|
[[Bestand:Akutagawa Ryunosuke photo.jpg|thumb|230px|Ryūnosuke Akutagawa]]
'''Ryūnosuke Akutagawa''' (芥川 龍之介,''Akutagawa Ryūnosuke''; [[Tokio]], [[1 maart]] [[1892]] – [[Tokio]], [[24 juli]] [[1927]]) was een [[Japan]]s schrijver. Hij wordt beschouwd als de ‘vader’ van het Japanse korte verhaal. Hij pleegde zelfmoord in op zijn 35e door een overdosis [[Barbital|veronal]] in te nemen.
[[Bestand:Kikuchi Kan,Akutagawa Ryunosuke,and so on.jpg|230px|thumb|Akutagawa (2e van links) en bevriende schrijvers, 1919. Geheel links: [[Kan Kikuchi]].]]
Akutagawa Ryūnosuke (芥川龍之介) (1 maart 1892 - 24 juli 1927)<ref>Alle namen in dit artikel worden op de Japanse manier geschreven, met de familienaam eerst.</ref>, geboren en getogen in Tokyo, is ongetwijfeld één van de belangrijkste schrijvers van de Taishō-periode (1912-1926). Hij was leerling van Natsume Sōseki, de bekende meer op het 'ik' gerichte auteur, deze schreef onder meer de roman ''Kokoro''. Akutagawa staat voornamelijk bekend vanwege zijn korte verhalen, geschreven in een technisch verfijnde en zeer gedetailleerde stijl. Ook in het westen is hij zeer geliefd en zijn werk werd in vele talen uitgegeven.
Hij schreef een honderdvijftigtal korte fictieverhalen. Twee ervan, ''Rashōmon'' (羅生門) en ''In Het Bos'' (藪の中, yabu no naka), vormden samen de basis voor Kurosawa Akira’s (黒澤明)<ref>Kurosawa Akira (黒澤明) - Kurosawa Akira (1910-1998) was een belangrijke Japanse filmregisseur, producer, en scenarioschrijver.</ref> meesterwerk met dezelfde naam. Kurosawa’s film heeft waarschijnlijk veel bijgedragen aan Akutagawa’s populariteit in het westen.
Akutagawa pleegde zelfmoord op 24 Juli 1927 door een fatale dosis veronal<ref>Veronal - Veronal is de commerciële naam van het eerste kalmeringsmiddel en slaapmiddel van de groep van de barbituraten. Het product, ontdekt door de Duitse Nobelprijswinnaar Emil Fischer en zijn landgenoot en arts Joseph von Mering, werd gelanceerd aan het begin van de 20e eeuw.</ref> in te nemen. Hij was slechts 35 jaar oud.
== Leven en werk ==
Akutagawa werd opgevoed door een oom nadat zijn moeder kort na zijn geboorte krankzinnig was geworden. Hij studeerde Engels aan de [[Universiteit van Tokio]]. Tijdens zijn studententijd werd hij hevig verliefd op een meisje, maar zijn adoptieouders verboden hem met haar te trouwen. In 1918 huwde hij uiteindelijk een andere vrouw, Fumi Tsukamoto, met wie hij drie kinderen kreeg, van wie de jongste later een bekend [[componist]] werd.
[[Bestand:Kikuchi Kan,Akutagawa Ryunosuke,and so on.jpg|230px|thumb|Akutagawa (2e van links) en bevriende schrijvers, 1919. Geheel links: [[Kan Kikuchi]].]]
Akutagawa begon al tijdens zijn studententijd met schrijven. Samen met een aantal vrienden, van wie er later ook diversen bekende schrijvers zouden worden, blies hij het literaire tijdschrift ''Shinshichō'' ("Nieuwe denkstromen") nieuw leven in. Jij bezocht [[Natsume Soseki]] en werd een van diens leerlingen. Ook vertaalde hij al in zijn jeugdjaren reeds werk van [[William Butler Yeats]] en [[Anatole France (schrijver)|Anatole France]] in het Japans.
Akutagawa schreef in zijn korte leven 150 klassiek geworden verhalen. Bekend zijn:
Akutagawa nam in zijn verhalen het ‘[[l'art pour l'art]]-principe als uitgangspunt. Daarmee ging hij sterk in tegen de toen in Japan heersende literaire stromingen van het [[Naturalisme (literatuur)|Naturalisme]] en de proletarische literatuur. In zijn werk verbindt Akutagawa vaak klassieke Japanse motieven met moderne psychologische inzichten. Hoewel veel verhalen in vroeger eeuwen spelen, in de wrede wereld van feodale heersers, samoerais en roversbenden, zijn de thema's hedendaags. Hij benadrukt dat morele overwegingen van weinig belang zijn wanneer overleven in het geding is. Waarheid beschouwt hij als een relatief begrip. Hij schrijft met een soort van primitieve levenskracht, door hem zelf aangeduid met termen als “brutaliteit” en “wreedheid”. Niettemin is zijn taalgebruik weloverwogen en heeft hij een groot gevoel voor compositie. Er wordt hem wel eens intellectualisme verweten, maar dat doet hij dan met een flinke portie [[satire]] en humor.
