Revolutie van 1905: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Verklaring van de verder gebruikte afkortingen o.s. en n.s. |
|||
Regel 52:
De volgende dag begonnen honderdduizend mensen in Sint-Petersburg te staken. Deze stakingsbeweging verspreidde zich over het westen van het Russische Rijk. Zo’n 400.000 arbeiders en boeren namen direct deel aan de stakingen van januari. Er werden overal nieuwe [[vakbonden]] opgericht, die zich verenigde in de [[Bond van Bonden]] die gelieerd was aan de [[liberalisme|liberale]] [[intelligentsia]].<ref name="Figes"/> Door de [[staking]] zaten gezinnen in Sint-Petersburg zonder inkomen en daarom richtte [[Khrustalev-Nossar]] een stakingsfonds op om deze noodlijdende arbeidersgezinnen te ondersteunen. Nossar had veel contact met rijke liberalen die wilde bijdragen aan een stakingsfonds. Omdat de staking bleef voortduren raakte het fonds leeg en moesten steeds meer arbeiders weer aan het werk. Bij een arbeidersvergadering over het fonds werd besloten tot de oprichting van een Raad van Arbeidersafgevaardigden die alle arbeiders van de stad moest verenigen. Deze organisatie was de eerste [[sovjet]]. (Sovjet is het Russische woord voor raad.) De arbeiders op deze vergadering kozen Nossar als voorzitter.<ref name="Voline">Boris Voline: The Unknown Revolution; Boek I: Deel II</ref>
In [[Riga]] werd op 13 januari 1905 een demonstratie van 15.000 arbeiders aangevallen door de Russische autoriteiten met 70 doden tot gevolg. Op 15 januari (o.s.) organiseerden de Poolse socialistische partijen een algemene staking waarbij 400.000 arbeiders hun werk neerlegden. Deze staking duurde 4 weken lang. In [[Warschau]] werden 93 ongewapende demonstranten doodgeschoten door regeringstroepen.<ref name="Figes"/> Tijdens de 1-mei-demonstraties in [[Polen]] werden ongeveer 30 mensen doodgeschoten door de Russische autoriteiten. Tijdens een demonstratie in [[Łódź (stad)|Łódź]] op 18 juni 1905 ([[Old Style en New Style|n.s.]]) schoot de Russische politie op de menigte, waarbij 10 arbeiders omkwamen. Op 20 juni (n.s.) werden de slachtoffers begraven, waarbij 50.000 mensen aanwezig waren. Een aantal arbeiders begon stenen te gooien naar de soldaten. De Russische soldaten schoten terug en
===Muiterijen in het leger===
Regel 58:
Op 14 juni 1905 (o.s.) brak er een muiterij uit bij de vloot van de [[Zwarte Zee]]. Op de [[Potjomkin (schip)|kruiser Potjomkin]] weigerden de matrozen om bedorven voedsel met [[maden]] te eten. Een aantal matrozen ging naar de kapitein om over het onhygiënische eten te klagen. De matroos Vakoelentsjkoek werd na indiening van de klacht door de kapitein geëxecuteerd. Toen brak de muiterij uit, waarbij zeven officieren door de matrozen werden vermoord. De Potjomkin ging naar [[Odessa (stad)|Odessa]] waar al twee weken gestaakt werd. Daar plaatsten de muitende matrozen het lichaam van Vakoelentsjkoek bij de haven, waar de volgende dag duizenden burgers samenkwamen om eer te betonen aan Vakoelentsjkoek. ’s Avonds werden ze aangevallen door tsaristische soldaten die in het wilde weg schoten, wat leidde tot meer dan 2000 doden onder de burgers en de muitende matrozen. De matrozen vluchtten weg en op 25 juni (o.s.) vaarden ze een haven in [[Roemenië]] binnen en gaven het schip op in ruil voor een vrije aftocht.<ref name="Figes"/>
In 1905 en 1906 waren er 400 muiterijen in het leger.<ref name="Figes"/> Door de revolutie moest de Tsaar vrede sluiten met Japan op 23 augustus 1905 (o.s.).
===Revolutie op het Platteland===
| |||