Jack Vance: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k stijl; ndash; {feit}
Regel 1:
[[Bestand:Jack Vance Boat Skipper.jpg|thumb|Jack Vance]]
'''John Holbrook (Jack) Vance''' ([[San Francisco]], [[28 augustus]] [[1916]] - [[Oakland (Californië)|Oakland]], [[Californië]], [[26 mei]] [[2013]]) was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] [[sciencefiction]]- en [[Fantasyfantasy (genre)|fantasyauteurfantasy]]auteur met een oeuvre dat meer dan 50 boeken en ongeveer 100 korte verhalen omvat. Hij studeerde [[mijnbouw]] en [[natuurkunde]], en tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werkte hij in de internationale koopvaardij. Ook na de oorlog bleef hij veel reizen. Zijn hobby's waren onder andere zeilen, musiceren (hij bespeelde de [[Kornetkornet (muziekinstrument)|kornet]]) en pottenbakken. Zowel het reizen als de genoemde hobby's zijn terugkerende elementen in zijn werk.
 
== Stijl ==
Een kenmerk van het werk van Vance is zijn beeldende taal en suggestieve schrijftrant. Voor het geestesoog van de lezer ontrolt zich het decor van de vertelling. Planeten, landschappen, klimatologische omstandigheden, [[Floraflora (plantkunde)|flora]] en [[Faunafauna (biologie)|fauna]], geuren en kleuren, steden, nederzettingen, kastelen, burchten of sloppen en de bewoners (zowel mensen als bizarre, doch volstrekt invoelbare wezens) ervan - met hun leefwijzen, behuizing, kledingskleding- en voedingsgewoonten, zeden, absurde gewoonten, (a)sociale omgangspatronen, kasten, rangen en standen, middelen van bestaan, transport- en communicatiemiddelen - zijn als het ware uit te tekenen. Vance schetst de contouren, en de lezer vult ze moeiteloos in. Soms gaat hij ook heel gedetailleerd te werk, haalt hij de beschrijving uit een "Intergalactische encyclopedie" aan of gebruikt hij voetnoten om een en ander duidelijk te maken. Zo schrijft hij in De Anome, [[Durdane]]: ''Blink had reeds de witte toga van een Zuivere Knaap aangenomen en zich de naam Chalres Gargamet gekozen, een naam waarin de deugden samengingen van Chalres, de Chilitische asceet die tot zijn dood toe in de takken van de Heilige Eik had geleefd, zes kilometer verder het Murkdal in, en van Bastin Gargamet, de meester-looier die de sacramentele eigenschappen had ontdekt van galga¹''. DeIn de voetnoot leertvermeldt Vance: '' Galga: de gedroogde bladeren van de easilstruik, verpulverd, gebonden met easilgom en ahulfbloed: een gewichtig hulpmiddel bij de spastische Chilitische verering van Galexis'' (uit: De Anome, [[Durdane]]).
 
Analyses van de stijl en woordenschat van Vance, uitgevoerd in het kader van het "Vance Integral Edition" project, gaven aan dat Vance in zijn werk een uitzonderlijk grote [[woordenschat]] gebruikt, die alleen geëvenaard wordt door Sir [[Walter Scott (schrijver)|Walter Scott]], en die de woordenschat van schrijvers als [[Thomas Hardy (schrijver)|Thomas Hardy]] en [[Jack London (auteur)|Jack London]] overtreft.{{Bron?||2012|06|12}}
 
== Thema's ==
Regel 12:
Opvallende elementen uit het werk van Vance zijn combinaties van omstandigheden die gevoelsmatig tegenstrijdig zijn. Zo worden samenlevingen beschreven waar uiterst primitieve transportmiddelen (zoals [[karavaan|karavanen]] met last- en trekdieren voor vervoer over land, vlotten op rivieren en zeilschepen voor zeereizen) of communicatiemiddelen (van geen tot lichtreflecterende spiegels) gemeengoed zijn, maar waar tegelijkertijd intergalactisch verkeer mogelijk is. Veelal bestaat zo'n samenleving uit een (kleine ) boven- en een (grote) onderklasse.
 
Ook schuwt Vance het gebruikvermelden van [[demon]]en, [[magiër]]s, [[magie]] en [[magiër|tovenarij]] en [[bijgeloof]] niet.
 
In 1954 verkocht hij voor het eerst een verhaal: "De Wereldbedenker" uit de vertellingen van "De stervende aarde".{{feit}}
<!-- Niet erg waarschijnlijk, want The Dying Earth dateert uit 1950 en daarvoor had hij ook al gepubliceerd; -->
 
Zijn werk wordt sinds 1968 in het Nederlands vertaald en uitgegeven bij uitgeverij [[J.M. Meulenhoff]] in de reeks [[M=SF]].
Vance is in Nederland, anders dan in zijn eigen land, één van de populairste Fantasyfantasy-schrijvers. Hij heeft zelf altijd bezwaar gehad tegen het etiket van SF-schrijver.{{feit}}
 
== Selectie uit de bibliografie ==