In 1818-1919 werd Akutagawa tweemaal getroffen door de [[Spaanse griep]], maar overleefde. In de laatste fase van zijn leven werd Akutagawahij geplaagd door zowel lichamelijke als psychiatrische problemen. Hij werd erg angstig en had regelmatig [[hallucinatie]]s. Zijn werk werd ook in toenemende mate somber en ‘donker’. Levend met de angst dat hij zijn moeders krankzinnigheid had geërfd deed hij begin 1927 samen met een vriend een mislukte suïcidepoging. In juli van hetzelfde jaar nam hij een overdosis Veronal waaraan hij overleed. Hij liet zijn afscheidsbrieven naast zijn kussen liggen, gericht aan zijn vrouw en vrienden, en las de bijbel alvorens hij 'in slaap viel'. Zijn bekendste afscheidsbrief, ''Een Brief aan een Zekere Oude Vriend'', werd gepubliceerd door diens vriend Kume Masao.
== Thematiek en Stijl ==
Hieronder volgt een iets uitgebreidere versie van zijn leven.
Akutagawa schreef vooral fictie, voornamelijk korte verhalen. Een volledige roman heeft hij nooit geschreven. Hij haalde zijn inspiratie meestal uit historische Japanse bronnen zoals de ''Konjaku Monogatari''<ref>Konjaku Monogatari (今昔物語集) - De Konjaku Monogatari is een Japanse verzameling van meer dan 1000 verhalen geschreven tijdens de Heian-periode (794-1185). De hele collectie bevatte 31 volumes waarvan er nu nog 28 overblijven. De volumes bevatten verhalen uit India, China en Japan.</ref> maar vertelde ze vanuit een modern standpunt. De thema’s die hij voornamelijk gebruikte waren het menselijke egoïsme en het belang van kunst.
Akutagawa's verhalen kunnen worden gecategoriseerd naar de periode waarin ze zich afspelen: ''Edo-mono'' (verhalen die zich afspelen tijdens de Edo-periode), ''Ōchō-mono'' (verhalen tijdens de Heian-periode), ''Kirishitan-mono'' (verhalen over de christenen in het Japan van vóór de Meiji-restauratie) en ''Kaika-mono'' (verhalen tijdens de Meiji-periode). Voorbeelden van Edo-mono zijn ''Gesaku Zanmai'' en ''Kareno-shō''. De ''Ōchō-mono'' wordt het best vertegenwoordigd door ''Jigokuhen'' en ''Rashōmon'', de ''Kirishitan-mono'' door ''Hokōnon no Shi'' en ''O-gin'' en de ''Kaika-mono'' door ''Butōkai''.
=== Jonge Jaren ===
Later in zijn leven begon Akutagawa steeds meer autobiografische verhalen te schrijven. Hij gebruikte echter nooit zijn eigen naam, maar gaf het hoofdpersonage meestal de naam Horikawa Yasukichi. Vandaar dat deze verhalen ''Yasukichi-mono'' worden genoemd. Een bekend voorbeeld hiervan is ''De vaardigheid van de Schrijver''.
Akutagawa werd geboren in Tokyo op 1 maart 1892. Hij was het derde kind en enige zoon van Niihara Toshizō (1850-1912), een zuivelverkoper, en Niihara (Akutagawa) Fuku (1860-1902). Zijn zussen waren Hatsu (1885-1891) en Hisa (1888-1956). Akutagawa beweerde later dat hij Ryūnosuke (“drakenhelper”) werd genoemd omdat hij geboren was in het jaar, de maand, de dag en op het uur van de draak. Als men de kalender onderzoekt dan blijkt dat dit echter niet het geval was.
== De film Rashōmon ==
In oktober 1892 werd Akutagawa’s moeder krankzinnig. Ze werd tot aan haar dood in 1902 verborgen gehouden boven in het Niihara huis.
