Creativiteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door "Gillian"
Label: Misbruikfilter: Leeghalen
k Wijzigingen door 131.174.90.210 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door ZéroBot
Regel 1:
[[Bestand:Leonardo da Vinci helicopter and lifting wing.jpg|thumb|300px|[[Leonardo da Vinci]]'s helikopter]]
Gillian
[[Bestand:Creativity crows nest made of clothes hangers.jpg|thumb|Is [[nestbouw]] bij vogels als creativiteit te beschouwen? Wat te denken van dit ongebruikelijke kraaiennest gemaakt van klerenhangers? (Tokyo 2002)]]
 
'''Creativiteit''' wordt in de verschillende wetenschappen nogal verschillend geïnterpreteerd, maar wijst in het algemeen naar een vermogen om iets nieuws te scheppen. Een individu of een groep toont creativiteit wanneer een nieuw concept of object wordt gemaakt, of wanneer een originele oplossing voor een probleem wordt gevonden.
 
== Soorten ==
* '''Individuele creativiteit''' is een door een individu geuite gedragsvorm.
* '''Groepscreativiteit''' is een door een organisatie, team of groep geuite gedragsvorm. De creativiteit komt meestal tot stand door de interacties binnen en buiten de organisatie, team of groep.
* '''Persoonlijke creativiteit''' Het produceren van ideeën die nieuw zijn voor het individu, maar die reeds door anderen zouden kunnen zijn geproduceerd.
* '''Historische creativiteit''' Het produceren van ideeën die nog nooit door iemand anders zijn geproduceerd.
* '''Commerciële creativiteit'''{{Bron?||2012|04|16}}. Het bijdragen aan het behalen van een organisatie's commerciële doelstellingen vanuit een creatieve visie.
 
== Proces ==
Een goed begrip van het creatieve proces bestaat niet. Vaak worden in het creatieve proces de volgende stadia onderscheiden:
* '''Probleemwaarneming'''. Het open staan en zien of voelen van een probleem (of uitdaging) is de eerste stap in het creativiteitsproces.
 
* '''Theoretiseren van het probleem'''. Nadat het probleem is waargenomen is de volgende stap het omzetten van het probleem in een [[Model (wetenschap)|(theoretisch of mentaal) model]].
 
* '''Bedenken / zien van de oplossing'''. De volgende fase kenmerkt zich door het, meestal plotseling, zien van de oplossing. Het “aha” of “eureka” effect. De meeste “aha” momenten ontstaan nadat het probleem uitvoerig bestudeerd is en vervolgens wordt losgelaten. “Er een nachtje over slapen” is hier een voorbeeld van. Blijkbaar reorganiseert ons brein, onbewust, de informatie wat tot creatieve oplossingen leidt.
 
Soms wordt ook nog de onderstaande fase tot het creatieve proces gerekend hoewel deze fase strikt genomen na het creatieve proces komt.
 
* '''Realiseren van de oplossing'''. De laatste fase in het creativiteitsproces is het omzetten van het idee in een (praktische) oplossing. Niet eenduidig vaststaand is of deze fase van het proces wel of niet tot het creativiteitsproces wordt gerekend. Typerend voor deze fase is de uitspraak "1% inspiratie en 99% transpiratie". Hiermee wordt benadrukt dat het realiseren van een idee veruit de meest moeilijke fase is.
 
== Uitingsvormen ==
* '''Dagelijks leven'''. Creativiteit komt bij uitstek voor in het dagelijks leven. Iedereen legt elke dag meer of minder creativiteit aan de dag. Zonder deze creativiteit zouden we in ons persoonlijk leven en in de maatschappij nooit een stap voorwaarts zetten of triviale problemen kunnen oplossen.
 
* '''Kunst & cultuur'''. In de [[kunst]]- en [[cultuur]]wereld is bij uitstek een wereld van creativiteit, doordat [[kunstenaar]]s gedragsmatig veelal niet direct aansluiten op de [[samenleving]] met haar conventies, vaste gedragingen en instituten. Juist de kunstenaar heeft een -desondanks- veel gewaardeerde creativiteitsuiting als gevolg van zijn vrijheid.
 
* '''Onderzoek & ontwikkeling'''. In het onderzoek en in de ontwikkeling van producten is het [[octrooi]]recht een beoordelingscriteria voor creativiteit. Er zijn drie eisen voor verlening van een octrooi a) nieuwheid, b) inventief zijn, dat wil zeggen niet direct voor de hand liggen, en c) industrieel toepasbaar zijn.
 
* '''[[Wetenschap]]''' veel wetenschappelijke vondsten worden gedaan door stug door te gaan op een succesvolle ingeslagen weg; echte vernieuwingen komen echter tot stand doordat iemand volledig nieuwe verbanden ziet.
 
* '''[[Humor]]'''. Niet zelden is humor een uiting van creativiteit.
 
* '''[[Chindogu]]'''. Bij deze humoristische uitvinding is het hebben van geen nut zelfs een voorwaarde criterium.
 
== Metingen ==
Vaak wordt de mate van creativiteit gemeten door;
* Het leggen van '''[[Associatie (begrip)|associaties]]'''. Door het aantal associaties bij een onderwerp of thema te meten, wordt inzicht verkregen in de mate van creativiteit.
* Het '''combineren van informatie'''. Door te meten wat de mate is waarin informatie wordt getransformeerd in [[Kennis (wetenschap)|kennis]], wordt inzicht verkregen in de mate van creativiteit.
 
