Bloedvat: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 2:
Een '''bloedvat''', soms foutief ader genoemd, maakt deel uit van de [[Hart en vaatstelsel|bloedsomloop]]. Mensen en andere zoogdieren, maar ook bijvoorbeeld vissen en vogels, hebben verschillende soorten bloedvaten, te weten:
* [[Slagader]]s of arteriën (lat. arteria, mv. arteriae) - Dit zijn de bloedvaten die rechtstreeks van het [[hart]] aftakken om een orgaan van bloed te voorzien. Door de pompwerking van het hart, zal de druk in de slagaders pulsatiel zijn. Men kan het [[bloed]] in de slagaders voelen kloppen, bijvoorbeeld in de [[Spaakbeenslagader|polsslagader]] (''arteria radialis''). Op twee uitzonderingen na transporteren de slagaders [[Dizuurstof|zuurstofrijk]] bloed. Twee slagaders transporteren zuurstofarm bloed, namelijk: de longslagaders (''arteriae pulmonales''), die van het hart naar de longen lopen, en navelstrengslagaders bij de foetus (''arteriae umbilicales'').
* Kleine arteriën of [[arteriole]]n - Dit zijn kleine bloedvaatjes met kringspiertjes in de wand die kunnen samentrekken of ontspannen. Op deze manier zorgen ze voor het vernauwen of verwijden van het [[vaatholte|lumen]] van deze bloedvaten en regelen zo de hoeveelheid bloedaanvoer in de [[weefsel (biologie)|weefsels]].
* [[Haarvat]]en of [[capillair]]en - Dit zijn zeer dunne bloedvaten die tot diep in het weefsel doordringen. Ze sluiten aan op de arteriolen. Enkel in de haarvaten vindt de uitwisseling van zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen plaats.
* Kleine aders of [[venule]]n.
* [[Ader (anatomie)|Aders]], ook wel venen genoemd (lat. vena, mv. venae) - Deze brede bloedvaten met slappe wanden zorgen voor de terugvoer van het bloed vanuit de organen richting hart. Het bloed wordt hier niet meer pulsatiel vooruitgestuwd door het hart, maar stroomt aan een gelijkmatiger tempo naar het hart. De aders hebben
* [[Poortader]]s - Dit zijn bloedvaten die twee [[orgaan|organen]] onderling verbinden en niet rechtstreeks in verbinding staan met het hart. In het menselijk lichaam bevinden zich twee poortaders.
** [[Leverpoortader|Vena porta hepatis]]: van het darmkanaal rechtstreeks naar de lever, waar het bloed opnieuw een haarvatenstelsel instroomt. In de lever worden voedingsstoffen en afvalstoffen, opgenomen uit het spijsverteringskanaal, uit het bloed gehaald. Het suikergehalte in deze poortader varieert zeer sterk door opname ervan uit de darm.
Regel 14:
Bij het lichamelijk onderzoek zijn slagaders te herkennen door pulsaties. Deze zijn op een aantal plekken (pols, hals, liezen) te voelen. De huidskleur (rood, blauw of bleek) geeft een indruk over de mate waarin weefsel van zuurstofhoudend bloed wordt voorzien. Bloedstroming is normaal niet hoorbaar, tenzij er extra wervelingen in de bloedstroom zijn. Met een [[stethoscoop]] is dat hoorbaar als een [[Geruis (hart)|geruis]], bv. bij beluisteren van het hart. Dit verschijnsel wordt gebruikt als de [[bloeddruk]] handmatig gemeten wordt.
Bloedvaten kunnen afgebeeld worden
* [[Echografie]]. Dit wordt vaak gecombineerd wordt met [[doppler-onderzoek]]. Het [[
* [[Angiografie]]. Op gewone [[röntgenfoto]]'s zijn bloedvaten niet zichtbaar (tenzij de vaatwand [[atheromatose|verkalkt]] is). Er kan [[Contraststof]]fen in de bloedvaten gespoten worden. Deze stoffen absorberen extra [[röntgenstraling]], zodat de bloedvaten zichtbaar worden. Dit kan ook [[computertomografie|CT-scans]] gebruikt worden. Ook kunnen digitale technieken gebruikt worden om de botstructuren uit de plaatjes te filteren. Dit heet [[digitale substractie-angiografie]].
* [[MRI-scanner|MRI-scans]] maken bloedvaten ook zichtbaar. MR-angio is een speciale instelling van de MRI-scanner om de vaten af te beelden.
Regel 31:
* Als het klepsysteem in afvoerende venen kapot raakt ontstaat [[veneuze insufficiëntie]] en [[spatader]]en.
== Lengte en
In de onderstaande tabel de gezamenlijke lengte en volume van bloedvaten.
{| class="wikitable" width="35%"
! Bloedvat || Lengte || Volume (cm
|-
| [[Aorta]] || 40 cm || 30
| |||