[[Bestand:Rashomon_poster.jpg|thumb|Filmposter Rashomon]]
Akutagawa werd opgenomen in het kinderloze huishouden van zijn oom, Akutagawa Dōshō (1849-1928), een ambtenaar, en zijn vrouw Tomo (1857-1937) die samenwonen met Ryūnosuke's tante, Akutagawa Fuki (1856-1938) in het industriële Honjo district in Tokyo. Het was voornamelijk zijn tante Fuki die hem opvoedde. De Akutagawa familie was niet rijk maar toch omringden ze hem met boeken en traditionele kunsten.
Kurosawa Akira’s film ''[[Rashomon|Rashōmon]]'' (1950)<ref> [http://www.youtube.com/watch?v=ankoam7pqck&feature=related Youtube trailer voor de film van 1950]</ref> is gebaseerd op de verhalen ''Rashōmon'' en ''Yabu no Naka'' (In Het Bos) van Akutagawa. Het is een zwartwit-film en wordt beschouwd als Kurosawa’s meesterwerk. De film won vele prijzen waaronder de Gouden Leeuw op het filmfestival in Venetië van 1951. Het was de eerste Japanse film die succes had in het buitenland.
==Akutagawa prijs==
Akutagawa begon zijn lagere school in 1898. Hij bleek een uitmuntende student maar had een zwakke gezondheid en werd vaak gepest. Zijn oom Akutagawa Dōshō ging datzelfde jaar nog met pensioen.
De Akutagawa prijs (''Akutagawa Ryūnosuke Shō'') werd in 1935 opgericht door Akutagawa’s vriend Kikuchi Hiroshi ter nagedachtenis aan Akutagawa Ryūnosuke en wordt gesponsord door “''de vereniging voor de promotie van Japanse literatuur''” (''Nihon Bungaku Shinkō Kai''). De prijs wordt twee keer per jaar uitgereikt, in januari en in juli, voor het beste verhaal geschreven door een nieuwe veelbelovende auteur. Het De Akatugawaprijs geldt als de meest begeerde literaire prijs in Japan. De winnaar krijgt een zakhorloge en een miljoen yen.
In de Niihara familie werd zijn halfbroer Tokuji geboren. De moeder van Tokuji, Akutagawa Fuyu (1862-1920), was de zus van Fuku.
== Trivia ==
In 1899 kreeg Akutagawa privéles in Engels, Chinees en kalligrafie. Hij schreef zijn eerste [[haiku (俳句)]] in 1901 en begon moderne [[Japanse literatuur doorheen de jaren|Japanse literatuur]] te lezen.
* Diverse verhalen van Akutagawa zijn later succesvol verfilmd. Internationale bekendheid kreeg de film [[Rashomon]] (1950) van [[Akira Kurosawa]], in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden gebaseerd op zijn verhaal ''In het bos''.
* In 1935 werd door Akutagawa’s levenslange vriend [[Kan Kikuchi]] de [[Akutagawaprijs]] ingesteld, momenteel de belangrijkste Japanse literaire onderscheiding.
* In 1969 verscheen een aantal verhalen van Akutagawa in Nederlandse vertaling onder de titel ''De folteringen van de hel''. In 2007 werden een aantal van zijn bekendste verhalen opgenomen in een bundel met de titel ''Rashomon'', in een vertaling door C. Arkenbout.
== Nederlandse vertalingen ==
In 1904 werd zijn adoptie in de Akutagawa familie officieel en trouwde zijn biologische vader met zijn tante Fuyu. Hij begon in 1905 zijn middelbare school op de normale leeftijd. Hij mocht echter al een jaar eerder beginnen maar door gezondheidsproblemen en moeilijkheden met de adoptie was dit niet mogelijk. Hij blonk uit in alle vakken, vooral in Chinees. Ook beoefende hij jūdō<ref>jūdō (柔道) - Japanse vechtsport</ref> (柔道) en andere sporten. Uit eigen beweging begon hij Engelse boeken te lezen, dit was zijn belangrijkste toegang tot de wereldliteratuur.
''Rashōmon en andere verhalen'' werd vertaald door C.I.H. Arkenbout, Jack Scholten, R.R. Shepman, Edith Koopman en Jan Bongenaar. Amsterdam: Uitgeverij L.J. Veen, 2007. Dit is misschien wel de enige Nederlandse vertaling van de werken van Akutagawa. Deze bundel bevat de verhalen ''Rashōmon'', ''In Het Bos'', ''Kesa en Morito'', ''De Herfstberg'', ''Het Scherm van de Hel'' en ''De Rovers''.
