Hunsingo (streek): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Locatie Hunsingo.png|thumb|Locatie van Hunsingo in Groningen]]
'''Hunsingo''' ([[Gronings]]: ''Hunzego'' of ''Hunzengo'') is een [[Lijst van Nederlandse streken|streek]] in de provincie [[Groningen (provincie)|Groningen]] gelegen tussen het [[Reitdiep (rivierdiep)|Reitdiep]] en het [[Maarvliet]]. Hunsingo was een van de drie [[De Ommelanden|Ommelanden]]. Het grenst in het noorden aan de [[Waddenzee]], in het oosten aan [[Fivelingo (streek)|Fivelingo]], in het westen aan het [[Westerkwartier (Groningen)|Westerkwartier]] en [[Friesland]] en in het zuiden aan het [[Gorecht (streek)|Gorecht]]. De streek komt overeen met de huidige gemeenten [[De Marne]], [[Eemsmond]] de grootste gedeeltes van de gemeenten [[Bedum (gemeente)|Bedum]] en [[Winsum (gemeente)|Winsum]] en de voormalige gemeente Middelstum.
 
== Algemeen ==
De naam betekent streek (go of [[gouw (Germaans)|gouw]]) van de [[Hunze (rivier)|Hunze]]. De Hunze heet in Hunsingo geen Hunze meer, maar [[Reitdiep (rivierdiep)|Reitdiep]]. Oorspronkelijk volgde de Hunze een andere loop, en verdeelde de rivier Hunsingo in twee delen om bij het huidige [[Pieterburen]] in de [[Waddenzee]] uit te monden.
Hunsingo was het eerste lid van de Ommelander Unie. De belangrijkste plaats was [[Winsum (dorp)|Winsum]] waar [[de Ommelanden]] een korte tijd hun eigen vergaderingen hielden. Het gebied komt grotendeels overeen met het [[Hogeland|Hoogeland]], dat overigens meer een geografische aanduiding is, terwijl Hunsingo een bestuurlijke eenheid was.
Regel 18:
Het gouw was oorspronkelijk onderverdeeld in twee of drie onderkwartieren, die samenvielen met de oudste [[seend (kerkrecht)|seenddistricten]] of moeder[[parochie (kerk)|parochie]]s. Daarvan waren de parochies van Usquert en Leens de oudste:
*''[[Marne (gebied)|Marne]]'' (hoofdplaats [[Leens]])
*''Westerambt'' (hoofdplaats [[Baflo]], met de onderdelen [[Halfambt]] (ten noorden van het [[Winsumerdiep]], hoofdplaats [[Baflo]]) en een zuidelijke helft, die uiteenviel in [[Upgo]] of Ubbega (tussen Winsumerdiep en Reitdiep, hoofdplaats [[Winsum (dorp in Groningen)|Winsum]]) en [[Middag (landschap)|Middag]] (ten zuiden van het [[Reitdiep (rivierdiep)|Reitdiep]], hoofdplaats [[Garnwerd]])
*''[[Oosterambt]]'' (hoofdplaats [[Usquert]])
De Marne was oorspronkelijk een deel van het gouw [[Humsterland]] ([[Westerkwartier (Groningen)|Westerkwartier]]), dat zich echter door het ontstaan van het [[Reitdiep (rivierdiep)|Reitdiep]] en het ontginnen van het achterliggende veengebied tot een afzonderlijk seenddistrict ontwikkelde. Het district [[Middag (landschap)|Middag]] wordt sinds de zestiende eeuw eveneens bij het [[Westerkwartier (Groningen)|Westerkwartier]] gerekend. Van het Oosterambt scheidde zich omstreeks de veertiende eeuw het veengebied [[Innersdijk]] (rond [[Bedum (plaats)|Bedum]]) af, terwijl de Marne in de vijftiende eeuw tijdelijk uiteenviel in een Ooster- en een Westerdeel. De verschillende onderkwartieren kenmerkten zich door grote zelfstandigheid; de gezamenlijke vertegenwoordigers kamen bijeen in [[Onderdendam]], dat precies op de grens van de belangrijkste onderkwartieren lag.<ref>H. van Lengen, 'Tota Frisia: Sieben Seelande und mehr', in: dez. (red.), ''Die friesische Freiheit des Mittelalters: Leben und Legende'', Aurich 2003, pp. 61-68</ref>
 
In de 1659 werd op last van de Staten Generaal een nieuwe indeling ingevoerd: