Geuzenveld: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 14:
[[Bestand:Parkrand.jpg|thumb|Het Parkrandgebouw bij het [[Eendrachtspark]].]]
[[Bestand:Burgemeester Roëllstraat Amsterdam.jpg|thumb|De [[Burgemeester Röellstraat]] in Geuzenveld.]]
'''Geuzenveld''' (''Tuinstad Geuzenveld'') is een wijk in de [[Westelijke Tuinsteden]] in [[Amsterdam]], in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Noord-Holland]]. De naam Geuzenveld is ontleendwordt aan eende boerenhofstedenoordzijde metbegrensd die naam langsdoor de [[Haarlemmerweg]]. Volgensen aan de overleveringzuidzijde zouden dedoor [[geuzenSportpark (geschiedenis)|geuzenOokmeer]]. tijdensDe hetoostelijke [[Belegbegrenzing vanis Haarlem (1572-1573)|beleg van Haarlem]] inhet [[1573Eendrachtspark]], hierde eenwestelijke uitvalsbasisbegrenzing hebben gehad. Inpolder de [[17eEendracht eeuw(Amsterdam)|Eendracht]]. werdGeuzenveld eentelt boerenhofstedetwee gebouwdparken: diehet dezeEendrachtspark naamen droeg tot omstreeks 1950 toen[[Park de zandopspuiting voor de [[tuinstadKuil]] begon.
De wijk bestaat uit een mengeling van laaglaagbouw, middel,portieketagebouw en hoogbouw en was eind de jaren vijftig volgebouwdafgebouwd. In de jaren negentig kwamis nogde een uitbreidingwijk aan de westkant totuitgebreid stand inmet de vorm van de wijkbuurt de [[Eendracht (Amsterdam)|Eendracht]], op een gedeelte van Sportpark de Eendracht.
 
=== Geschiedenis ===
Geuzenveld is tussen [[1953]] en [[1959]] gebouwd in zes buurten, elk naar het ontwerp van een andere [[architect]] en elk in beheer van een andere [[Woningcorporatie|woningbouwvereniging]]. Elke buurt zou een eigen [[lagere school]] krijgen en de grootte van elke buurt werd daarom bepaald door het aantal huishoudens dat een lagere school kon vullen: 700 tot 800. De architecten waren over het algemeen aanhangers van het [[Functionalisme (architectuur)|functionalistische]] [[Nieuwe Bouwen]]: [[Jaap Bakema|Jacob Berend Bakema]]; [[Bernard Bijvoet]]; [[Ben Merkelbach]]; [[Cornelis Wegener Sleeswijk]] en [[Willem van Tijen]]. Een uitzondering was misschien [[Willem Dudok|Willem Marinus Dudok]], wiens ontwerpen door de functionalisten vaak te frivool werden genoemd.
De naam Geuzenveld is ontleend aan een boerenhofstede met die naam langs de [[Haarlemmerweg]]. Volgens de overlevering zouden de [[geuzen (geschiedenis)|geuzen]] tijdens het [[Beleg van Haarlem (1572-1573)|beleg van Haarlem]] in [[1573]] hier een uitvalsbasis hebben gehad. In de [[17e eeuw]] werd een boerenhofstede gebouwd die deze naam droeg tot omstreeks 1950 toen de zandopspuiting voor de [[tuinstad]] begon.
 
Geuzenveld is tussen [[1953]] en [[1959]] gebouwd in zes buurten, elk naar het ontwerp van een andere [[architect]] en elk in beheer van een andere [[Woningcorporatie|woningbouwvereniging]]. Elke buurt zou een eigen [[lagere school]] krijgen en de grootte van elke buurt werd daarom bepaald door het aantal huishoudens dat een lagere school kon vullen: 700 tot 800. Opvallend was de scheiding tussen laagbouwbuurten aan de randen van de wijk en buurten met portiekwoningen en galerijwoningen in het midden van de wijk rondom het centraal gelegen winkelcentrum op het Lambertus Zijlplein. De architecten waren over het algemeen aanhangers van het [[Functionalisme (architectuur)|functionalistische]] [[Nieuwe Bouwen]]: [[Jaap Bakema|Jacob Berend Bakema]]; [[Bernard Bijvoet]]; [[Ben Merkelbach]]; [[Cornelis Wegener Sleeswijk]] en [[Willem van Tijen]]. Een uitzondering was misschien [[Willem Dudok|Willem Marinus Dudok]], wiens ontwerpen door de functionalisten vaak te frivool werden genoemd.
 
Naast deze zes buurten bouwde [[Theodorus Johannes Lammers]] honderd bijzondere woningen voor 'voorwaardelijk maatschappelijke' gezinnen die onder toezicht van een woningopzichteres stonden. Het kleine buurtje werd door de bewoners aangeduid als 'Het Dorp' of 'Het Rode Dorp', en door andere Geuzenvelders als 'A-dorp' (waarbij A staat voor [[asociaal]]). Dit stigma bleef zeker veertig jaar aan het dorp en de bewoners kleven.
 
