Karl Landsteiner: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 50 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q84405
Uitbreiding biografie
Regel 1:
{{Infobox Nobelprijswinnaar
| naam = Karl Landsteiner
| periode = [[14 juni]] [[1868]] - [[26 juni]] [[1943]]
| afbeelding = LandsteinerWS.jpg
| onderschrift = Bronzen beeld van Karl Landsteiner
Regel 10:
| jaar = 1930
| reden = "Voor de ontdekking van de menselijke [[bloedgroep]]en."
| met =
| voor = [[Christiaan Eijkman]]<br /> [[Frederick Gowland Hopkins]]
| op = [[Otto Heinrich Warburg]]
| met portaal = Geneeskunde
}}
 
'''Karl Landsteiner''' ([[Wenen]], [[14 juni]] [[1868]] – [[New York City|New York]], [[26 juni]] [[1943]]) was een [[Oostenrijk]]s [[bioloog]] en [[arts]]. In 1901 constateerde hij op dat [[bloed]] is in te delen in [[bloedgroep]]en.
 
== Biografie ==
Karl Landsteiner werd geboren als zoonenig kind van de journalist Leopold Landsteiner (1818-1875) en Fanny Hess (1837-1908). Hij studeerde vanaf 1885 aan de [[Universiteit van Wenen]] en behaalde in 1891 zijn medische graad. Hij bezat ook veel kennis van scheikunde, waarbij onder anderen [[Emil Fisher]] zijn leermeester was. HijLandsteiner iswas bekendvanaf geworden1896 vanwegeassistent de ontwikkeling invan [[1901]]Max vanvon het moderne systeem van [[bloedgroepGruber]]en, doorwerkte deals identificatiepatholoog van de aanwezigheid van [[agglutinine]]s inop het bloed.Pathologisch-anatomisch Hiervoor kreeg hijInstituut in [[1930]]Wenen deen [[Nobelprijsdaarna voorvan de1908 Fysiologietot of Geneeskunde]]. Met [[Alexander Wiener]] identificeerde hij1919 in [[1937]]het de [[resusfactor]]Wilhelminen-ziekenhuis.
 
In [[1908]]1911 werd hij hoogleraar pathologie aan de Universiteit van Wenen. Na de [[Eerste Wereldoorlog]] vertrok hij – wegens de steeds slechter wordende levensomstandigheden in Wenen – naar [[Nederland]], waar hij als patholoog van 1919 tot 1922 werkzaam was in het St. InJoannes de Deo Ziekenhuis in [[1922Den Haag]]. In 1922 verbond hij zich aan het Rockefeller Instituut voor medisch onderzoek in [[New York City|New York]], waar hij tot het eind van zijn leven bleef (zelfs na zijn pensioen in [[1939]].) Hij werd genaturaliseerd tot burger van de [[Verenigde Staten]].

Karl Landsteiner overleed aan een hartaanval terwijl hij in het lab aan het werk was. Hij was gehuwd met Helene Wlasto, samen kregen ze een zoon, Ernst Karl, die net als zijn vader ook arts werd.
 
Het Nederlandse [[Rode Kruis]] eerde hem met de [[Karl Landsteiner-penning]] voor bloeddonoren.
 
== Werk ==
Hij is bekend geworden vanwege de ontwikkeling in [[1901]] van het moderne systeem van [[bloedgroep]]en door de identificatie van de aanwezigheid van [[agglutinine]]s in het bloed. Hierbij maakte hij onderscheid in drie bloedgroepen: A, B en C (later hernoemd in 0) en later nog een vierde bloedgroep: AB. Zijn ontdekking maakte bloedtransfusies tussen mensen mogelijk, waarbij een patiënt bloed krijgt toegediend van iemand met dezelfde bloedgroep. Hiervoor kreeg hij in [[1930]] de [[Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde]].
 
Samen met de bioloog [[Erwin Popper]] (1875-1955) ontdekte hij de besmettelijk karakter van [[Poliomyelitis]] en isoleerde het. In 1927, met de patholoog [[Philip Levine]] (1900-1987), ontdekte hij de M- en N-agglutinines. Met [[Alexander Wiener]] identificeerde hij in [[1937]] de [[resusfactor]].
 
== Bibliografie ==