John Curtin: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
→Levensloop: lf |
||
Regel 28:
Australië was intussen in september 1939 betrokken geraakt in de [[Tweede Wereldoorlog]]. Australië verklaarde [[Duitsland]] na de invasie van [[Polen]] in navolging van [[Groot-Brittannië]] en [[Frankrijk]] de oorlog. Curtin weigerde het aanbod van premier [[Robert Menzies]] om een oorlogskabinet te vormen omdat hij bang was dat de Labor-partij daardoor uit elkaar zou kunnen vallen. Premier Menzies reisde in 1941 naar Groot-Brittannië om de oorlogsstrategie door te nemen. Terwijl hij daar was verloor hij de steun van zijn eigen partij. Partijgenoot [[Arthur Fadden]] volgde hem op. Deze verloor binnen een paar weken de meerderheid in het parlement doordat twee onafhankelijke parlementariërs hun steun opzegden. [[Gouverneur-generaal van Australië|Gouverneur-generaal]] [[Alexander Hore-Ruthven]] was terughoudend met het uitschrijven van nieuwe verkiezingen met het oog op de internationale situatie. Hij riep de twee onafhankelijke parlementsleden bij zich en haalde hen over om John Curtin te steunen als hij hem benoemde tot premier. Zij konden zich daarin vinden en Curtin werd op 7 oktober 1941 ingezworen als premier.
Twee maanden later viel [[Japan]] de [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] marinebasis [[Pearl Harbor]] aan. Weer drie dagen laten bracht het land van de rijzende zon twee Britse vliegdekschepen tot zinken. Daarmee verdween een groot deel van de Australische bescherming. In een historisch geworden nieuwjaarsspeech sprak Curtin over de Verenigde Staten als Australisch belangrijkste bondgenoot, omdat Groot-Brittannië het druk genoeg had haar eigen hachje te [[redden]]. Ook kwam hij in conflict met de Britse premier [[Winston Churchill]]. Deze had beloofd de Australische 6e en 7e divisie te verschepen van [[Noord-Afrika]] naar [[Nederlands-Indië]], een stuk dichter bij huis, maar wilde hen uiteindelijk inzetten in [[Myanmar|Birma]]. Daar ging Curtin niet mee akkoord. Bij de val van [[Singapore]] in januari 1942 kwam bijna de gehele 8e divisie in krijgsgevangenschap terecht.Vanaf februari 1942 begon Japan ook met het bombarderen van [[Darwin (Australië)|Darwin]], de meest noordelijke stad op het Australische vasteland. Pas tegen het einde van 1942 week de vrees voor een Australische invasie.
Het Australische parlement nam in 1942 een wet aan die toestond dat dienstplichtige militairen ook in gebieden buiten het Australisch grondgebied konden worden ingezet. Tijdens de Eerste Wereldoorlog en zelfs het begin van de Tweede Wereldoorlog was Curtin nog tegenstander van de dienstplicht geweest. De maatregel leverde hem veel verzet op uit eigen partij, met name vanuit het linkse kamp onder leiding van [[Arthur Caldwell]]. Het koste de premier veel energie om deze rel te sussen. Tijdens de oorlog voerde de Labor-regering ook veel sociale wetgeving door. Zo kwam er een speciaal pensioenfonds voor in de steek gelaten vrouwen en kregen de [[Aboriginals]] toegang tot veel meer uitkeringen. Verder werden de pensioenen uitgebreid. Bij de parlementsverkiezingen van 1943 behaalde Labor haar grootste verkiezingsoverwinning ooit, met 58.2 procent van de stemmen en daarmee twee derde van de zetels in het Huis van Afgevaardigden.
| |||