Hij begon zijn studies in een elite school zonder ingangsexamens af te moeten leggen in 1910. Twee jaar later begon hij zijn studies aan de Keizerlijke Universiteit van Tokyo met als specialisatie Engelse literatuur. Daar ontmoette hij Kikuchi Hiroshi (菊池寛) (1888-1948)<ref>Kikuchi Hiroshi (菊池寛) - Kikuchi Hiroshi (1888-1948), beter bekend onder zijn schrijversnaam Kikuchi Kan (wordt geschreven met dezelfde kanji als in zijn echte naam), was een Japans auteur geboren in Takamatsu in de Kagawa prefectuur. Hij richtte ondermeer de uitgeverij Bungei Shunju Inc., het maandelijks tijdschrift Bungei Shunju (文芸春秋), Nihon Bungeika Kyokai (日本文藝家協会) (de vereniging van Japanse schrijvers) en de Akutagawa en Naoki prijs op.</ref> en Kume Masao (1891-1952) en er ontstond een hechte vriendschap.
=== Carrière ===
Samen met Kikuchi Hiroshi richtte Akutagawa in 1914 een literatuurtijdschrift voor studenten op genaamd ''Shinshichō'' (新思潮) wat “nieuwe gedachtestromingen” betekent. Hierin publiceerde hij in mei zijn eerste kortverhaal, "''Rōnen''" ("Ouderdom"). Wanneer de Akutagawa familie verhuisde naar een nieuwe woning in de voorstad raakte hij bevriend met de buurtdokter, Shimojima Isaoshi (1870-1947). Hij bezocht ook zijn idool, de romanschrijver Natsume Sōseki<ref>Natsume Sōseki (夏目金之助) (1867-1916) - Beroemd Japans schrijver van romans, zijn echte naam is Natsume Kinnosuke maar hij is beter bekend onder de schrijversnaam Sōseki. Verdere info: [[Natsume Sōseki (夏目漱石)]].</ref> (夏目金之助) en werd één van zijn leerlingen.
Zijn vijfde verhaal "''Rashōmon''" werd in 1915 gepubliceerd in ''Teikoku Bungaku'' (“keizerlijke literatuur”, een tijdschrift van de faculteit) maar kende weinig succes. Hij begon in 1914 een Haiku te schrijven onder de schrijversnaam Gaki.
''Hana'' (de neus) werd gepubliceerd in 1916 in ''Shinshichō''. Sōseki was erg onder de indruk van “''Hana''” en sprak er vol lof over, hierdoor kende het verhaal veel succes en werd het herdrukt in het tijdschrift ''shinshōsetsu''. ''Imogayu'' (芋粥) was zijn eerste verhaal dat in een commercieel tijdschrift werd gepubliceerd. Natsume Sōseki stierf eind 1916.
Datzelfde jaar nog studeerde Akutagawa af aan de Keizerlijke Universiteit van Tokyo met een thesis over William Morris en begon hij met lesgeven in een school voor scheepvaartingenieurs.
In 1917 werden de verhalen ''Dr. Ogata Ryōsai: Memorandum'', ''Gesaku Zanmai'' en ''Loyaliteit'' gepubliceerd. Zijn eerste verhalenbundel, ''Rashōmon'', werd gepubliceerd door een kleine uitgeverij. Commerciële literatuurtijdschriften willen dan ook graag zijn verhalen drukken. Zijn tweede verhalenbundel, ''Tabak en de Duivel'', werd gepubliceerd door een grote uitgeverij. De verhalen ''Het Scherm van de Hel'', ''Kubi Ga Ochita Hanashi'' (Verhaal van een Hoofd Dat Afviel) en ''Spinrag'' werden het volgende jaar gepubliceerd.
Akutagawa trouwde in 1918 met Tsukamoto Fumi (1900-1968), en ze verhuisden samen met zijn tante Fuki naar hun nieuwe huis in Kamakura, een stadje aan de kust ten zuiden van Tokyo. Hij werd voor de eerste keer getroffen door de Spaanse griepepidemie. Wanneer hij voor de tweede keer getroffen werd een jaar later, stierf zijn biologische vader eraan. Hij stopte met lesgeven en tekende een exclusief contract bij ''Osaka Mainichi Shinbun'' (大阪毎日新聞). Hij ging samen met zijn vrouw terug bij zijn adoptieouders en zijn tante Fuki wonen en onderhield de rest van de familie. Hij ontmoete een psychiater van het Nagasaki hospitaal, een dichter genaamd Saitō Mokichi (1882-1953)en de populaire dichter Hide Shigeko (1890-1973), die gehuwd was en een zoon had, en hij begon een relatie met haar.
