Hasmoneeën: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 25 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q496922
spelfouten verbeterd
Regel 10:
 
==Stamboom==
Leiders van de Makkabeese opstand of koningen in de HasmoneeseHasmonese dynastie zijn dikgedrukt.
{{Stamboom Hasmoneeën}}
 
==HasmoneeseHasmonese dynastie==
Toen Simon stierf, werd hij opgevolgd door zijn zoon [[Johannes Hyrcanus]]. Daarmee werd de HasmoneeseHasmonese dynastie gevestigd. Voor het eerst na de [[Babylonische ballingschap]] was er weer sprake van een zelfstandige Joodse staat.
 
De achtereenvolgende HasmoneeseHasmonese heersers over de Joodse staat waren:
 
* Simon Makkabeüs (141-134)
Regel 25:
* [[Hyrcanus II]] en [[Aristobulus II]]<br />(67-63; Hyrcanus II tot 37)
 
==Groei van het HasmoneeseHasmonese rijk==
In de tijd van Judas Maccabeüs was Judea een klein tempelstaatje. Vooral de eerste HasmoneeseHasmonese koningen toonden zich echter grote veroveraars. Het HasmoneeseHasmonese rijk breidde zich snel uit, tot het de omvang had van het Israël van de koningen [[koning David|David]] en [[Salomo]].
 
<gallery>
Regel 35:
Bestand:Judea Aristobulus I.PNG|veroveringen door [[Aristobulus I]]
Bestand:Judea Alexander Janneüs.PNG|veroveringen door [[Alexander Janneüs]]
Bestand:HasmoneeseHasmonese rijk.PNG|Uiteindelijke omvang van het HasmoneeseHasmonese rijk
</gallery>
 
==Oppositie==
Hoewel de Makkabeeën tijdens de opstand op veel steun konden rekenen van de wetsgetrouwe Joden (in deze periode ook wel [[chasideeën]] genoemd), veranderde dat toen de onafhankelijke Joodse staat was ontstaan. Uit de werken van [[Flavius Josephus]] blijkt dat de [[Farizeeën]] en de [[Essenen]], die beide voortkomen uit de ''chasideeën'', gedurende heel de HasmoneeseHasmonese periode kritisch of zelfs afwijzend stonden tegenover de HasmoneeseHasmonese heerschappij.
De reden hiervoor was tweeledig.
 
Eerst en vooral hadden zij er bezwaar tegen dat de Hasmoneeën het koningschap en het [[hogepriester|hogepriesterschap]] in zich verenigden. Dit was, meenden zij, in strijd met de Thora: de koning moest afkomstig zijn uit de stam [[Juda (stam)|Juda]], terwijl de hogepriester moest stammen uit de stam [[Levieten|Levi]], meer specifiek uit het geslacht van [[Aäron]].
 
In de tweede plaats namen de HasmoneeseHasmonese vorsten in toenemende mate de [[hellenisme|hellenistische cultuur]] over, terwijl Essenen en Farizeeën zich vastklampten aan de Joodse tradities waar, naar hun gevoel, de Makkabeeën voor gestreden hadden.
 
Het boek [[I Makkabeeën]] lijkt geschreven te zijn met de bedoeling de binnenlandse oppositie te overtuigen van de rechtmatigheid van de HasmoneeseHasmonese heerschappij.
 
==Einde van de dynastie==
De broers Hyrcanus II en Aristobulus II waren na de dood van hun moeder Salome Alexandra in een hevige strijd om de opvolging gewikkeld. Aan hun beider ambities kwam een einde toen de Romeinen in [[63 v.Chr.]] [[Jeruzalem]] innamen. De Romeinen stelden Hyrcanus II aan als hogepriester over het Joodse land, dat nu een vazalstaat van de Romeinen was geworden. Hyrcanus' gebrek aan ruggengraat gaf zijn raadsheer [[Antipater (Idumea)|Antipater]] - de gouverneur van [[Idumea]] - de kans in toenemende mate een belangrijke politieke rol voor zich op te eisen.
 
In 40 v.Chr. kwamen de [[Parthen]] onder [[Orodes II]] en zijn zoon [[Pacorus I]] op het toppunt van hun macht en wisten zij grote delen van Syrië te veroveren. [[Antigonus (Hasmoneeën)|Antigonus]], de zoon van Aristobulus II, sloot een bondgenootschap met hen en met hun hulp wist hij voor korte tijd de macht over te nemen en de HasmoneeseHasmonese staat in ere te herstellen ([[40 v.Chr.]]-[[37 v.Chr.]]). De Parthische opleving hield echter niet lang stand en daarmee was feitelijk ook Antigonus' lot bezegeld. [[Herodes I|Herodes]], de zoon van de inmiddels overleden Antipater, heroverde Jeruzalem echter met hulp van de Romeinen en kreeg het koningschap over het Joodse land. Om zijn heerschappij ook in Joodse ogen legitiem te maken, trouwde hij met de HasmoneeseHasmonese prinses [[Mariamne]], maar haar politieke invloed was nihil. Ook Mariamnes broer [[Aristobulus III]] speelde geen rol van betekenis meer, doordat kort nadat hij onder internationale politieke druk het ambt van [[Hogepriester]] had gekregen, hij om het leven kwam bij een door Herodes bevolen moordaanslag.
 
De familie van de Hasmoneeën bleef nog wel geruime tijd populair onder de Joden, maar heeft Herodes en de door hem gestichte nieuwe [[Herodianen (dynastie)|Herodiaanse dynastie]] niet meer van de heerserspositie kunnen verdringen.