Honte: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 8:
 
=== Middeleeuwen ===
==== Post-Romeinse transgressie ====
Vanaf de vierde eeuw begint het zeeniveau terug te stijgen en wordt de strandwal doorbroken. Het geulenstelsel ten westen van Terneuzen komt onder de invloed van de getijwerking en het gebied wordt onbewoonbaar. Tot in [[Ossenisse]] is er invloed van incidentele hoge vloeden te merken. Na 600 trekt het water zich weer terug (relatieve zeespiegeldaling) en keert de bewoning en landbouw terug in het gebied. De latere [[Braakman]] is in die tijd al een natuurlijke grens tussen West- en Oost-Zeeuws-Vlaanderen. De [[Sincfal]], het huidige Zwin, bestaat ook reeds en zorgt voor een deel van de afwatering doorheen de duinenrij.
 
==== Post-Karolingische transgressie ====
Vanaf de elfde eeuw stijgt de zeespiegel weer. De grootste effecten doen zich voor bij de huidige monding van de Oosterschelde. Delen van de [[strandwal]] worden weggeslagen en er ontstaan zeearmen die steeds oostelijker invloed krijgen. Uiteindelijk bereikt de zeearm de afwatering van de Schelde en neemt deze ''Oosterschelde'' steeds meer van de Scheldeafvoer over van de [[Eendracht (water)|Eendracht]]. Deze laatste wordt minder belangrijk en gaat voor een deel verzanden. Ook via het [[Veerse gat]] breidt de invloed van de zee zich steeds meer uit naar het zuidoosten en er ontstaat in de twaalfde eeuw kortstondig een verbinding met de Honte die de [[Zwaakse Weel]] wordt genoemd. Ook was er waarschijnlijk een verbinding tussen de Honte en de Sincfal via [[Ijzendijke]], ten noorden van [[Aardenburg]]. De Honte mondde waarschijnlijk uit in het verdwenen dorpje 'Hontemude' tussen de huidige gemeenten Bath en Ossendrecht<ref>Zo blijkt uit een oorkonde van de Sint-Michielsabdij van Antwerpen van 1148 betreffende het visserijgebied 'bij de Agger tegenover Ossendrecht'. Zie COEN, I., De Eeuwige Schelde ? Ontstaan en ontwikkeling van de Schelde, Waterbouwkundig laboratorium, 1933-2008.</ref>. Ergens in de elfde of twaalfde eeuw ontstaat er een verbinding tussen de Wielingen en het achterliggende gebied ten westen van Terneuzen.
 
==== Regressie ====
In de dertiende en veertiende eeuw trekt de zee zich nog een laatste keer terug. Het westelijke deel van de huidige Westerschelde blijft in verbinding staan met de Wielingen ten zuiden van Vlissingen maar het gebied wordt wel terug zoeter. De verbinding met de Wielingen is niet heel breed of diep en ten noorden van Terneuzen bevindt zich nog steeds de waterscheiding tussen afwatering via de Honte en via de Wielingen. In de dertiende en vooral de veertiende eeuw wordt er veel aan [[landaanwinning]] gedaan. Ook wordt er veel veen ontgonnen waardoor de bodem significant verlaagd wordt en de risico's op overstroming toenemen.
 
==== Laat-middeleeuwse transgressie ====
De [[Sint-Maartensvloed (1375)]] geeft de start voor de grootschalige verbreding van de monding. De [[Braakman]] ontstaat; de stad [[Ijzendijke]] verdrinktoverstroomt en [[Biervliet]] wordt voor eeuwen een eiland. Ten noorden van de Braakman, ten westen van Terneuzen, ontstaat een binnenwater met woelig water, de [[Dollaert]]. Beperkte scheepvaart tussen de Dollaert en de Honte is mogelijk maar de internationale scheepvaart naar Antwerpen dient nog gebruik te maken van de Oosterschelde. Tijdens de [[Sint-Elisabethsvloed (1404)]] verdwijnt het eiland [[Wulpen (eiland)|Wulpen]] waardoor er meer water in het westelijke deel van de latere Westerschelde kan opgestuwd worden. Dit geeft de aanzet voor de verbreding en de verdieping van de verbinding tussen de Dollaert en de Honte. In 1433 wordt er tol geheven op de Honte ter hoogte van [[Rilland]]<ref>[http://www.delevendedelta.nl/docs/LasesWesterscheldeHonte.pdf Ir. W.B.P.M. Lases (2008), ''Stroomgebied van de Honte, een veranderend beeld.'']</ref> en gebeurt de internationale handel voornamelijk over de Honte of de ''nieuwe Schelde''. Uit een schriftelijke bron uit [[1318 ]] blijkt dat wat nu Oosterschelde heet toen de ''oude Schelde'' werd genoemd. De stroomrichting van de Honte wordt omgekeerd maar het blijft aanvankelijk wel een zoetwater getijrivier. Tegen 1600 is deze stroomomkering definitief en spreekt men van de Westerschelde, wat vastgelegd wordt in het [[Verdrag van Munster]] in 1648. De naam Honte wordt gebruikt als synoniem voor de Westerschelde en dus de gehele zeearm. Door het stijgende zeeniveau wordt ook de invloed van de Braakman steeds groter en groter en reikt op het einde van de achttiende eeuw, zoals zichtbaar op de [[Ferrariskaarten]] tot in [[Axel]]. In de zestiende eeuw verdween het oorspronkelijke [[Biervliet]] in de golven van de Braakman.
 
Aan het eind van de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw staat een groot deel van Zeeuw-Vlaanderen onder water door [[inundatie]] door de Spanjaarden. Hierdoor vergroot het bergingsvolume van de Westerschelde en versterkt de verdieping van het estuarium extra. De verbinding tussen Ooster- en Westerschelde verzandde steeds meer, en in [[1867]] werd de [[Kreekrak]] definitief afgedamd door de aanleg van de [[Kreekrakdam]] ten behoeve van de [[Zeeuwse Lijn]]. Vanaf dat moment is [[Zuid-Beveland]] geen [[eiland]] meer maar een [[schiereiland]].
 
== Etymologie ==