Lateraliteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
-interwiki's (wikidata)
GrouchoBot (overleg | bijdragen)
stub sorting, replaced: vooral gespecialiseerd → gespecialiseerd met AWB
Regel 11:
 
== Motorische functies ==
Bewegingen van ledematen aan de linkerkant van het lichaam worden gestuurd door de [[motorische cortex|motorische gebieden]] in de rechterhelft van de hersenen, en die aan de rechterkant door motorische gebieden in de linkerhelft van de hersenen (zie ook [[motorische homunculus]]). Bij de meeste mensen blijkt daarbij een voorkeur te bestaan voor het gebruik van de rechterhand bij schrijven, manipulatie en grijpen van voorwerpen etc.
 
== Cognitieve functies ==
Regel 25:
Ook geheugenfuncties blijken een zekere mate van lateraliteit te vertonen. Door onderzoekers als Tulving en Cabeza is met behulp van [[Positronemissietomografie|PET]] en [[Functionele MRI|fMRI]] vastgesteld dat over een groot aantal verschillende taken de linker [[prefrontale schors]] en de [[Hippocampus (hersenen)|hippocampus]] actief waren bij het opslaan (coderen/inprenten) van informatie, terwijl de rechter prefrontale schors meer actief was bij terugzoeken (retrieval) van informatie. Het betrof hier in de meeste gevallen [[episodisch geheugen|episodische geheugentaken]]. Voor dit verschijnsel heeft Tulving het [[acroniem]] [[HERA]] (Hemispheric Encoding-Retrieval Asymmetry) bedacht. Een ander verschil dat gevonden is voor de prefrontale schors betrof dat tussen verbale en niet-verbale (ruimtelijke) [[werkgeheugen (mens)|werkgeheugen]]taken. Links was meer actief in verbale geheugentaken en rechts in ruimtelijke geheugentaken (zie ook D'Esposito).
*[[Bewustzijn]]
De linkerhersenhelft blijkt bij veel mensen verbonden te zijn met taalfuncties en het vermogen om logische conclusies te trekken. Vanuit dit standpunt gezien, is het waarschijnlijk dat linker- en rechterhelft ook verschillen in [[bewustzijn|bewustzijnsfuncties]]sfuncties. 'Denken over' onze indrukken en ervaringen vormt een belangrijk aspect van bewustzijn. Vanuit deze zienswijze concludeerde de Amerikaanse neuroloog [[Michael Gazzaniga|Gazzaniga]] dat vooral de linkerhersenhelft met bewustzijn is geassocieerd.
 
== Emoties ==
Voor het idee dat in het algemeen [[emoties]] met de rechterhersenhelft en [[verstand]] met de linkerhersenhelft is verbonden, bestaat vooralsnog geen duidelijk bewijs. Waarschijnlijker is dat emotionele ervaringen afhankelijk zijn van een netwerk van verbindingen tussen zowel de linker- als rechterhersenhelften. Wél zijn er aanwijzingen dat bepaalde aspecten van emoties door de hersenhelften verschillend worden verwerkt. Zo is er bewijs gevonden dat de rechterhersenhelft vooral gespecialiseerd is in het ''begrijpen'' van emoties. Dit blijkt onder andere uit onderzoek met stimulusmateriaal als [[prosodie]] (emotionele intonatie in taal) en [[gelaatsexpressie]]s van emoties. Ook is o.a. door Gainotti vastgesteld dat er een verschil bestaat in de verwerking van [[gemoedstoestand|stemming]] tussen patiënten met beschadiging van de linkerhemisfeer en patiënten met beschadiging van de rechterhemisfeer. Uit deze studies is bovendien gebleken dat de rechterhersenhelft belangrijk is voor de mediatie van negatieve gevoelens en de linkerhersenhelft voor de mediatie van positieve gevoelens. Uit PET-studies blijkt bijvoorbeeld dat [[depressie (klinisch)|depressieve patiënten]] minder activatie vertonen in de linker [[frontale schors]] dan controleproefpersonen. Welke mechanismen in de hersenen aan deze verschillen ten grondslag liggen is nog niet helemaal duidelijk.
 
== Communicatie tussen hersenhelften ==
Regel 44:
*Cabeza, R. & Nyberg, L. (2000). Imaging cognition II: An empirical review of 275 PET and fMRI studies. Journal of Cognitive Neurology, 12, 1-47.
*Gainotti G. (1972). Emotional behavior and hemispheric side of lesion. Cortex, 8, 41-55.
*[[Michael_GazzanigaMichael Gazzaniga| Gazzaniga, M.S.]] (2000). Cerebral specialization and interhemispheric communication: Does the corpus callosum enable the human condition? Brain, 123: 1293-1326.
*[[Michael_GazzanigaMichael Gazzaniga| Gazzaniga, M.S.]] (1995). Consciousness and the Cerebral Hemispheres. In: M.S.Gazzaniga (Ed). The Cognitive Neurosciences (pp. 1391-13991391–1399). Cambridge, MA: MIT Press.
*Geschwind, N. (1979). Specializations of the human brain. Scientific American, 241 (180-199).
*Corballis, M.C. (1991). The Lopsided Ape: evolution of the generative mind. New York: Oxford University Press.