Hij reisde naar Nagasaki om zich te verdiepen in het zeventiende-eeuwse christendom in Japan. In 1919 werd ''De Draak: Het Verhaal van de Oude Pottenbakker'' gepubliceerd. Vijf verhalen (waaronder ''Negi'' of ''Groene Uien'') en zeven non-fictie verhalen werden een jaar later tegelijk gepubliceerd.
In 1920 werd zijn eerste zoon, Hiroshi, wordt geboren. En in januari 1921 beviel Hide Shingeko van een zoon en vertelde Akutagawa dat het kind van hem is. In maart vertrok hij, vooral om Hide te ontlopen, voor 4 maanden als corresponent voor de ''Osaka Mainichi Shinbun'' naar China. Na zijn reis was Akutagawa ernstig verzwakt door allerlei ziekten. Zijn gezondheid ging het volgende jaar nog verder achteruit en verloor hij de wil om te schrijven.
''Yabu No Naka'' (In Het Bos) en 3 andere verhalen werden in 1922 gepubliceerd en hij begon meer autobiografische werken te schrijven omdat zijn historische fictie minder succes had. De eerste verhalen van zijn fictief alter ego ''Yasukichi'' en het verhaal ''O-Gin'' werden nog dat jaar gepubliceerd.
Zijn tweede zoon, Takashi, werd geboren in 1922 en in juni 1923 werd hij al gehospitaliseerd gedurende meer dan 10 dagen. Het verhaal ''De Baby’s Ziekte'' werd gepubliceerd in augustus.'''1 september: De grote kantō aardbeving sloeg toe, gevolgd door hevige branden en 100.000 mensen kwamen om.''' Zijn huis bleef onbeschadigd maar dat van zijn zus en halfbroer brandde volledig uit. Niemand van zijn familie raakt gewond, maar hun onderhoud zorgde voor financiële zorgen. Twee jaar later werd zijn derde zoon, Yasushi, geboren.
Zesde Yasukichi verhaal, ''De Vaardigheid van de Schrijver'' werd gepubliceerd in 1924 en een jaar later volgden ''Het Vroege Leven van Daidōji Shinsuke'' en ''Paardenbenen''. Het eerste volume van een verzameling van moderne Japanse literatuur, waar hij sinds 1923 aan gewerkt had, werd ook dat jaar gepubliceerd. Het boek verkocht slecht en Akutagawa kreeg veel kritiek van andere schrijvers omwille van copyright problemen.
Hij had ook nog eens last van ziekte, nervositeit en slapeloosheid. Hij nam slaapmiddelen en was bang dat hij net als zijn moeder krankzinnig zou worden. In 1926 bestudeerde hij de bijbel vanwege zijn bewondering voor het christelijke martelaarschap. In oktober werd ''Dodenregister'' gepubliceerd.
=== Dood ===
Hij schreef ''Kappa''<ref>(een kappa is een soort watermonster uit de Japanse mythologie)</ref> in 1927. Zijn lichamelijke en mentale toestand verslechterden, hij had hallucinaties en werd paranoïde. Hij kreeg daarom opium voorgeschreven.
Vanaf April 1927 begon hij verscheidene afscheidsbrieven te schrijven en ontmoette hij zijn vrienden, maar alleen hij weet dat het om een definitief afscheid gaat. Op 24 Juli nam hij om 2 uur ’s ochtends een dodelijke dosis Veronal (die hij van Saitō Mokichi heeft gekregen) in en ging liggen op een futon in de kamer waar zijn vrouw en kinderen sliepen.
Hij liet zijn afscheidsbrieven gericht aan zijn vrouw en vrienden naast zijn kussen liggen en las de bijbel voor hij in slaap viel. Om 6 uur ’s ochtends merkte Fumi dat er iets mis was en verwittigde dr. Shimojima. Akutagawa werd iets over 7 uur doodverklaard.
Akutagawa’s vriend Kume Masao gaf Akutagawa’s bekendste afscheidsbrief ''Een Brief aan een Zekere Oude Vriend'' diezelfde dag nog aan de pers. Akutagawa’s as werd begraven in de Tokyo’s Jigenji tempel waar ook de meeste van zijn familieleden later begraven werden.
De autobiografische verhalen ''Tandwielen'' en ''Het Leven van een Dwaas'' worden na zijn dood gepubliceerd.
== Thematiek en Stijl ==
Akutagawa schreef vooral fictie in de vorm van kortverhalen. Hierven schreef hij er zo’n honderdvijftigtal, inn zijn hele leven heeft Akutagawa nooit een volledige roman geschreven.