== Sociale impact ==
* '''Vrijheid''' wordt vaak geassocieerd met creativiteit. [[Vrijheid (sociologie)|Vrijheid]] wordt op die manier niet alleen lichamelijk, maar ook [[geestelijk]] ervaren, met als tastbaar resultaat de creatieve [[kunst]], die voortkomt uit de vrije geest. Creativiteit wordt in principe vaak geprezen echter in de praktijk vaak niet getolereerd. Een creatief persoon kan, door het geneigd zijn om de systeemgrenzen te overschrijden, in een geordende organisatie een chaos aanrichten. Zonder creativiteit kan een sociaal systeem echter niet functioneren omdat creativiteit de bron is voor innovatie en adaptatie.
 
* '''Economie''' Het kan gaan om [[product (economie)|producten]] die geleverd worden of methodieken die worden benut, vervolmaakt of uitgedacht, waarbij er bij uitstek sprake is van nog niet eerder benutte werkwijzen en (bijgevolg) producten of vondsten. Door de toenemende [[globalisering]] wordt de creativiteit benodigd om nieuwe producten en diensten de bedenken steeds belangrijker. Op deze manier beconcurreren regio’s of landen elkaar.
 
* '''Samenleving''' De samenleving ontwikkelt zich voortdurend en creativiteit is daarbij een bron van verandering.
 
== Technieken ==
Hieronder volgt een niet volledige opsomming van creativiteitstechnieken:
* a
** [[Analogie (psychologie)|Analogieën]] is het zoeken van overeenkomsten.
** [[Abstractie]] is het weglaten van alle niet essentiële informatie of aspecten om meer fundamentele structuren zichtbaar te maken.
** [[Écriture automatique|Automatisch schrift]]
** [[Attributelisting]] is gebaseerd op het checklist-principe.
* b
** [[Bezigheidstherapie]]
** [[brainstorm (sociologie)|Brainstorm]] is gebaseerd op het uitstellen van een oordeel.
** [[Brain Writing]] is een schriftelijke variant van brainstorming.
* g
** [[Grens verkenning]] (Boundary Examination of Boundary Relaxation) is gebaseerd op het verkennen van de grenzen van de probleemstelling door het zoeken naar alternatieven.
* k
** [[Kwaliteitscirkel van Deming]], probleemoploskwadrant, werkmethode
* l
** [[Lateraal denken]] is gebaseerd op het opnieuw ordenen van info om zo nieuwe info te laten ontstaan.
* m
** [[Morfologisch overzicht|Morfologisch denken]] is gebaseerd op het methodisch onderzoeken van alle mogelijk combinaties.
** [[Mindmapping]]
* o
** [[Outside the box-denken]] is gebaseerd op een oefening die visualiseert om buiten het geijkte kader te denken.
* s
** [[Synergetics]] is gebaseerd op het gebruik van analogieën of abstractie.
* t
** [[TRIZ]] en [[Algorithm of Inventive Problems Solving|ARIZ]] zijn gebaseerd op het structureren van het probleem en het combineren van algemene oplosprincipes.
* v
** [[Visueel Brainstorming]] brainstorming met beelden.
 
Voor nog meer technieken zie: http://www.mycoted.com/Category:Creativity_Techniques (Engelse taal)
 
== Zie ook ==
* [[Kunst]]
* [[Ontwerp]]
* [[Intelligentie]]
* [[Octrooi|Patent]]
* [[Innovatie]]
* [[Human technology]]
 
{{Commonscat|Creativity}}
 
[[Categorie:Psychologie]]
[[Categorie:Ontwerpmethodologie]]
[[Categorie:Industriële vormgeving]]
 
[[ar:إبداع]]
[[be:Творчасць]]
[[be-x-old:Творчасьць]]
[[bg:Творчество]]
[[ca:Creativitat]]
[[cs:Tvořivost]]
[[de:Kreativität]]
[[en:Creativity]]
[[eo:Krepovo]]
[[es:Creatividad]]
[[et:Loovus]]
[[eu:Sormen]]
[[fa:خلاقیت]]
[[fi:Luovuus]]
[[fr:Créativité]]
[[he:יצירתיות]]
[[hi:सृजन]]
[[hr:Kreativnost]]
[[hu:Alkotókészség]]
[[hy:Ստեղծագործություն]]
[[id:Daya cipta]]
[[is:Sköpunargáfa]]
[[it:Creatività]]
[[ja:創造力]]
[[ko:창의성]]
[[ky:Чыгармачылык процесс]]
[[lt:Kūryba]]
[[lv:Radošums]]
[[ms:Daya kreatif]]
[[no:Kreativitet]]
[[pl:Kreatywność]]
[[pt:Criatividade]]
[[ro:Creativitate]]
[[ru:Творчество]]
[[sh:Kreativnost]]
[[simple:Creativity]]
[[sk:Kreativita]]
[[sr:Стваралаштво]]
[[sv:Kreativitet]]
[[ta:படைப்பாற்றல்]]
[[th:การสร้างสรรค์]]
[[tl:Pagkamalikhain]]
[[tr:Yaratıcılık]]
[[uk:Творчість]]
[[vi:Tư duy sáng tạo]]
[[zh:創造力]]