Russisch-Turkse Oorlog (1787-1792): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Legobot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 2 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q123210
Taalvos (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 27:
 
== Ontwikkelingen die leidden tot de oorlog ==
[[Catharina de Grote]] was niet tevreden met het door het Russische Rijk afgedwongen [[Verdrag van Küçük Kaynarca]] en wilde verdere expansie van haar rijk ten koste van het Ottomaanse Rijk. Eigenlijk wildedwilde ze de Russen het Ottomaanse RijkOttomanen helemaal uit [[Europa (continent)|Europa]] verdrijven. In [[1781]] slotensloot ze een daartoe een geheim verbond met de [[Habsburgse monarchie|Oostenrijkse]] [[keizer Jozef II]]. De volgende stap was het [[annexatie|annexeren]] van de Russische [[vazalstaat]] [[Krim-kanaat]], die bij het verdrag van Küçük Kaynarca was ontstaan.
 
Aan de andere kant waren delegaties van de andere Europese mogendheden; - [[Frankrijk]], [[Engeland]] en [[Pruisen]]- bezig in [[Constantinopel]] te pogen het Ottomaanse Rijk te versterken, in een poging om verdere Russische expansie te stoppen. Constantinopel was namelijk erg gewild door de Russen, die graag een haven aan de [[Middellandse Zee]] wilden. In 1783 vroeg het [[koninkrijk Georgië]] aan Catharina om een Russisch protectoraat te mogen worden. Bij de oorlog speelde ook de [[Grote Oosterse Kwestie]] mee: wat moest er gebeuren met de grondgebieden die het Ottomaanse Rijk kwijtraakte in haar langzame aftakeling, oftewel: wie zou die gebieden krijgen? Dit kwam naar voren in de bemoeienis van de verschillende mogendheden met het conflict.
 
In [[1786]] maakte Catherine de Grote een triomfantelijke tocht door de Krim in gezelschap van Jozef II. Samen met de schendingen van het verdrag zorgde dit in Constantinopel voor grote ontevredenheid. De arts [[Pieter van Woensel (arts)|Pieter van Woensel]] beschreef haar bezoek aan de veroverde gebieden.
Regel 44:
Generaal [[Aleksandr Soevorov]] wist met verrassingsaanvallen, waarbij hij tegelijkertijd [[infanterie]] en [[cavalerie]] inzette, het fort te veroveren. Hiernaast veroverde hij de [[Jedisan]] en trok de [[Dnjestr]] over. Een Russische vloot veroverde eilanden in de [[Egeïsche Zee]] en in juli 1789 behaalde een Russisch leger de overwinning bij [[Focşani]]. [[Fjodor Oesjakov|Oesjakov]] vernietigde de Ottomaanse vloot bij [[Slag bij Fidonisi|Fidonisi]], [[Slag bij Tendra|Tendra]], [[Slag bij de Straat van Kertsj|de Straat van Kertsj]] en bij [[Slag bij Kaap Kaliakra|Kaap Kaliakra]]. Generaal [[Ivan Goedovitsj]] veroverde ten slotte ook nog [[Anapa]].
 
Catharina werd in 1788 vanuit het noorden aangevallen door koning [[Gustaaf III van Zweden|Gustaaf III]] van [[Zweden]], waarmee de [[Russisch-Zweedse Oorlog (1788-1790)|Russisch-Zweedse Oorlog van 1788-1790]] begon en de Russische legers plots op twee fronten moesten vechten. Daarnaast stierf Jozef II in 1790 en zijn opvolger [[keizer Leopold II]] tekende daarop in 1791 een verdrag met de Ottomanen. Hij was daartoe onder druk gezet door Pruisen (zie de [[Conventie van Reichenbach]]). Leopold II kon zich daarna richten op de [[Verenigde Nederlandse Staten|Oostenrijkse Nederlanden]], die een onafhankelijke republiek uitgeroepen hadden, en op de nieuwe revolutionaire regering in Frankrijk. Frankrijk trokdat daarop ook zijn steun in voor de Ottomanen introk.
 
== Einde van de oorlog ==
De jonge sultan [[Selim III]], die zijn vader opvolgde, wilde de status van zijn rijk herkrijgen door een overwinning te behalen, voordat hij vrede zou sluiten, maar zijn legers waren hiertoe niet in staat. Pruisen had dan wel op [[31 januari]] 1790 een verbond gesloten met de Ottomanen, maar bood echter geen hulp. Toen een heroveringspoging van Otsjakov door de Ottomanen mislukte, zag Selim III zich genoodzaakt vrede te sluiten met de Russen, die oprukten naar Constantinopel.
 
Bij het [[Verdrag van Jassy]], dat werd getekend op [[9 januari]] [[1792]] werd getekend door beide partijen, erkende de sultan de Russische annexatie van het Krimkanaat, werden het Jedisangebied ([[Odessa (stad)|Khadjibey]] en Otsjakiv) aan het Russische Rijk overgedragen en werd de [[Dnjestr]] tot grenslijn gesteld tussen het Russische en het Ottomaanse Rijk in Europa.
 
{{Navigatie Russisch-Turkse oorlogen}}