Hij haalde zijn inspiratie voor deze verhalen meestal uit historische Japanse bronnen zoals de ''Konjaku Monogatari''<ref>Konjaku Monogatari (今昔物語集) - De Konjaku Monogatari is een Japanse verzameling van meer dan 1000 verhalen geschreven tijdens de Heian-periode (794-1185). De hele collectie bevatte 31 volumes waarvan er nu nog 28 overblijven. De volumes bevatten verhalen uit India, China en Japan.</ref> maar vertelde ze vanuit een modern standpunt.
De thema’s die hij voornamelijk gebruikte waren het menselijke egoïsme en het belang van kunst.
Men kan zijn verhalen categoriseren volgens ''Edo-mono'' (verhalen die zich afspelen tijdens de Edo-periode), ''Ōchō-mono'' (verhalen tijdens de Heian-periode), ''Kirishitan-mono'' (verhalen over de christenen in het Japan van vóór de Meiji-restauratie) en ''Kaika-mono'' (verhalen tijdens de Meiji-periode).
Voorbeelden van Edo-mono zijn ''Gesaku Zanmai'' en ''Kareno-shō''. De ''Ōchō-mono'' wordt het best vertegenwoordigd door ''Jigokuhen'' en ''Rashōmon'', de ''Kirishitan-mono'' door ''Hokōnon no Shi'' en ''O-gin'' en de ''Kaika-mono'' door ''Butōkai''.
Later in zijn leven begon Akutagawa steeds meer autobiografische verhalen te schrijven. Hij gebruikte echter nooit zijn eigen naam. Hij gaf het hoofdpersonage meestal de naam Horikawa Yasukichi. Vandaar dat men deze verhalen ''Yasukichi-mono'' ging noemen. Een bekend voorbeeld hiervan is ''De vaardigheid van de Schrijver''. In Werken als ''Dadōji Shinsuke no Hansei'' en ''Tenkibo'' pastte hij dezelfde techniek toe.
== Literaire Werken ==
===Overzicht===
{| class="wikitable"
|-
|-
|}
===Nederlandse vertalingen===
''Rashōmon en andere verhalen'' werd vertaald door C.I.H. Arkenbout, Jack Scholten, R.R. Shepman, Edith Koopman en Jan Bongenaar. Amsterdam: Uitgeverij L.J. Veen, 2007. Dit is misschien wel de enige Nederlandse vertaling van de werken van Akutagawa. Deze bundel bevat de verhalen ''Rashōmon'', ''In Het Bos'', ''Kesa en Morito'', ''De Herfstberg'', ''Het Scherm van de Hel'' en ''De Rovers''.
==De film Rashōmon==
[[Bestand:Rashomon_poster.jpg|thumb|Filmposter Rashomon]]
Kurosawa Akira’s film ''Rashōmon'' (1950)<ref> [http://www.youtube.com/watch?v=ankoam7pqck&feature=related Youtube trailer voor de film van 1950]</ref> is gebaseerd op de verhalen ''Rashōmon'' en ''Yabu no Naka'' (In Het Bos) van Akutagawa. Het is een zwart-wit-film en wordt beschouwd als Kurosawa’s meesterwerk. De film won vele prijzen waaronder de Gouden Leeuw op het filmfestival in Venetië van 1951. Het was de eerste Japanse film die succes had in het buitenland.
===Acteurs===
*Mifune Toshirō als de boef Tajōmaru
*Kyō Machiko als de jonge vrouw Masako
*Mori Masayuki als de samoerai Kanazawa no Takehiro
*Shimura Takashi als de houthakker
*Chiaki Minoru als de priester
*Ueda Kichijiro als de burger
*Honma Fumiko al het medium
*Katō Daisuke als de gerechtsdienaar
===Plot===
Onder de Rashōmon staan 3 mannen te schuilen voor de regen: een rondtrekkende priester, een houthakker en een gewone burger.
De priester en de houthakker vertellen de burger over een rechtszaak tegen de bandiet Tajōmaru die een vrouw zou hebben verkracht en daarna haar man, een samoerai, zou hebben gedood.
We krijgen vier versies van de verkrachting en de moord zien: die van de bandiet ''Tajōmaru'', die van de vrouw, die van de dode samoerai door de mond van een medium en die van de houthakker. De getuigenissen zijn tegenstrijdig en de kijker weet uiteindelijk niet wie nu de waarheid spreekt.
De 3 mannen worden gestoord in hun discussie door het huilen van een baby. Ze gaan kijken en zien dat iemand een kind heeft achtergelaten gewikkeld in enkele [[kimono (着物)]]. De burger steelt de kimono en als de houthakker hem wil tegenhouden beschuldigt de burger hem ervan de dolk (die op de plaats van de moord verdween) te hebben gestolen. Omdat de houthakker niet antwoordt, weet de burger nu dat hij gelijk heeft en hij beweert dat het nu eenmaal de natuur is van de mens om te stelen en te liegen.
