Versie van 24 mei 2013 18:34 bewerken Cheechako (overleg \| bijdragen) 1.782 bewerkingen k kaart is na-dené ipv athabaskisch ← Oudere bewerking		Versie van 31 mei 2013 22:11 bewerken ongedaan maken Cheechako (overleg \| bijdragen) 1.782 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:Na-Dene langs.png\|thumb\|280px\|Omvang van het Na-Denétaalgebied voor de komst van de Europeanen (Athabaskisch+Eyak+Tlingit)]] De '''Athabaskische talen''' vormen een van de grootste [[inheemse talen van Amerika\|indiaanse taalfamilie]]s in [[Noord-Amerika]]. De Athabaskische taalfamilie omvat ca. 40 talen die worden gesproken door in totaal ca. 180.000 mensen in [[Alaska]], het noordwesten van [[Canada]] en het zuidwesten en de westkust van de [[Verenigde Staten]]. Het bekendste en belangrijkste lid van deze groep is het in het zuiden van de Verenigde Staten gesproken [[~~Apache~~Navaho (taal)\|~~Apache~~Navajo]], dat met ca. 150.000 moedertaalsprekers veruit de grootste inheemse taal is van [[Noord-Amerika]] ten noorden van [[Mexico (land)\|Mexico]]. Ook het [[~~Navaho~~Apache (taal)\|~~Navajo~~Apache]] behoort tot deze groep. Samen met het thans uitgestorven [[Eyak (taal)\|Eyak]] vormen zij de [[Athabaskisch-Eyaktalen]], die vervolgens weer samen met [[Tlingit (taal)\|Tlingit]] de [[Na-Denétalen]] vormen. ~~Het~~Vroegere taalkundigen zoals [[Edward Sapir]] rekenden ook het [[Haida (taal)\|Haida]] istot ~~vermoedelijk~~deze ~~niet~~familie, ~~met~~een ~~deze~~taal die tegenwoordig als [[isolaat]] ~~talen~~geclassificeerd ~~verwant~~wordt. Het woord "Athabaskisch" ~~stamt~~([[Engels]]: af''Athabaskan, ~~van~~Athabascan, ~~het~~Athapaskan'' ~~[[Cree~~of ~~(taal~~''Athapascan'')~~\|Cree]]-woord~~ is een verengelste versie van ''Ayabaska''~~, dat~~ ("Plaats waar hier en daar een hoeveelheid hoog gras is"), ~~betekent~~een [[Cree (taal)\|Cree]]-naam voor het [[Athabascameer]]. De Athabaskische talen zijn [[polysynthetische taal\|polysynthetische talen]] en staan berucht als zeer moeilijk om te leren. Vooral de werkwoordsvorming geldt als zeer gecompliceerd. Regel 11: == Stamboom == Hieronder wordt de traditionele classificatie van de Athabaskische taalfamilie weergegeven, in drie subgroepen: * '''Athabaskisch'''▼ ** '''Noord-Athabaskisch''' (gesproken in Alaska en Canada). * '''Pacifisch Athabaskisch''' (gesproken langs de [[Grote Oceaan\|Pacifische kust]] in [[Oregon (staat)\|Oregon]] en [[Californië (hoofdbetekenis)\|Californië]]). *** Centraal-Alaskaaans▼ * '''Zuid-Athabaskisch''' of '''Apacheaans''' (gesproken in het Zuidwesten van de Verenigde Staten door de [[Apache (volk)\|Apache]] en [[Navajo (volk)\|Navajo]]. ** [[Deg Xinag (taal)\|Deg Xinag]] (15)▼ Deze indeling is gebaseerd op de geografische verspreiding van de talen en niet op verwantschap. Alleen de Zuid-Athabaskische talen vormen een onomstreden genealogische subgroep. Er zijn recent verschillende voorstellen gedaan voor een genealogische indeling van de Athabaskische talen, maar geen van deze voorstellen geniet veel steun. [[Gwich’in (taal)\|Gwich’in]] (770)▼ {\| [[Hän (taal)\|Hän]] (10)▼ \|valign=top\| [[Holikachuk (taal)\|Holikachuk]] (12)▼ '''Noord-Athabaskisch''' [[Koyukon (taal)\|Koyukon]] (300)▼ ▲* Centraal-Alaskaaans ** [[Kolchan (taal)\|Kolchan]] (40)▼ [[~~Hoog-Tanana~~Deg Xinag (taal)\|~~Hoog-Tanana~~Deg Xinag]] (~~100~~15) [[~~Laag-Tanana~~Gwich’in (taal)\|~~Laag-Tanana~~Gwich’in]] (30770) [[~~Noord-Tutchone~~Hän (taal)\|~~Noord-Tutchone~~Hän]] (~~200~~10) [[~~Tanacross~~Holikachuk (taal)\|~~Tanacross~~Holikachuk]] (3012) [[~~Zuid-Tutchone~~Koyukon (taal)\|~~Zuid-Tutchone~~Koyukon]] (~~200~~300) ▲ [[~~Holikachuk~~Kolchan (taal)\|~~Holikachuk~~Kolchan]] (1240) * Centraal-Brits-Columbiaans▼ ** [[~~Babine~~Hoog-~~Witsuwit'en~~Tanana (taal)\|Hoog-Tanana]] (50100) [[~~Carrier~~Laag-Tanana (taal)\|~~Carrier~~Laag-Tanana]] (~~1000~~30) [[~~Chilcotin~~Noord-Tutchone (taal)\|~~Chilcotin~~Noord-Tutchone]] (~~2000~~200) [[~~Nicola~~Tanacross (taal)\|~~Nicola~~Tanacross]] †(30) [[Zuid-Tutchone (taal)\|Zuid-Tutchone]] (200) * [[Kwalhioqua-Clatskanie]] †▼ ▲* Centraal-Brits-Columbiaans * Noordwest-Canadees▼ [[~~Dene Suline (taal)\|Dene Suline~~Babine-Witsuwit'en]] (~~11.895~~50) [[~~Dogrib~~Carrier (taal)\|~~Dogrib~~Carrier]] (~~2.110~~1000) [[~~Dunneza~~Chilcotin (taal)\|~~Dunneza~~Chilcotin]] (~~300~~2000) [[~~Sekani~~Nicola (taal)\|~~Sekani~~Nicola]] ~~(35)~~† ▲* [[Kwalhioqua-Clatskanie]] † ** Slavey▼ ▲* Noordwest-Canadees *** [[Noord-Slavey]] (1.030) ~~~~* [[~~Zuid-Slavey~~Dene Suline (taal)\|Dene Suline]] (211.~~890~~895) ** [[~~Navajo~~Dogrib (taal)\|~~Navajo~~Dogrib]] (~~178~~2.~~000~~110)▼ Tahltan-Tagish-Kaska ▼ ~~~~* [[~~Kaska~~Dunneza (taal)\|~~Kaska~~Dunneza]] (~~400~~300) ~~*~~ [[~~Tagish~~Sekani (taal)\|~~Tagish~~Sekani]] (235) ▲** Slavey * [[Tahltan (taal)\|Tahltan]] (35)▼ * [[~~Sarsi (taal)\|Sarsi~~Noord-Slavey]] (501.030) * [[~~Tsetsaut~~Zuid-Slavey]] (~~taal~~2.890)~~\|Tsetsaut]] †~~ ▲ Tahltan-Tagish-Kaska * Zuid-Alaskaans▼ ** [[~~Ahtna~~Kaska (taal)\|~~Ahtna~~Kaska]] (80400) [[~~Dena'ina~~Tagish (taal)\|~~Dena'ina~~Tagish]] (752) ▲ [[~~Deg Xinag~~Tahltan (taal)\|~~Deg Xinag~~Tahltan]] (1535) Pacifisch Athabaskisch▼ ▲~~***~~ [[~~Tahltan~~Sarsi (taal)\|~~Tahltan~~Sarsi]] (3550) * Californië-Athabaskisch▼ ~~~~ [[~~Eel River~~Tsetsaut (taal)\|~~Eel River~~Tsetsaut]] † ▲* Zuid-Alaskaans [[Hupa (taal)\|Hupa]] (64)▼ [[~~Mattole~~Ahtna (taal)\|~~Mattole~~Ahtna]] †(80) ▲ [[~~Kolchan~~Dena'ina (taal)\|~~Kolchan~~Dena'ina]] (4075) * Oregon-Athabaskisch▼ \|width=60\| ** [[Galice-Applegate]] † \|valign=top\| [[Tututni (taal)\|Rogue River]] †▼ ▲ '''Pacifisch Athabaskisch''' ** [[Tolowa (taal)\|Tolowa]] (4) ▲* Californië-Athabaskisch ** [[~~Upper~~Eel ~~Umpqua~~River (taal)\|~~Upper~~Eel ~~Umpqua~~River]] † ▲ Zuid-Athabaskisch ▲** [[~~Hän~~Hupa (taal)\|~~Hän~~Hupa]] (1064) * Oostelijk Apache▼ ** [[~~Jicarilla~~Mattole (taal)\|~~Jicarilla~~Mattole]] ~~(812)~~† ▲* Oregon-Athabaskisch ** [[Lipan (taal)\|Lipan]] †▼ * [[~~Plains Apache~~Galice-Applegate]] ~~(18)~~† ▲** [[Tututni (taal)\|Rogue River]] † * Westelijk Apache▼ ▲** [[~~Koyukon~~Tolowa (taal)\|~~Koyukon~~Tolowa]] (~~300~~4) Chiricahua-Mescalero▼ ~~~~* [[~~Chiricahua~~Upper Umpqua (taal)\|~~Chiricahua~~Upper Umpqua]] ~~(279)~~† \|width=60\| *** [[Mescalero (taal)\|Mescalero]] \|valign=top\| ▲** [[Navajo (taal)\|Navajo]] (178.000) ▲* '''Zuid-Athabaskisch''' ** [[Westelijk Apache]] (12.693)▼ ▲* Oostelijk Apache [[Jicarilla (taal)\|Jicarilla]] (812) ▲** [[~~Hupa~~Lipan (taal)\|~~Hupa~~Lipan]] ~~(64)~~† * [[Plains Apache]] (18) ▲* Westelijk Apache ▲ Chiricahua-Mescalero ▲ [[~~Gwich’in~~Chiricahua (taal)\|~~Gwich’in~~Chiricahua]] (~~770~~279) ▲ [[~~Lipan~~Mescalero (taal)\|~~Lipan~~Mescalero]] † ▲ [[~~Tolowa~~Navajo (taal)\|~~Tolowa~~Navajo]] (4178.000) ▲** [[Westelijk Apache]] (12.693) \|} [[Categorie:Na-Denétaalfamilie]]

Athabaskische talen: verschil tussen versies