Een '''notenbalk''' is een basiselement in standaard [[muzieknotatie]].
De notenbalk bestaat meestal uit 5 evenwijdige horizontale lijnen op gelijke afstand waar [[muziek]] op genoteerd kan worden. Van links naar rechts worden open en gesloten bolletjes op en tussen de lijnen genoteerd waarmee toonhoogte wordt aangegeven. De notenbalk is ontstaan door toevoeging van eerst één dan drie en vier en uiteindelijk vijf lijnen aan het [[neume]]nschrift dat oorspronkelijk geen exacte aanduiding van intervallen of toonhoogte kende.
Op de notenbalk wordt iedere toon van een toonladder op een eigen plek genoteerd. Omdat in een [[toonladder]] de toonafstanden niet steeds even groot zijn - er kunnen zowel hele als halve afstanden voorkomen - is ook aan de positie op de notenbalk van twee verschillende noten niet zonder meer te zien hoe groot de onderlinge toonafstand is. Het [[muzieknotatie|notenschrift]] - en daarmee de notenbalk - is oorspronkelijk bedoeld voor notatie van [[zangkunst|zangpartijen]].
De notenbalk is ontstaan tegen het jaar 1000. Er werd namelijk steeds meer in kerken gezongen en men zocht een eenduidige muzieknotatie. De vinding wordt toegeschreven aan [[Guido van Arezzo]]
