Operationeel onderzoek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.7.2+) (Robot: toegevoegd: bg:Изследване на операции |
k wijziging op verzoek, zie Wikipedia:Verzoekpagina voor bots met AWB |
||
Regel 1:
'''Operations research''', '''operationele research''' of '''operationeel onderzoek''' (ook wel ''besliskunde'', ''management science'' of ''OR'' genoemd) richt zich op de toepassing van [[wiskunde|wiskundige]] technieken en [[wiskundig model|modellen]] om processen binnen [[organisatie]]s te verbeteren of te optimaliseren.
Er wordt gebruik van gemaakt in de [[bedrijfskunde]], de [[econometrie]], de [[technische wetenschappen]] en de [[wiskunde]]. De meeste toepassingsgebieden zijn te vinden in het [[Economie (systeem)
== Geschiedenis ==
Regel 12:
== Toepassing ==
In veel gevallen worden grootheden in verband met kosten, opbrengsten, winst of efficiëntie [[optimalisatiealgoritme|geoptimaliseerd]] onder zogenaamde [[randvoorwaarde]]n. Voorbeelden hiervan zijn:
* hoe kan een spoorwegmaatschappij
* hoe kan een [[telecommunicatie]]bedrijf een landelijk [[mobiel netwerk]] uitrollen tegen zo laag mogelijke kosten maar wel een voldoende hoge kwaliteit?
Vaak vertaalt een OR-probleem zich in een wiskundig probleem van het volgende karakter. Maximaliseer een functie terwijl de variabelen binnen bepaalde grenzen moeten blijven. Daarom wordt een dergelijk probleem ook wel eens wiskundig programmeren genoemd. Terwijl dit eigenlijk maar een deelprobleem is.
Een gestileerd voorbeeld verduidelijkt het karakter van een OR-probleem. In de praktijk zijn problemen met miljoenen variabelen geen uitzondering. <br />
:<math>\mbox{maximaliseer }f(x_1,x_2)=x_1 + 2x_2\,</math
onder de voorwaarden
:<math>\ x_1<4</math
:<math>\ x_1>0</math
:<math>\ x_2>5</math>
:<math>\ x_1 + x_2 = 15</math>
Alhoewel dit voorbeeld vele facetten toont en zeer gemakkelijk op te lossen is, worden in de praktijk vaak problemen opgelost met duizenden en zelfs miljoenen variabelen. Ondanks de vooruitgang die men heeft gemaakt in de wiskundige technieken en ondanks de toename van de rekenkracht van de computers, zijn vele problemen in de praktijk onoplosbaar. Men kan meestal wel terugvallen op de Kuhn Tucker voorwaarden, maar deze leveren in veel gevallen zeer grote stelsels van vergelijkingen op.
Regel 79:
== Externe links ==
* [http://www.math.leidenuniv.nl/~kallenberg/ Leergang besliskunde], Universiteit Leiden (prof. dr. L.C.M. Kallenberg).
* http://www.vvs-or.nl, [[Vereniging voor Statistiek en Operationele Research]], VVS-OR.
* http://www.ngb-online.nl. Nederlands Genootschap voor Besliskunde
| |||