De priester begint zijn geloof in het goede van de mens te verliezen en als de houthakker de baby uit de armen van de priester wil nemen vliegt hij uit tegen de houthakker. Maar hij bedaart als de houthakker hem vertelt dat hij 6 kinderen heeft en dat eentje extra het leven nauwelijks moeilijker kan maken. Dit verklaart waarom de houthakker de dolk gestolen heeft. De priester geeft de baby aan de houthakker en vertelt hem dat hij weer begint te geloven in het goede van de mens. De regen stopt en de houthakker vertrekt samen met het kind.
===Yabu no Naka en Rashōmon===
Het verhaal van de moord komt uit het kortverhaal ''Yabu no naka'' van Akutagawa. In het oorspronkelijke verhaal krijgen we een opsomming van dezelfde tegenstrijdige getuigenissen. Alleen die van de houthakker heeft Kurosawa erbij gefantaseerd om zo zijn eigen interpretatie van de feiten weer te geven.
In Japan is ''Yabu no Naka'' (藪の中) een term geworden voor "de onmogelijkheid om de waarheid te onderscheiden door tegenstrijdige getuigenissen".
De plaats van het verhaal, de titel en het thema (het egoïsme van de mens) komen uit het verhaal ''Rashōmon''. In het oorspronkelijke verhaal staat een ontslagen samoerai te schuilen voor de regen onder de ''Rashōmon'' poort. Om te overleven heeft hij geen andere optie dan rover te worden maar hij twijfelt nog. Als hij op de zolder van de poort gaat schuilen voor de koude ziet hij daar een oude vrouw de haren van de lijken (die daar achtergelaten werden) uittrekken.
Hij bedreigt haar met zijn zwaard en vraagt wat ze aan het doen is. De vrouw vertelt dat ze de haren wilt gebruiken om pruiken van te maken om die dan te verkopen. Ze weet dat het fout is maar het is haar enige hoop op overleven en de mensen van wie ze de haren uittrekt kenden dat soort hopeloze situaties en daarom zouden ze het haar vast niet kwalijk genomen hebben. Als de man deze woorden hoort kiest hij toch voor het leven van een rover. Hij vertelt de vrouw dat ook hij zich in een hopeloze situatie bevindt en dat ze het hem dus niet kwalijk zal nemen dat hij haar berooft. Hij steelt haar jurk en vlucht weg.
==Akutagawa prijs==
De Akutagawa prijs (芥川龍之介賞 ''Akutagawa Ryūnosuke Shō'') werd in 1935 opgericht door Akutagawa’s vriend Kikuchi Hiroshi ter nagedachtenis aan Akutagawa Ryūnosuke en wordt gesponsord door “''de vereniging voor de promotie van Japanse literatuur''” (''Nihon Bungaku Shinkō Kai''). De prijs wordt 2 keer per jaar uitgereikt, in januari en in juli, aan het beste verhaal geschreven door nieuwe veelbelovende auteurs. Kortverhalen, meestal gepubliceerd in kranten of tijdschriften, winnen de prijs vaker dan volledige romans.
Het is de meest gegeerde literaire prijs in Japan door zijn prestige en de aandacht die de winnaar krijgt. De winnaar krijgt een zakhorloge en 1 miljoen yen. De jury bestaat meestal uit gerenommeerde auteurs, literaire critici en eerdere winnaars van de prijs.
Als de jury geen akkoord bereikt over wie de prijs verdient, worden er soms 2 winnaars aangeduid of helemaal geen winnaar als ze vinden dat niemand volstaat.
Van 1945 tot 1948 werden er geen prijzen toegekend ten gevolge van de oorlog.
De jongste winnaar tot nu toe was Wataya Risa (綿矢りさ)<ref> [http://en.wikipedia.org/wiki/Risa_Wataya Risa Wataya]</ref> uit Kyoto die op het moment dat ze won 19 was. Ze won in juli 2003 met haar korte roman ''Keritai Senaka'' (蹴りたい背中). Er was toen ook nog een andere winnaar, de 20-jarige Kanehara Hitomi (金原 ひとみ) die won met haar roman ''Hebi ni piasu'' (蛇にピアス).