In 1954 konden de eerste woningen in gebruik genomen worden. In Geuzenveld zijn straten vernoemd naar onder andere geuzen uit de 16e eeuw, naar [[staatslieden]] uit de 20e eeuw en naar architecten uit de 19e en 20e eeuw.
 
De wijk bestaat uit een mengeling van laag, middel, en hoogbouw en was eind de jaren vijftig volgebouwd. In de jaren negentig kwam nog een uitbreiding aan de westkant tot stand in de vorm van de wijk de [[Eendracht (Amsterdam)|Eendracht]].
 
Geuzenveld wordt aan de noordzijde begrensd door de [[Haarlemmerweg]] en aan de zuidzijde door [[Sportpark Ookmeer]]. De oostelijke begrenzing is het [[Eendrachtspark]], de westelijke begrenzing polder de [[Eendracht (Amsterdam)|Eendracht]]. Geuzenveld telt twee parken: het Eendrachtspark en [[Park de Kuil]].
 
Sinds januari 1956 verzorgt [[buslijn 21 (Amsterdam)|buslijn 21]] de verbinding met de wijk. In 1960 volgde lijn 19 (sinds 2012 lijn 69) en van 1981-2011 lijn 68 (sinds 2000 [[buslijn 192 (Amsterdam)|lijn 192]]). Thans rijdt lijn 61 deze route.
 
Sinds 1955 tot 1 september 1957 had de wijk al een tramverbinding met [[tramlijn Amsterdam - Haarlem - Zandvoort]] die een halte had bij de [[Abraham Kuyperlaan]]. Sinds oktober 1974 heeft Geuzenveld wederom een tramverbinding, toen [[tramlijn 13 (Amsterdam)|tramlijn 13]] werd verlengd naar het [[Lambertus Zijlplein]].
toen [[tramlijn 13 (Amsterdam)|tramlijn 13]] werd verlengd naar het [[Lambertus Zijlplein]].
 
Na de instelling van de [[stadsdelen]] was de wijk van 1990 tot 2010 onderdeel van [[Geuzenveld/Slotermeer]]. Tegenwoordig maakt deze deel uit van het stadsdeel [[Amsterdam Nieuw-West|Nieuw-West]].
 
=== Stedelijke vernieuwing ===
In 1996 is begonnen met de stedelijke vernieuwing van Geuzenveld. Het eerste project was de Geuzenbaan, een verdichting op het voormalige tracé van de Abraham KuijperlaanKuyperlaan en een deel van de Roëllstraat. Hiervoor is tramlijn 13 verlegd en het zandlichaam van de verhoogde wegen afgegraven. In 2000 is begonnen met de sloop van bestaande woningen en scholen die plaats moeten maken voor nieuwe woningen en scholen. DitBuurt is9 onderwas andere(net als het geval[[Zuidwestkwadrant]] in [[Osdorp (tuinstad)]]) een pilot voor de grote stedelijke vernieuwingsoperatie die door [[Bureau Parkstad]] zou worden opgezet. Daarna volgden vanaf 2002 de vernieuwing van de Bakemabuurt, de Van Tijenbuurt en inde Buurt 9Dudokbuurt. InDe naamgeving van deze drie buurten refereert aan de Dudokbuurtoorspronkelijke zijnarchitecten die de Dudokhakenbuurten ingrijpendin gerenoveerd,de maarjaren metvijftig veelontwierpen respecten worden voor dehet oorspronkelijkeeerst kwaliteitzo vangenoemd dein gebouwen.het DitVernieuwingsplan projectGeuzenveld-Zuid heeftdat dedoor het [http:[Stadsdeel Geuzenveld//www.herbestemming.nu/actueel/nieuws/dudokhaken-wint-geurt-brinkgreve-bokaal-2010Slotermeer]] Geurtis Brinkgeveopgesteld bokaalin 2010]samenwerking gewonnenmet [[MUST stedebouw]].
 
In de Bakemabuurt zijn de karakteristieke maisonetteblokken zorgvuldig gerenoveerd door Alenca Mulder. De nieuwbouw is van Marianne Loof (toren de Zilverling) en Margreet Duinker (laagbouw, appartementen en basisschool Timotheus)
 
In de Dudokbuurt zijn de Dudokhaken ingrijpend gerenoveerd door Van Schagen Architecten, maar met veel respect voor de oorspronkelijke kwaliteit van de gebouwen. Dit project heeft de [http://www.herbestemming.nu/actueel/nieuws/dudokhaken-wint-geurt-brinkgreve-bokaal-2010 Geurt Brinkgeve bokaal 2010] gewonnen.
 
In de van Tijenbuurt zijn de laagbouwwoningen en de woonwerkwoningen ontworpen door Architectenbureau Barth. De houten vier-onder-één-kap-woningen zijn ontworpen door BuroBEB. De markante toren op de hoek van buurt is van Liebeth van der Poll. Bijzonder zijn de negen zelfbouwkavels langs de Troelstralaan. Dit is het eerste experiment met [[Particulier opdrachtgeverschap]] in de Westelijke Tuinsteden.
 
== Literatuur ==