Centraal bediende treinaanwijzers in Nederland: verschil tussen versies

De '''centraal bediende treinaanwijzer''' (afgekort CTA) is een paneel dat in '''Nederland''' vaak op [[spoorwegstation|stations]] boven de [[perron (platform)|perron]]s hangt vanwaarvoor [[reizigerstrein]]en vertrekken,hangt. enHet daarmeeis een deel van de vormen van [[dienstregelinginformatieDienstregelinginformatie over treinen]] in Nederland]].

Voor de komst van de CTA, op sommige stations nog tot in de jaren zeventig, werd er gewerkt met metalen bordjes die door de perronopzichter aan een paal werden gehaakt. Aan de paal bevond zich een klok met wijzerplaat waarop de vertrektijd kon worden aangegeven. Op sommige stations in België, waaronder station Blankenberge, gebeurt dit nog steeds zo.

De CTA's worden bediend door [[ProRail]] Regionale Verkeersleidingen afdeling Reisinformatie. (zijDat verzorgenbedrijf verzorgt ook de omroepberichten op de verschillende stations).

De oudste CTA's werkten met zwarte letters op een witte ondoorzichtige film, die op- en afgerold werd. Meestal hadden deze CTA's drie vakken: de bestemmingen, de vertrektijd en het type trein (zoals intercity, stoptrein of extra trein. Op kleinere stations stonden alleen de stations aangegeven waar de trein zou stoppen maar niet de vertrektijd. In Eindhoven werd gewerkt met televisieschermen van [[Philips (bedrijf)|Philips]].

De eerste generatie CTA zijnwas mechanisch, en werkenwerkte door middel van paletten 'boekjes'flappenborden die automatisch doorgebladerd wordenwerden, totdat het juiste bordje verschenenverscheen. isDe eerste generatie-CTA's waren er in drie formaten: met twee, drie of vier regels. Het formaat dat werd toegepast was afhankelijk van de beschikbare ruimte en de hoeveelheid informatie die moest kunnen worden weergegeven.

Op de CTA wordenwerd voor de eerst vertrekkendeeerstvertrekkende trein tijdstip van vertrek, [[Treinvervoer_in_Nederland#Treinsoorten|treinsoort]] ([[Intercity]], [[Sprinter (treinsoort)|Sprinter]], enz.) en de stations waar de trein zal stoppenstopte vermeld. Als de trein een omweg maaktmaakte naar de eindbestemming wordtwerd soms een eerder station als eindbestemming vermeld (vooral bij de stoptrein Dordrecht-Schiphol-Hilversum-Utrecht hangthing de aangegeven bestemming sterk af van het station waar de CTA hangthing).

Daarnaast kankon het bord zaken aangeven als de eventuele vertraging van een trein, het verplicht zijn van een toeslag, de locatie van de [[eerste klas (openbaar vervoer)|eersteklasrijtuigen]] en de aanwezigheid van bepaalde voorzieningen in de trein. CTA's wordenwerden ook gebruikt om aan te geven dat een trein niet voor vertrekkende reizigers bedoeld is ("Niet instappen") of dat er vertraging is ("+10 minuten"). IsWas er iets aan de hand dat niet door de CTA kan worden aangegeven, dan wordenwerden de wachtenden geattendeerd op omroepberichten met aanvullende informatie ("Let op omroepbericht").

De tweede generatie CTA's werkenwerkt door middel van digitale schermen, die niet alleen op de perrons komen te hangen, maar ook bij onder andere de ingangen, en in de stationshal en dergelijke. De schermen hangenmaken samendeel metuit van het "InfoPlus"-systeem van de NS en Prorail. Bij de nieuwe schermen is nagedacht over de volgorde van de beeldschermen: hoe dichter de reiziger bij de trein op het perron komt, hoe gedetailleerder de informatie over de trein wordt. Bij de ingang van het station wordt alleen de eindbestemming van een trein met de belangrijkste tussenstations genoemd, samen met de vertrektijd, het juiste spoor en de treinsoort. Boven het perron worden alle tussenstations genoemd.