Voor een volledige lijst van alle winnaars sinds 1935 kunt u hier terecht:
[http://en.wikipedia.org/wiki/Akutagawa_Prize Akutagawa prize]
==Voetnoten==
<references/>
== Trivia ==
* Diverse verhalen van Akutagawa zijn later succesvol verfilmd. Internationale bekendheid kreeg de film [[Rashomon]] (1950) van [[Akira Kurosawa]], in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden gebaseerd op zijn verhaal ''In het bos''.
* In 1935 werd door Akutagawa’s levenslange vriend [[Kan Kikuchi]] de [[Akutagawaprijs]] ingesteld, momenteel de belangrijkste Japanse literaire onderscheiding.
* In 1969 verscheen een aantal verhalen van Akutagawa in Nederlandse vertaling onder de titel ''De folteringen van de hel''. In 2007 werden een aantal van zijn bekendste verhalen opgenomen in een bundel met de titel ''Rashomon'', in een vertaling door C. Arkenbout.
== Literatuur en bronnen ==
* Lewell, John: ''Modern Japanese Novelists: A Biographical Dictionary''. New York ; Tokyo: Kodansha International, 1993.
* Walle, Willy Vande: ''Een Geschiedenis van Japan. Van Samurai Tot Soft Power''. Leuven; Den Haag: Acco, Uitgeverij, 2009.
'''Boeken'''
* Akutagawa, Ryunosuke. Rashomon and Seventeen Other Stories. Tra edition. Penguin Classics.
* Akutagawa, Ryûnosuke, and René de Ceccatty. 2005. Une vague inquiétude. Translated by Silvain Chupin. Monaco: Editions du Rocher.
* Akutagawa, Ryūnosuke. 2007. Rashomon en andere verhalen. Centraal Boekhuis.
* Lewell, John. 1993. Modern Japanese Novelists: A Biographical Dictionary. New York ; Tokyo: Kodansha International Ltd.
* Walle, Willy Vande. 2009. Een Geschiedenis van Japan. Van Samurai Tot Soft Power. 1 edition. Leuven; Den Haag: Acco, Uitgeverij.
* A. Bachrach e.a.: ''Encyclopedie van de wereldliteratuur''. Bussum, 1980-1984. ISBN 90-228-4330-0
'''Internetbronnen'''
*“Ryūnosuke Akutagawa.” 2014. Wikipedia, the Free Encyclopedia. http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ry%C5%ABnosuke_Akutagawa&oldid=582139964. (18/12/2007).
*“Akutagawa: Master of the Short Story at Japan Blog.” 2014. (20/12/2007). http://www.geishablog.com/uncategorized/akutagawa-master-of-the-short-story/.
* Peace, David. 2007. “Last Words.” The Guardian, September 8, sec. Books, (20/12/2007). http://www.theguardian.com/books/2007/sep/08/featuresreviews.guardianreview13.
*“The Encyclopedic Entry of Akutagawa, Ryunosuke.” 2014. Reference.com. (20/12/2007). http://www.reference.com/browse/Akutagawa,%20Ryunosuke.
*“Akutagawa Prize.” 2014. Wikipedia, the Free Encyclopedia. (27/12/2007). http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Akutagawa_Prize&oldid=599444503.
*“Rashomon.” 2014. Wikipedia, the Free Encyclopedia. (28/12/2007). http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Rashomon&oldid=606447567.
*jlit <http://www.jlit.net/authors/modern/biographies-a-to-i.html> (19/12/2007).
*Kamakura (鎌倉) <http://www.city.kamakura.kanagawa.jp/bunka/bunjinroku/akutagawa_e.htm> (20/12/2007).
*kirjasto <http://www.kirjasto.sci.fi/akuta.htm> (20/12/2007).
*Aozora Bunko (青空文庫) <http://www.aozora.gr.jp/index_pages/person879.html> (22/12/2007).
*[http://mediawiki.arts.kuleuven.be/geschiedenisjapan/index.php/Akutagawa_Ry%C5%ABnosuke_(%E8%8A%A5%E5%B7%9D_%E9%BE%8D%E4%B9%8B%E4%BB%8B) Tweede wiki over Akutagawa Ryūnosuke]
'''Afbeeldingen'''
*Foto van Akutagawa Ryūnosuke: Livedoor Blog van Kazetomohito <http://blog.livedoor.jp/kazetomohito/> (30/12/2007).
== Externe link ==
* [http://www.kirjasto.sci.fi/akuta Biografie door Petri Liukkonen]
* [http://www.theguardian.com/books/2007/sep/08/featuresreviews.guardianreview13 Peace, David. 2007. “Last Words.” The Guardian, September 8, sec. Books, (20/12/2007)]
== Voetnoten ==
{{References|90%}}
{{DEFAULTSORT:Akutagawa, Ryunosuke}}
| 