Stikstofoxide: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k extra spatie in reactievergelijking voor equidistantie met AWB |
|||
Regel 12:
De verzamelnaam voor de mono-stikstofoxiden (NO, NO<sub>2</sub> en NO<sub>3</sub>) is NO<sub>x</sub>. De laatste vier, N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, N<sub>2</sub>O<sub>4</sub>, N<sub>2</sub>O<sub>5</sub> en NO<sub>3</sub>, zijn bij kamertemperatuur en atmosferische druk niet stabiel:
:<math>\mathrm{2\ N_2O_3\ \longrightarrow\ 2\ NO\ +\ N_2O_4}</math>
:<math>\mathrm{N_2O_4\ \longrightarrow\ 2\ NO_2}</math>
:<math>\mathrm{2\ N_2O_5\ \longrightarrow\ 4\ NO_2\ +\ O_2}</math>
De tweede, N<sub>2</sub>O, is weinig stabiel en ontleedt gemakkelijk:
:<math>\mathrm{2\ N_2O\ \longrightarrow\ 2\ N_2\ +\ O_2}</math>
De eerste, NO, zet zich in lucht om tot NO<sub>2</sub>:
:<math>\mathrm{2\ NO\ +\ O_2\ \longrightarrow\ 2\ NO_2}</math>
Hoewel NO het meest gevormd wordt, zal in de lucht dus vooral NO<sub>2</sub> voorkomen.
Regel 33:
Het belangrijkste mechanisme is indertijd aangetoond door [[Zeldovich]] en luidt vereenvoudigd:
:<math>\mathrm{N_2\ +\ O_2\ \longrightarrow\ 2\ NO}</math>
Bij 1500°C levert dit 0,3% NO op, bij 1930°C 1% en bij 2300°C 2%.
Regel 40:
Stikstofoxiden worden gerekend tot de stoffen die [[verzuring]] van het [[milieu]] in de hand werken, onder andere [[zure regen]]. Immers, reactie met water levert inderdaad [[Anorganisch zuur|anorganische zuren]] ([[salpeterzuur]] en [[salpeterigzuur]]) op:
:<math>\mathrm{N_2O_5\ +\ H_2O\ \longrightarrow\ 2\ HNO_3}</math>
:<math>\mathrm{N_2O_3\ +\ H_2O\ \longrightarrow\ 2\ HNO_2}</math>
:<math>\mathrm{2\ NO_2\ +\ H_2O\ \longrightarrow\ HNO_3\ +\ HNO_2}</math>
== Toxicologie en veiligheid ==
Stikstofoxiden zijn schadelijk voor de [[Ademhalingsstelsel|luchtwegen]] van mens en dier en ook voor plantengroei. Stikstofoxiden tasten ook de [[ozonlaag]] in de [[stratosfeer]] aan:
:<math>\mathrm{NO\ +\ O_3\ \longrightarrow\ NO_2\ +\ O_2}</math>
[[Ozon (stof)|Ozon]] kan echter ook opnieuw gevormd worden door de omgekeerde reactie:
:<math>\mathrm{NO_2\ +\ O_2\ \longrightarrow\ NO\ +\ O_3}</math>
Stikstofoxiden kunnen op deze manier [[smog]] nabij de grond creëren en zijn verantwoordelijk voor een gedeelte van het [[broeikaseffect]]: N<sub>2</sub>O werkt zoals [[koolstofdioxide]], maar dan 294 keer zo sterk.
| |||