Grote mogendheid: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Geschiedenis: link naar Concert_van_Europa
Regel 14:
 
== Geschiedenis ==
Er zijn gedurende de geschiedenis verschillende groepen grote mogendheden geweest. Na [[1815]] werden met het '[[Concert van Europa]]' [[Frankrijk]], het [[Verenigd Koninkrijk]], De Ottomaanse turkse rijk, [[Rusland]], [[Oostenrijk]] en [[Pruisen]] beschouwd als de vijfzes grote mogendheden. De eerste drie hadden koloniën buiten Europa. Oostenrijk werd beschouwd als een ''imperium'' in de vroege vorm, dat van een [[monarchie]] die meerdere koninkrijken omvatte. Pruisen was een nieuwkomer, opkomend door de [[militarisme|militaristische]] ''[[grand strategy]]'' van [[Frederik de Grote]]. Na de eenwording van Duitsland tot het [[Duitse Keizerrijk]] in [[1871]] en de [[Italiaanse eenwording]] werden ook deze beschouwd als grote mogendheden; Duitsland als een voortzetting van Pruisen. Na de [[Eerste Wereldoorlog]], bij de [[Vredesconferentie van Parijs (1919)|Vredesconferentie van Parijs]], werden vier grote mogendheden erkend: het [[Britse Rijk]], de [[Verenigde Staten]], [[Frankrijk]] en [[Italië]]. De status van [[Japan]] was apart. Hoewel ze geen deel uitmaakten van de '''Big Four''', kregen ze net als de '''Big Four''' twee stemmen. Hun positie werd benadrukt door hun [[rassengelijkheidsvoorstel]], dat een aantal kwesties aanhaalde, waaronder hun status als grote mogendheid. Hoewel dit voorstel het niet haalde, in een poging van eerst de Britten en daarna de Amerikanen om de [[Australië (land)|Australische]] ''[[White Australia Policy]]'' te verdedigen, was het succesvolle behoud van [[Shandong]] en de [[Trustgebied van de Pacifische Eilanden|Duitse eilanden noordelijk van de evenaar in de Grote Oceaan]] een indicatie dat ze zich een positie hadden aangemeten van niet-blanke grote mogendheid.
 
Na de [[Tweede Wereldoorlog]] in [[1945]], werden de Verenigde Staten, de [[Sovjet-Unie]], het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en de [[Volksrepubliek China]] de grote mogendheden met permanente zetels en het recht van veto in de [[Veiligheidsraad van de Verenigde Naties]].