beide personen een soortgelijke carrière hebben doorlopen, beiden zijn in [[Bohemen]] terechtgekomen en beiden werden in de adelstand verheven.</ref> ([[Kaarst]]-Büttgen?, [[1591]] - [[Benátky nad Jizerou]], [[12 september]] [[1652]]) was een [[Duitsland\|Duits]] [[militair]] en [[veldheer]], die onder meer actief was in de [[Dertigjarige Oorlog]]. De toevoeging ''van Werth'' heeft betrekking op de [[Heerlijkheid Werth]]; niet op de stad [[Weert (stad)\|Weert]], zoals later foutief werd aangenomen. Jan van Werth was van 1643 tot aan zijn dood [[burggraaf]] van [[Odenkirchen]] (thans [[Mönchengladbach]]). ==Loopbaan== Regel 10: Op 3 maart 1638 werd Jan van Werth door hertog Bernard tijdens de [[Slag bij Rheinfelden]] gevangen genomen en naar Frankrijk gebracht. Op 24 maart 1642 werd hij uitgeruild tegen de Zweedse generaal [[Gustaf Horn]] en werd in triomf binnengehaald in een aantal Duitse steden. Nu nam hij dienst onder [[Ferdinand van Beieren]], en hij versloeg de Fransen op meerdere plaatsen ten westen van de Rijn. Op 24 november 1643 overvalt hij de legers van Frankrijk en [[Saksen-Weimar\|Weimar]] bij [[Tuttlingen (stad)\|Tuttlingen]] en slaagt er daarbij vrijwel het complete leger gevangen te nemen. Nog in hetzelfde jaar wordt hij [[burggraaf]] van de burcht Odenkirchen ([[Mönchengladbach]]). Op 31 maart 1644 werd Jan van Werth bevorderd tot [[generaal]] van de [[cavalerie]]. <ref>[https://archive.org/stream/ausgewaehltesch04veltgoog/ausgewaehltesch04veltgoog_djvu.txt Archive.org - Jean de Werth (Jan van Werth) Generaal van de cavalerie]</ref> Hij boekte nog menige overwinning op de Zweden totdat in 1648 de Dertigjarige Oorlog werd beëindigd. In 1650 trok Jan zich terug op zijn [[Bohemen\|Boheemse]] slot in [[Benátky nad Jizerou]], waar hij in 1652 stierf. ==Legende van Jan en Griet== Regel 17: Jan was een arme knecht, die verliefd werd op het meisje Griet. Zij echter, wenste zich een betere partij en wees hem af, waarop hij zich voor de krijgsdienst liet ronselen. Daar hij een goede soldaat was, en ook een flinke dosis geluk had, klom hij op tot generaal. Toen hij, na alweer een overwinning, in triomf de stad [[Keulen (stad)\|Keulen]] binnenreed, trof hij op de markt zijn grote liefde, die juist groente aam het verkopen was. Hij steeg van zijn paard, nam zijn hoed af, en zei tot Griet: "''Had dan toch toegestemd!''", waarop Griet antwoordde: "''Jan, hoe kon ik dat weten!''". Hierop besteeg Jan zijn paard weer, en reed verder. <gallery widths="175px"> Bestand:Johann von Werth.jpg\|Jan van Werth (gravure uit 1886) Bestand:Jan Werth Brunnen Alter Markt Köln 672-vd.jpg\|Jan-van-Werthfontein, Keulen Regel 24: </gallery> {{Appendix\|2= ~~== Bronnen, noten ==~~ {{~~references~~References}} }} [[Categorie:Persoon in de Dertigjarige Oorlog]]

Jan van Werth: verschil tussen versies