De Treinbeeldschermentreinbeeldschermen zijn de vervangers van de grote blauwe borden in de stationshallen. De Treinbeeldschermentreinbeeldschermen tonen de 7 volgende vertrekkende treinen op het station, en de belangrijkste tussenstations. Het uitgangspunt vanis dat deze schermen is te tonen welke treinen in ongeveer het eerstvolgendekomende half uur zullen vertrekken. Zodra er in een half uur meer dan 7 treinen vanaf dat station vertrekken, zullen er twee TB-schermentreinbeeldschermen naast elkaar komen te hangen, zodat alle treinen die het komende half uur vertrekken zichtbaar worden. Het gaat dan om TB14.<ref name=Treinbeeldscherm>Het getal achter de afkorting TB staat voor het aantal treinen dat af te lezen valt.</ref> De heel grote stations krijgen drie schermen naast elkaar waarop de eerstvolgende 21 vertrekkende treinen staan (TB21).<ref name=Treinbeeldscherm></ref>

De Perronverwijzersperronverwijzers zijn de vervangers van de eerste generatie CTA-schermen in de wandelgangen van de grotere stations. Bij de toegang tot een perron vermelden een of meer Perronverwijzersperronverwijzers per perrongedeelte de gegevens van de eerste trein die vertrekt: de vertrektijd, bestemming, tussenstations en het logo van de vervoerder. Deze worden opgehangen op stations met meer dan drie sporen en meer dan vijf [[spoorfases|spoorfasen]] (A/B). Er bestaat ook een grotere uitvoering, welke een extra blauwe regel onder in het scherm kan weergeven, waarop af te lezen valt welke trein daarna vertrekt vanaf dat spoor of die spoorfase.

De Treinbeeldscherm Perron schermenPerronschermen zijn de vervangers van de eerste generatie CTA-schermen op de perrons. De TBP-schermen tonen de treinsoort, het logo van de vervoerder, vertrektijd, de eindbestemming en alle tussenstations. Als de lijst van tussenstations te lang is voor één regel, zal de opsomming van tussenstations steeds een regel naar boven doorschuiven. De puntjes geven daarbij aan dat er nog meer informatie beschikbaar is en getoond zal worden. Een voordeel van de TBP-schermen is dat er ook extra informatie getoond kan worden, zoals meldingen dat een trein na een bepaald station op alle stations stopt, en dat er ruimte is voor een regel waarin de volgende trein met zijn eindbestemming en vertrektijd geplaatst kan worden. Ook spoorwijzigingen die betrekking hebben op dat spoor zijn af te lezen op de schermen. Op perrons en perrondelen zonder overdekking worden schermen geplaatst die gebruik maken van [[Led]]-technologie, ter verbetering van de leesbaarheid bij veel tegenlicht.

De '''Passenger Information Display''' of '''Passagier Informatie Display''' (afgekort '''PID''') is een soort van CTA voor het metrosysteem van [[Amsterdam]]. Vanaf 1977 werd gebruikgemaakt van oranje aanwijzers welke met flappenbordjes alleen de eindbestemming aangaven, eventueel met de rode tekst ''Korte trein'' of ''Niet instappen''. De aanwijzers flapteflapten pas kort voor vertrek op de juiste eindbestemming. Op het Centraal Station gaven 2 blauwe lampen aan welke metro het eerste vertrok als er 2 metro's gereed stonden. De laatste minuut voor vertrek gingen ze knipperen om onnodig rennen te voorkomen. Bij de komst van sneltramlijn 51 verschenen bij deze lijn een nieuw type aanwijzer, dat op het Buitenveldertse en Amstelveense traject nog steeds wordt gebruikt.

Bij de komst van metrolijn 50 verschenen op het nieuwe traject de eerste PID's. De oude oranje aanwijzers toonden steeds meer kuren en op het nieuwe station Duivendrecht werden in 1993 de aanwijzers vast gezet en voorzien van stickers met de tekst van de lijn en de eindbestemming. Naderhand werden ook alle overige aanwijzers vast gezet en voorzien van een sticker. Dit is de reden geweest dat de lijnen 53 en 54 zichtbaar een lijnnummer voor het publiek gingen tonen., Eersteerst met borden achter de voorruit en in 2000 werden filmkasten ingebouwd.