Deixis: verschil tussen versies

'''Deixis''' is het verschijnsel dat sommige taaluitdrukkingen voor hun interpretatie afhankelijk kunnen zijn van de gebruikssituatie.

Deixis of Deiktische elementen, zijn die elementen die verwijzen naar de uitingssituatie (plaats, tijdstip en de personen betrokken bij het taalgebeuren). Bepaalde elementen in een tekst -en dan met name in de gesproken taal- verwijzen expliciet naar de uitingssituatie, naar de spreken en zijn positie in ruimte en tijd (cf. de vraag ''"Wie, waar, wanneer"?'').

De uitingssituatie, waarnaar men via deiktische elementen verwijst, mag niet worden verward met plaats- en tijdselementen die louter binnen de tekst functioneel zijn.

Bv.: ''Vorig jaar rond die tijd ging hij nog op skivakantie, en drie maanden later was hij reeds dood.''

In deze zin is "vorig jaar rond die tijd" een voorbeeld van een deiktisch element, maar "drie maanden later" is een coreferentiële uitdrukking (een uitdrukking die niet naar de uitingssituatie verwijst maar een verband houdt met een eerder genoemd element. In dit geval met "vorig jaar rond die tijd")

 

== Soorten deixis == (naar St. Levinston):