Excentrische positionaliteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 2 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q1385601
k Spellingsfout gecorrigeerd.
Regel 4:
 
== Verklaring ==
Levenloze voorwerpen, maar ook [[plant|planten]] missen een relatie tot hun positionaliteit, dit wil zeggen dat het binnen en buiten bij hen nog geen centrum heeft. Zo is er bij een plant nochnog geen sprake van een [[grens]] waar men aan weerskanten kan spreken van een [[Subject (filosofie)|subject]] of [[Object (ding)|object]]. Deze relatie treedt pas op bij dieren, waarbij het grensverkeer wel door een centrum, namelijk op fysiek niveau in het [[zenuwstelsel]] wordt geregeld. Zo is een dier, in tegenstelling tot een plant niet slechts een [[Lichaam (biologie)|lichaam]], maar ook ''in'' zijn lichaam. De mens onderscheidt zich dan weer van het dier doordat zij ook nog een relatie onderhoudt ten opzichte van dit centrum. Men kan hier dus spreken van een tweede bemiddeling: de mens is zich bewust van het centrum van de [[ervaring]]. Met andere woorden ''beleeft'' hij zijn beleven, hij is zich bewust. De mens is dus (a) het lichaam, (b) in het lichaam, (c) uit het lichaam. Zo bezit de mens dus een ex-centrische positionaliteit; hij positioneert zich in zekere zin buiten zichzelf.
 
Plessner ontwikkelde deze term als een tegenvoorstel tegen de traditionele [[René Descartes|cartesiaans]]-[[Dualisme (filosofie van de geest)|dualistische]] traditie. De filosoof René Descartes onderscheidde enerzijds de [[res cogitans]] en anderzijds de [[res extensa]]. Plessner pleit, geheel in de traditie van de fenomenologie, voor een veel subtieler en minder fundamenteel onderscheid tussen lichaam en geest.